W jednej ze spokojnych węgierskich wiosek, położonej 45 minut drogi od Budapesztu, znajduje się pomnik, który pomimo tak kameralnej lokalizacji jest znany na całym świecie. Wzniesiono go ku czci ofiar i zaginionych podczas I i II wojny światowej. Monument z Vácrátót tak doskonale oddaje straty i pustkę po utracie bliskich – głównie żołnierzy, że nie sposób przejść obok niego obojętnie.
Pomnik ten nie ma formalnej nazwy. Uroczyście odsłonięto go w październiku 2014 roku w pobliżu miejscowego ogrodu botanicznego. Został wykonany przez węgierskiego rzeźbiarza Böjte Horvátha Istvána i przedstawia czteroosobową węgierską rodzinę w tradycyjnym stroju, a w miejscu, gdzie powinien znajdować się ojciec, widzimy wycięcie jego sylwetki.
Na płaskorzeźbie żona wyciąga rękę i obejmuje ramię męża, a najmłodsze dziecko opiera się na niewidzialnym kolanie ojca. Podobnie córka pochyla swoje ciało w pustą przestrzeń, w której powinien znajdować się jej tata. Za postaciami stoi drzewo życia – symbol tych, którzy przetrwali i dalej budują społeczeństwo. Artysta w swojej pracy zainspirował się jednym ze zdjęć pewnej rodziny, która straciła męża i ojca na wojnie. Pod pomnikiem znajduje się lista nazwisk mężczyzn z Vácrátót, którzy zginęli służąc swojemu krajowi.
Podczas I wojny światowej Węgry straciły 661 000 swoich obywateli, a w drugim globalnym konflikcie zginęło bądź zaginęło aż 300 000 żołnierzy i 600 000 cywilów, w tym 400 000 Żydów. Tak ogromne straty były osobistą tragedią nie tylko wielu rodzin, ale i pozostawiły dosłowną dziurę w węgierskim społeczeństwie. Wielu mężów i ojców musiało opuścić swoje rodziny i udać się na pole walki, skąd często już nigdy nie wrócili.
Tysiące dzieci zmuszonych było dorastać albo bez ojca, albo z kimś tak zniszczonym przez to, co zobaczył i zrobił, że stawał się cieniem samego siebie. Również żony w obliczu tej tragedii musiały samotnie wychowywać swoje potomstwo, a przed wieloma innymi kobietami stanęło zadanie odbudowy społeczeństwa, gdy wojny dobiegły końca. Wycięta sylwetka w betonowym zdjęciu jest zatem doskonałym i trafnym sposobem na pokazanie strat spowodowanych zbrojnymi konfliktami. Przypomina o poświęceniu, jakie złożyli ci żołnierze oraz o tym, że ich bliscy nigdy nie zapomną o ich obecności.
Fot. kozterkep.hu
Źródło: mymodernmet.com, medium.com
Czytaj też: Historia | Rzeźba | Węgry | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie
