Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons

Budynek łazienek Teodozji Majewskiej: klasycystyczny zabytek znad Wisły

Budynek łazienek Teodozji Majewskiej, znany również jako Dom Łaziebny, to klasycystyczny obiekt usytuowany przy ul. Bednarskiej 2/4, na rogu z ulicą Dobrą w Warszawie. Obecnie jest to siedziba Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Akademickiego Radia Kampus.

Budynek łazienek został zaprojektowany przez Alfonsa Kropiwnickiego i zbudowany w latach 1832–1835 z inicjatywy rodziny Stanisława Majewskiego. Mężczyzna był przedsiębiorcą i wynalazcą tzw. handelków – sklepów winno-kolonialnych z małą restauracyjką na zapleczu. Łaźnia oferowała kąpiele parowe na kilkanaście osób oraz indywidualne kąpiele w jednoosobowych gabinetach parowych. Wodę czerpano z Wisły i oczyszczano w specjalnych filtrach. Dostępne były różnorodne zabiegi, takie jak ziołowe czy siarczane. W budynku znajdowała się także jadłodajnia, która serwowała różnorodne potrawy. Na klientów czekały m.in. zając szpikowany z sałatą, cielęcina, bigos z kapłona, pekelflejsz na gorąco z chrzanem, sznycle po wiedeńsku, flaki i ryby.

Budynek łazienek Teodozji Majewskiej na pocz. XX w. Źródło: Mazowiecka Biblioteka Cyfrowa

Budynek łazienek został wzniesiony dla Teodozji Majewskiej w stylu późnoklasycystycznym, nawiązującym do gmachu Komory Wodnej znajdującej się na Pradze. Jest to jednokondygnacyjny obiekt nakryty dwuspadowym dachem z trzema dwukondygnacyjnymi ryzalitami, z których środkowy ma formę sześciokolumnowego portyku wejściowego. Portyk wspiera bogato rzeźbiony fronton z płaskorzeźbą „Porwanie Prozerpiny przez Posejdona” autorstwa Pawła Malińskiego. Na północ od fasady znajduje się dobudowany po wojnie parterowy gmach, który łączy się z częścią wejściową krótkim przejściem.

Budynek Łazienek
Budynek i otoczenie w latach 30. XX w. Źródło: NAC – Narodowe Archiwum Cyfrowe www.nac.gov.pl/

Podczas II wojny światowej budynek został częściowo zniszczony, głównie w części frontowej. Po wojnie fasadę odrestaurowano, a za nią wzniesiono nowy budynek. W latach 1954–1973 w budynku mieściły się różne szkoły, w tym Szkoła Podstawowa nr 41 im. Stanisława Staszica. W okresie PRL-u budynek służył jako Ośrodek Kształcenia Ideologicznego PZPR, a w 1965 roku został wpisany do rejestru zabytków. Od 1989 do 2013 roku w budynku mieściło się I Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Jam Saheba Digvijay Sinhji. Było to pierwsze niezależne liceum w Polsce, założone przez Krystynę Starczewską, która była także jego pierwszą dyrektor. Szkoła była znana z partnerskiej współpracy między uczniami, nauczycielami i rodzicami oraz z demokratycznego systemu zarządzania, który obejmował m.in. szkolny Sejm i Sąd Szkolny.

Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons

Od 2005 roku budynek jest także siedzibą Akademickiego Radia Kampus. W pierwszej połowie 2015 roku obiekt został odrestaurowany i przekształcony w siedzibę Instytutu Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Od września 2016 roku, po przekształceniu Instytutu Dziennikarstwa, budynek stał się siedzibą Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego. W 2019 roku Uniwersytet Warszawski ogłosił konkurs na nowy budynek dydaktyczny, który ma zostać połączony z budynkiem łazienek Teodozji Majewskiej.

Budynek Łazienek
Autor zdjęcia: Bogdan JS/fotopolska.eu, Licencja: CC-BY 4.0

W planach jest rozbudowa północnej części działki o dwa nowe gmachy, które mają nawiązywać do klasycystycznej architektury. Nowe budynki mają pomieścić studia radiowe, telewizyjne, pomieszczenia redakcyjne Akademickiego Radia Kampus, aule, sale wykładowe, pracownie komputerowe i gabinety naukowe. Planowana jest także budowa dwupoziomowego garażu podziemnego.

Źródło: iwaw.pl

Czytaj też: Architektura w Polsce | Zabytek | Miasto | Historia | Warszawa