Czy 180-letni daktylowiec z Gdańska umiera? To pytanie zadawane jest przez mieszkańców Gdańska oraz turystów, którzy postanowili odwiedzić nowo wybudowaną rotundę w oliwskim parku. Najważniejszy okaz wchodzący w skład ogrodu botanicznej w Parku Oliwskim zaczął brązowieć i tracić liście. Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska wydała w tej sprawie oświadczenie, bowiem to właśnie dla tej wysokiej na niemal 20 metrów palmy przebudowaną rotundę. Krytycy zarzucają miastu, że to właśnie przeciągająca się o kilka lat przebudowa przyczyniła się do stanu w jakim obecnie jest roślina.
O tym, że 180-letni daktylowiec z Gdańska umiera jako pierwsi poinformowali gdańscy aktywiści ze stowarzyszenia Zielona Fala Trójmiasto, publikując film, na którym widać, że daktylowiec kanaryjski będący najcenniejszym, jak i najbardziej znanym okazem w palmiarni Parku Oliwskiego nie wygląda zbyt dobrze.
Nie jest tajemnicą fakt, że na stan plamy miał wpływ przedłużający się remont palmiarni. Początkowo, rotunda, która była jak na ironie budowana wyłącznie dla 180-letniego daktylowca, który nie mieścił się w poprzednim budynku, miała zostać wybudowana do końca 2017 roku. Prace przeciągnęły się więc o kilka lat, bowiem rotunda została ukończona dopiero w 2021 roku.
Palmiarnia w parku Oliwskim to najbardziej opóźniona gdańska inwestycja. Pierwotnie miała być gotowa w listopadzie 2017 r. Kłopotliwa okazała się jednak budowa 24-metrowej rotundy – konstrukcja powstawała po to, by palma mogła nadal swobodnie rosnąć. Po drodze trzeba było szukać nowego wykonawcy, bo pierwszy się wycofał. Koszty inwestycji wzrosły, przesunęły się terminy zakończenia prac. Przez cały ten czas nad stanem palmy czuwali m.in. botanicy.
“Przez cały czas trwania budowy utrzymywaliśmy takie warunki, by rośliny mogłyby dobrze wegetować. W ostatnich dniach doszło jednak do pochylenia szczytu palmy, ale kontrolujemy sytuację. We wtorek z sukcesem zakończyła się pierwsza próba spionizowania daktylowca i będziemy dalej nad nim pracować.” – powiedział dr hab. Piotr Rutkowski, kierownik Pracowni Geobotaniki i Ochrony Przyrody z Uniwersytetu Gdańskiego .
“Nasza palma jest prawdopodobnie najstarszą palmą hodowaną w warunkach sztucznych w Europie Północnej i największą. Przeprowadziliśmy też badania korzeni, które wskazują na to, że roślina żyje.” – dodał prof. dr Witold Paweł Burkiewicz, architekt krajobrazu i scenograf przestrzeni, specjalista w dziedzinie restaurowania ogrodów historyczno-artystycznych
Opiekunowie drzewa przyznają, że daktylowiec od dłuższego czasu nie wypuszcza nowych liści, ale to nie oznacza, że obumarł. Dodają, że stan rośliny od marca nie zmienił się. Kilka dni później miasto wydało oświadczenie w tej sprawie. 
Oświadczenie Dyrekcji Rozbudowy Miasta Gdańska
“W odniesieniu do zapytań o stan palmy znajdującej się w Parku Oliwskim, Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska informuje:
1. Od czasu marcowej konferencji prasowej stan palmy nie uległ pogorszeniu. W dniu 9.06 przeprowadzono szczegółową wizję lokalną na szczycie palmy połączoną ze zdjęciami, która ukazała iż nasady liści wciąż są zielone co oznacza, że nie doszło do całkowitego obumarcia rośliny. Nad stanem palmy niezmiennie czuwa Piotr Rutkowski, botanik, dr hab. Wydziału Biologii UG,
2. Udostępniony w mediach społecznościowych film ukazuje roślinę tylko z jednej strony, natomiast druga strona palmy wykazuje oznaki życia. Roślina posiada zielone liście (zawierające chlorofil), co wskazuje na to, że daktylowiec nadal żyje.
3. Dodatkowo od momentu stwierdzenia pogorszającego się stanu 180-letniego daktylowca, czyli od marca tego roku, jest on systematycznie nawożony specjalistycznymi nawozami. Opiekujący się rośliną botanik na podstawie prowadzonych regularnie badań potwierdza, że korzenie palmy nie obumarły i istnieje szansa, że roślina przetrwa. Proces wegetacji jest długotrwały i wymaga czasu aby roślina miała szansę się zregenerować. Znane są również przypadki, że daktylowiec który przez okres dwóch lat był w stanie obumierania, na skutek podjętych działań wspomagających wegetację zregenerował się.
4. W budynku rotundy znajdują się również inne cenne okazy w tym np. araukaria, która mierzy 17 m, kilka gatunków palm: karłatka niska, szrotowiec, podobny do wiekowej palmy daktylowiec – fenix daktylowy oraz fenix kanaryjski, czy figa jadalna. Wszystkie te rośliny dobrze zaaklimatyzowały się do nowych warunków i są w bardzo dobrej kondycji.” – napisał w oświadczeniu Jarosław Kińczyk, Zastępca Dyrektora ds. zadań kubaturowych
O nowej rotundzie palmiarni w Parku Oliwskim
Palmiarnia jest elementem Parku Oliwskiego. Jej modernizacja była konieczna. Dotychczasową rotundę trzeba było rozebrać, ponieważ stała się zbyt ciasna dla rosnących w niej drzew – przede wszystkim dla ponad 180-letniego daktylowca, który przebił szklany dach w dotychczasowym budynku
Projekt przebudowy palmiarni przygotowali RYSY Architekci. Nowy budynek ma formę nowoczesnej cylindrycznej rotundy. Wypełniony będzie w całości szklaną fasadą z automatycznym otwieraniem. Jego wysokość wyniosła dokładnie 24,11 m, powierzchnia zabudowy – 202,5 m kw, a kubatura – 4286,42 m sześć. Wewnątrz znajdą się instalacje elektryczne, teletechniczne, wodno-kanalizacyjne oraz ogrzewania i zarządzania klimatem.
Przy projektowaniu szklanego budynku założono statystyczny wzrost palm. Drzewa te dorastają do 20, maksymalnie do 22 metrów. Nowa rotunda przewidziana jest na 24,1 metra, a po otwarciu ostatniego, górnego pierścienia napowietrzającego, to będzie nawet 25 metrów. To tyle, na ile pozwala miejscowy plan zagospodarowania, i zarazem o trzy metry wyżej niż mogą mieć najwyższe okazy palm.
Budynek gdańskiej palmiarni położony jest w południowej części parku. Już w 1734 r. istniał tu budynek oranżerii. W latach 1899-1929 w pobliżu starej oranżerii utworzono alpinarium z roślinami pochodzącymi z różnych stron świata. Także w tym okresie oranżerię przebudowano na cieplarnię z niedużą palmiarnią. W 1946 r. na terenie parku została założona Stacja Aklimatyzacji Roślin, a w latach 1952-1956 powstał ogród botaniczny
Czytaj też: Gdańsk | Zieleń | Park | Szkło | Rośliny | Ciekawostki | Ekologia
Oświadczenie: Czy 180-letni daktylowiec z Gdańska umiera
źródło: www.gdansk.pl
zdjęcia: Dominik Paszliński / www.gdansk.pl
