To budynek położony w maleńkiej miejscowości Nesvačilce pod Brnem w Czechach. Kaplica Matki Boskiej Bolesnej zbudowana została z drewna i posadowiona na kamiennym cokole. Wnętrze jest skromne, a jedyną „dekoracją” są świetliki budujące odpowiedni nastrój.
Kaplicę zaprojektował architekt Jan Říčný. To współczesna interpretacja kaplicy, której budowy mieszkańcy domagali się od wielu lat. We wsi wcześniej nie było kościoła, a parafianie musieli korzystać z kościoła położonego w sąsiedniej miejscowości.
Już w 2000 r., kiedy miejscowe władze przyjęły nowy plan zagospodarowania przestrzennego, zdecydowano o budowie kaplicy na wzgórzu na południowym krańcu wsi. Problemem były pieniądze, wierni musieli sami zebrać środki na budowę. Początkowo budżet oszacowano na 15 mln czeskich koron.
Projekt kaplicy powstał już w 2012 r., jednak budowę udało się zakończyć dopiero w tym roku. Kaplica została konsekrowana 8 maja 2024 r. przez biskupa Brna Pavla Konzbula.
Kaplica zbudowana została na planie koła na lekkim wzniesieniu. Architekt celowo wybrał drewno i kamień, upatrując w tym wyborze wizualny atut. Tak zaprojektowany budynek ma urozmaicać krajobraz wsi. Osadzenie konstrukcji na wzniesieniu ma jeszcze dodatkowy aspekt – kaplica jest widoczna z daleka i jawi się jako latarnia, punkt orientacyjny w przestrzeni.
Miejscowi wybrali Matkę Boską Bolesną na swoją patronkę, symbol cierpienia, które znosiła. Jej historia i emocje są odzwierciedlone w przestrzeni. Dolna część, kamienie runiczne, reprezentują nas, nieposłuszną, upartą i mało plastyczną ludzkość. Umieszczone wewnątrz belki są skierowane w górę od tych kamieni, do nieba, łącząc nas z Bogiem. Delikatna drewniana konstrukcja, przeplatana małymi oknami, pozwala promieniom słonecznym przenikać do wnętrza – opisuje architekt.
Kaplica ma 147 m kw. powierzchni. Jej projekt inspirowany jest średniowieczną architekturą. Podłoga wykonana jest z gliny, a ściany cokołu z kamienia. Górna część wykonana jest z tysięcy drewnianych elementów, które zostały połączone tradycyjne za pomocą kołków i klinów. Wspomniane belki o długości piętnastu metrów luźno przecinają przestrzeń, a ich zwieńczeniem jest stalowa wieżyczka.
Do kaplicy prowadzą drzwi, które mają pięć metrów wysokości. Przebywając wewnątrz trudno oszacować czas, kiedy kaplica została zbudowana. To celowy zabieg architekta, który nie chciał tworzyć ani nowoczesnego budynku, ani historyzującej formy. Surowe wnętrze pozbawione jest obrazów czy dekoracji. Wnętrze zdobi jedynie gra światła i zapach drewna.
projekt: RCNKSK – Jan Říčný, www.rcnksk.com
zdjęcia: Ondřej Bouška, www.ondrejbouska.com
Czytaj też: Architektura sakralna | Czechy | Minimalizm | Drewno | Kamień | whiteMAD na Instagramie
