Nowa Ambasada RP w Berlinie, której projekt wykonała pracownia JEMS Architekci, została nominowana do prestiżowej nagrody EU Mies Awards 2026. To jedno z najważniejszych wyróżnień w dziedzinie europejskiej architektury, przyznawane od 1987 roku przez Komisję Europejską oraz Fundację im. Miesa van der Rohe. Nagroda trafia co dwa lata do autorów najlepszych realizacji ukończonych w ciągu tego czasu.
Dotychczas w historii konkursu jedynie jeden polski obiekt zdobył główną nagrodę. Była to Filharmonia im. Mieczysława Karłowicza w Szczecinie, zaprojektowana przez hiszpańskie studio Barozzi Veiga.
Nagroda im. Miesa van der Rohe
Nagroda im. Miesa van der Rohe ma na celu promowanie osiągnięć europejskich architektów, a także podkreślanie znaczenia architektury jako przestrzeni wymiany idei i budowania wspólnoty. Nominacje zgłaszają krajowe stowarzyszenia architektów oraz komitet doradczy współpracujący z fundacją. Proces selekcji obejmuje kilka etapów. W styczniu 2026 roku ogłoszona zostanie lista 40 realizacji, które przejdą do półfinału. W lutym poznamy pięciu finalistów, a nazwisko laureata zostanie ujawnione w kwietniu.
Ambasada RP w Berlinie
Nowa Ambasada Polski mieści się przy alei Unter den Linden, w bezpośrednim sąsiedztwie Bramy Brandenburskiej. Budynek został otwarty na początku 2025 roku i od tego czasu zwraca uwagę każdego przechodnia, bo nie sposób minąć go obojętnie. Obiekt szybko stał się wzorcowym przykładem współczesnej dyplomatycznej architektury oraz wizytówką Polski w samym sercu Berlina. Jego forma wyróżnia się powściągliwością i elegancją, doskonale wpisując się w charakter historycznej alei. Architekci z JEMS stworzyli projekt, który prezentuje harmonię z wyraźnym odniesieniem do polskiej tożsamości.
Historia Unter den Linden 70-72
Działka przy Unter den Linden 70-72 została przekazana Polsce w 1964 roku przez władze NRD. Wcześniej znajdowało się tam Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Królestwa Prus, zniszczone podczas II wojny światowej. W czasach powojennych wybudowano na jego miejscu modernistyczny budynek Ambasady PRL, zaprojektowany przez Emila Leybolda i Christiana Seyfahrta. Charakterystycznym elementem tamtej konstrukcji była brama garażowa autorstwa Fritza Kühna, ozdobiona 224 aluminiowymi liśćmi lipy i figurką wróbla. Element ten został zachowany i wkomponowany w nowy gmach.
Projekt JEMS Architekci
Konkurs na nowy budynek ambasady rozstrzygnięto w 2012 roku. Zwycięska koncepcja zakładała stworzenie nowoczesnej, reprezentacyjnej siedziby o rytmicznej fasadzie i klarownej strukturze. Stary budynek rozebrano w 2016 roku, a po uzyskaniu wszystkich niezbędnych pozwoleń rozpoczęto realizację projektu. Elewacja nowej ambasady łączy prostotę i wyrafinowanie. Subtelna gra pionowych podziałów tworzy zmieniające się perspektywy w zależności od kąta patrzenia. Transparentna część fasady odsłania wewnętrzny dziedziniec z flagami Polski i Unii Europejskiej.
Dawny budynek przy Unter den Linden 70-72 i nowa ambasada. Fot. Marcin Sadowski, JEMS i Jörg Zägel, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Ambasada RP w Berlinie – wnętrza i symbolika
Układ pomieszczeń w ambasadzie odzwierciedla dialog między światłem a przestrzenią. Rytmiczne powtórzenia elementów konstrukcyjnych nadają wnętrzu dynamikę i sprzyjają przenikaniu naturalnego światła. Gmach zaprojektowano w sposób elastyczny, aby mógł służyć zarówno oficjalnym wydarzeniom, jak i spotkaniom o bardziej kameralnym charakterze. W wystroju wnętrz widać inspiracje polskim modernizmem. Zestawienie surowego betonu z naturalnym drewnem i wykorzystanie mebli rodzimego designu tworzy spójną kompozycję o ciepłym, przyjaznym charakterze.
Architektura światła od JEMS Architekci
Po zmroku budynek nabiera całkiem nowego wyrazu. Subtelna iluminacja podkreśla strukturę fasady i nadaje jej lekkości. Światło wydobywa architektoniczne detale, tworząc efektowną grę cieni. Jak podkreśla współautorka projektu Izabela Leple-Migdalska, światło jest integralnym elementem kompozycji i wzmacnia emocjonalny odbiór architektury.
Nominacja Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Berlinie do EU Mies Awards 2026 potwierdza wysoką rangę tego projektu wśród europejskich realizacji ostatnich lat i stanowi dowód rosnącej pozycji polskich architektów na międzynarodowej scenie. Trzymamy kciuki za pracownię JEMS Architekci!
zdjęcia: redakcja whiteMAD
Czytaj też: Berlin | Niemcy | Modernizm | JEMS Architekci | Polecane | whiteMAD na Instagramie
