Architekci podczas przygotowywania projektu budynku usług komunalnych zauważyli, że w przeciwieństwie do zagranicy, w Czechach większość obiektów tego typu jest budowana bez dbania o estetykę architektury. Często zdarzają się drogie w realizacji inwestycje bez koncepcji i niewpisujące się w kontekst, przy których projektowaniu i budowie utracono potencjał, jaki dany obiekt mógłby posiadać. A przecież budynek usług komunalnych wcale nie musi szpecić.
Wspólnie z przedstawicielami praskiej dzielnicy Lysolaje postawili więc na wstępie podstawową tezę projektu. Funkcjonalność, zmienność, zrównoważony rozwój, szacunek dla otoczenia, jakość środowiska wewnętrznego i edukacyjność stały się głównymi tematami, które były dalej opracowywane, aby uzyskać zrównoważony i zadowalający wynik.
Wbudowanie niskiej kubatury w zbocze wzgórza pomogło wtopić się jej w środowisko naturalne i z nim zintegrować. Relację z otaczającą zabudową mieszkalną nawiązano rytmizując elewacje i stosując drewno na głównej fasadzie. Jego spokojna powierzchnia ożywa podczas pracy, gdzie możliwość otwierania i zamykania różnych modułów nadaje budynkowi wyjątkową dynamikę.
W większej części budynku (technicznej) znajdują się garaże dla pojazdów serwisowych oraz magazyny. Mniejsza część (dla załogi) ma inne wymagania pod względem wielkości pomieszczeń, oświetlenia, akustyki, temperatury i wyglądu. Dlatego zaprojektowano go jako niezależny obiekt wykonany z lekkiej prefabrykowanej konstrukcji stalowej. Mieszczą się w nim szatnie z zapleczem, warsztat, biuro, schowek oraz świetlica, która jest wykorzystywana również podczas nocnych zmian w przypadku wystąpienia opadów śniegu.
Lekką konstrukcję wykorzystano również do wydzielenia mieszkania kierownika na drugim piętrze, co stanowi rezerwę na przyszłość i można ją rozbudować o sąsiednie moduły. Duża przestrzeń z atrium odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu budynku. Służy jako łącznik z ulicą, głównym wejściem i węzłem komunikacyjnym, którego poziom można regulować za pomocą dużych, obrotowych elementów przypominających skrzela. Jego szklana powłoka oświetla wnętrze delikatnym, rozproszonym światłem. Jest to półprywatne miejsce spotkań, gdzie można nawiązać kontakt z naturą, a także uprawiać rośliny, np. pomidory.
Nieogrzewana część techniczna dzięki zatopieniu w gruncie utrzymuje stałą temperaturę i nie zamarza. Część ocieplona jest ogrzewana w standardzie pasywnym, zastosowano tam system grzewczy oparty na pompie ciepła. Na dachu budynku zainstalowano elektrownię fotowoltaiczną z bateriami, które zasilają dom, sprzęty i urządzenia. Woda deszczowa jest magazynowana i ponownie wykorzystywana do konserwacji i podlewania. Zielone dachy poprawiają mikroklimat i zatrzymują wodę. Wszystkie przestrzenie wewnętrzne są oświetlone naturalnym światłem dziennym, a wszystkie pomieszczenia mieszkalne charakteryzują się wysokim standardem akustyki wnętrz.
Zmienność układu operacyjnego i zastosowanie trwałych materiałów wydłużają cykl życia konstrukcji. Budynek użyteczności publicznej powinien wyznaczać trendy w obszarach zrównoważonego rozwoju, pracy z energią odnawialną, standardu środowiska wewnętrznego i użytych materiałów. Budynek taki powinien stać się inspiracją dla innych.
Studio: PROGRES architekci (Facebook, Instagram)
Autorzy: Jan Kalivoda, Vojtěch Kaas
Zespół projektowy: Michal Svoboda, Tereza Soubustová
Lokalizacja projektu: Ulica Květová, Praga – Lysolaje, Czechy
Rok ukończenia: 2022
Powierzchnia zabudowy: 437 m²
Fotograf: Alex Shoots Buildings
Zobacz też: Ciekawostki | Praga | Czechy | Beton | Drewno | whiteMAD na Instagramie
Temat: Budynek usług komunalnych nie musi szpecić. Oto przykład z Czech.
