Autor: Joanna Plizga
Uczelnia: Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej / praca Inżynierska została wykonana pod kierunkiem dr hab. inż. arch. Ewy Pruszewicz- Sipińskiej, prof. nadzw. Instytut Architektury, Urbanistyki i Ochrony Dziedzictwa w 2016 roku
Świadomość projektowa przestrzeni dla najmłodszych w Polsce jest sukcesywnie rozwijana na przełomie ostatnich lat. Wzrasta społeczna wiedza na temat potrzeb dziecka jako odrębnej jednostki, wymagającej indywidualnego podejścia architekta. Rola projektanta jest kluczowa w procesie tworzenia wnętrz publicznych dla małych odbiorców. Staje on przed zadaniem wy kreowania przestrzeni zarówno bezpiecznej i higienicznej jak i zrównoważonej, stwarzającej pole do nauki pierwszych samodzielnych zachowań w codziennym środowisku. Odejście od idei standaryzacji przestrzeni i przedmiotu na rzecz rozwiązań kreatywnych, wymagających koncentracji od użytkownika przestrzeni. Ważna jest rola dorosłego, stającego w roli edukatora. Inteligentne wychowanie skupia się na podarowaniu dziecku przestrzeni, która, w kontrolowany sposób, daje możliwość kreatywnego samorozwoju.
Lokalizacja
Teren projektowy zlokalizowany jest w miejscowości Lusówko w Gminie Tarnowo Podgórne, charakteryzującej się rozległymi terenami rekreacyjnymi z dostępem do obszarów chronionego krajobrazu, dynamicznym rozwojem gospodarczym, kładącym mocny nacisk na rozwój oświaty poprzez ciągłe poszerzanie oferty kulturalnej i sportowej. Bliskość Poznania staje się istotnym atutem gminy, pozwalającym na kreowanie atrakcyjnych terenów nowej zabudowy mieszkanio wej.
Wraz ze wzrostem liczby nowych, młodych mieszkańców zwiększa się potrzeba rozwoju zabu dowy usługowej, szkolnictwa oraz szlaków transportowych i pieszo-rowerowych. Projekt przed szkola, jako nowa funkcja zaspokajająca podstawowe potrzeby mieszkańców, powinien łączyć funkcjonalność architektury, wśród typowej zabudowy jednorodzinnej, przy zachowaniu rów noczesnego rozwoju kreatywności najmłodszych użytkowników obiektu.
Założenia projektowe
Podstawowym założeniem projektowym jest wykreowanie przestrzeni bezpiecznej dla dzieci oraz zapewnienie prawidłowego rozwoju w środowisku cechującym się dobrym nasłonecznie niem i wyjątkowymi walorami krajobrazowymi. Budynek ma przybrać formę łącznika między światem zabaw dziecka a jego środowiskiem domowym. Miejscem, w którym dziecko uczy się samodzielności i kreatywności.
Wartością budynku stanie się jego układ funkcjonalny oparty na zamkniętej komunikacji we wnętrznej, umożliwiający zachowanie prywatności wewnątrz obiektu przy pozostaniu całkowi cie otwartym na ogród zewnętrzny. Struktura ma przyjąć formę samodzielnej jednostki o ogra niczonym dostępie dla bodźców ze świata zewnętrznego. Całkowicie kontrolowany jest napływ osób trzecich do samego wnętrza obiektu.
Architektura
Forma architektoniczna budynku nawiązuje do archetypu domu jednorodzinnego. Stawiając ten punkt jako jedno z głównych założeń projektowych, zdecydowano się na rozczłonkowanie bryły na 7 pawilonów, zróżnicowanych wizualnie ze względu na pełnioną funkcję. Odzwier ciedla to również chęć wpisania się w kontekst zastany i tym samym zbliżenie skali obiektu do zabudowy sąsiedniej.
Punktem wyjścia stało się wykreowanie założenia parterowego, otwartego na krajobraz wzdłuż osi północ- południe. Ze względu na skalę obiektu ujednolicono wysokości do kalenicy, wpro wadzając harmonicznie zmieniające się spadki dachów, lekko przełamujące regułę symetrycz ności układu. Wprowadzono formy dachów dwuspadowych o kącie nachylenia połaci od 30 do 45 stopni, co bezpośrednio wynika z wytycznych projektowych zawartych w Miejscowym Planie Zagospodarowania.
Ze względu na brak istniejącej sąsiedniej zabudowy zaproponowano układ zamknięty z wydzie lonymi dwoma wewnętrznymi dziedzińcami. Spełnia to warunek bezpieczeństwa zarówno ze względu na całkowitą kontrolę wewnątrz obiektu – wewnętrzne ściany korytarza są przeszklone, umożliwiają widok na całość wnętrza, a także umożliwia ograniczenie się do zaprojektowania obiektu parterowego, co przyczynia się do bezpośredniego wyeliminowania klatek schodowych i barierek, stanowiących jeden z czynników ryzyka.
Ze względu na intensywność wzrostu i ruchliwość dzieci ogród odgrywa równie istotną rolę z budynkiem. Układ parterowy zapewnia integrację obu układów (budynek/ogród) zarówno pod względem funkcjonalnym jak i kompozycyjnym. Tym samym zniesiona zostaje bariera skali obiektu oświaty a zabudowy sąsiedniej.
Elewacje
Ze względów funkcjonalnych można wyznaczyć 3 główne strefy w budynku, połączone ze sobą szerokim korytarzem.
Pierwsza strefa- pawilon czarny, to strefa mieszcząca w sobie funkcję głównego wejścia do obiektu, wiatrołapu oraz otwartej, wolnej przestrzeni służące bezpośrednio do komunikacji a także do wspólnego spędzania czasu przez dzieci z różnych grup. Zlokalizowana tu została także sala teatralna.
Pawilony białe łączą w sobie funkcje gastronomii, socjalu oraz szatni dla dzieci.
Pawilon czerwony mieści w sobie funkcję administracyjną. Poprzez wewnętrzną komunikację można udać się do gabinetów dyrektora placówki, intendentki, logopedy i sekretarki. Dla strefy tej przewidziano wspólną przestrzeń socjalną wyposażoną w podstawową kuchnię. Tutaj zlokalizowane zostały toalety dla gości, pracowni ków i osób niepełnosprawnych.
Pawilony drewniane to 4 sale zabaw dla dzieci. Każda z nich jest wyposażona w meble dla mak symalnie 25 dzieci. We wszystkich izbach znajduje się toaleta z brodzikiem i umywalkami, wy miarami dostosowana do potrzeb dzieci. Dla potrzeb każdej sali zaprojektowano mebel, w któ rym ukryto sanitariaty, dodatkowo jest on miejscem magazynowania zabawek edukacyjnych, wyposażenia sali.
Budynek przedszkola, oprócz spełnienia wszelkich wymogów formalnych, jest pierwszą instytu cją, w której świadomie zdobywana jest wiedza. Im lepszym podejściem wychowawczym obda rzy się dziecko w tym okresie, tym lepsze wizje przyszłości ma ono przed sobą.
Projekt przedszkola skupia się na zagadnieniach architektonicznych, konstrukcji ale także bez pieczeństwa użytkowania czy koegzystowania z naturą. Główną myślą projektu było wykre owanie przestrzeni jak najlepiej odpowiadającej możliwościom rozwojowym dziecka, w której, oprócz wartości estetycznych i funkcjonalnych, znajdzie się miejsce na doświadczanie silnych bodźców i doznań, płynących z bezpośredniej pracy z dzieckiem, wspomagającej rozwój inte lektualny.
