Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie Xylopolis zostanie zbudowane w Wasilkowie koło Białegostoku w woj. podlaskim. Jego projekt przygotowali architekci z warszawskiej pracowni WXCA. Projektanci wzorowali się na innym swoim projekcie – wielokrotnie nagradzanym Pawilonie Polski na Expo 2020 w Dubaju. Drewniana bryła Xylopolis ma być swego rodzaju przestrzennym eksponatem, który uatrakcyjni region i stanie się impulsem rozwoju.
Projektując budynek architekci chcieli nawiązać do relacji człowieka z naturą. Każdy z nas jest częścią tego ekosystemu i ma na niego wpływ. W odpowiedzi na ekologiczne i społeczne wyzwania przyszłości, architekci WXCA tworzą perspektywę przepełnioną przekonaniem o mądrości człowieka i możliwości racjonalnego, odpowiedzialnego zarządzania zasobami naturalnymi. To bezpośrednie nawiązanie do tradycji Podlasia i drewnianej architektury regionu.
Wzorem dla koncepcji architektonicznej siedziby Xylopolis stał się zaprojektowany przez pracownię WXCA Pawilon Polski na Expo 2020 w Dubaju. Podobnie jak projekt z Expo 2020, Pawilon Xylopolis przyjął formę rozszerzającej się ku górze, modułowej konstrukcji, dla której ramą jest instalacja kinetyczna wyobrażająca lecące stado ptaków i będąca metaforą mobilności – dynamicznych zmian zachodzących w świecie, globalnego przepływu informacji i wiedzy.
ZOBACZ TEŻ: MAMY TO! PAWILON POLSKI W DUBAJU ZWYCIĘZCĄ WORLD EXPO AWARDS
Głównym materiałem budowlanym Xylopolis będzie drewno. Z tego materiału wykonane zostaną okładziny. Budynek uzupełnią ruchome fragmenty elewacji tworząc interaktywną instalację przestrzenną zasilaną ruchami powietrza.
Projekt budynku opracowano w taki sposób, aby zminimalizować ślad węglowy. Sprzyjać temu będzie zastosowanie drewna jako głównego budulca oraz elementy z materiałów niskoemisyjnych czy zastosowanie elementów prefabrykowanych. Również układ przestrzenny optymalizujący wydajność energetyczną i odnawialne źródła energii przyczynią się do zmniejszenia śladu węglowego.
Obiekt uzupełni ogród o wielkości 4 hektarów. Otoczenie Xylopolis będzie odzwierciedlać idee przyświecające utworzeniu Centrum Sztuki i Nauki o Drewnie. Z jednej strony projekt opiera się o maksymalne wykorzystanie naturalnego ukształtowania terenu oraz zastosowanie rozwiązań, w tym doborów roślin lokalnych – odpornych i niewymagających wysokich nakładów energii i zużycia wody oraz wspomagających naturalną retencję. Z drugiej strony teren wyposażono w efektywne energetycznie systemy retencji, rozsączania, oświetlenia oraz szereg inżynieryjnych rozwiązań wspomagających efektywne i zrównoważone gospodarowanie zasobami oraz uodparniających na bieżącą zmienność klimatu i przyszłe zmiany klimatu, w tym w szczególności takie zagrożenia atmosferyczne jak susze, porywiste wiatry i opady, pożary.
Xylopolis. Centrum kultury Podlasia
Sercem Xylopolis będzie czterokondygnacyjny pawilon. Parter zaprojektowany został wokół centralnego, wielopoziomowego holu, który otoczony zostanie pomieszczeniami do organizowania edukacyjnych warsztatów i ekspozycji. Powstanie też miejsce dla rekreacji, kawiarni czy restauracji.
Plan ukształtowano w taki sposób, by umożliwiać płynne łączenie się wnętrza z zewnętrzem, a program wewnętrznych aktywności mógł rozwijać się w zewnętrznych, ogrodowych strefach. Wyższe kondygnacje budynku oferują wielofunkcyjne przestrzenie poświęcone różnym obszarom kultury: nauce, technologii i sztuce, w tym salę dedykowaną wielkoformatowemu obrazowi Leona Tarasewicza, salę wielofunkcyjną dla spektakli, wykładów i debat, przestrzenie intermedialnych instalacji edukacji ekologicznej, popularyzacji wiedzy w formie prezentacji najnowszych osiągnięć nauki i technologii – opisują autorzy projektu.
Integralną częścią budynku będzie jego otoczenie. Powstaną strefy dedykowane zewnętrznym aktywnościom oraz rekreacji wśród zieleni. Tu jako przykład można podać: ogrody tematyczne, parki sztuki, amfiteatr, tężnię solankową oraz wieżę widokową. Z tej ostatniej będzie można podziwiać tradycyjną podlaską zabudowę drewnianą. Tuż obok znajduje się bowiem Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej.
Jak zapowiadają reprezentanci władzy samorządowej, powstanie siedziby Xylopolis w Wasilkowie koło Białegostoku to projekt strategiczny dla regionu, a jego zadaniem będzie zarówno stworzenie ośrodka kultury i edukacji integrującego lokalną społeczność, jak i promowanie tradycji, natury oraz marki Podlasia na zewnątrz. Jako obiekt użyteczności publicznej, Xylopolis będzie miejscem popularyzacji sztuki i nauki o drewnie, przestrzenią wystaw, konferencji i warsztatów. Finał realizacji planowany jest na koniec 2027 roku.
Zespół WXCA: Szczepan Wroński, Marta Sękulska-Wrońska, Michał Czerwiński, Anna Dobek-Lenczewska, Paulina Kucharska, Michał Kalinowski, Elżbieta Leoniewska, Jakub Matela, Jakub Kołomański, Maciej Sachse, Ewelina Szeląg, Paweł Wolanin, Klaudia Gołaszewska, Michał Sokołowski
projekt: WXCA
Czytaj też: Drewno | Ciekawostki | Place, Skwery, Parki | WXCA | whiteMAD na Instagramie
