Centrum Fizjoterapii w Katowicach – drewniany pawilon wśród drzew

Architekci z wrocławskiej pracowni RIL STUDIO Biuro architektoniczne przygotowali koncepcję urbanistyczno-architektoniczną „Centrum Fizjoterapii Pediatrycznej i Onkologicznej w Katowicach-Ligocie” Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w ramach ogólnopolskiego, realizacyjnego konkursu organizowanego przez SARP Katowice. Zaproponowane przez architektów rozwiązanie zostało docenione przez jury, które przyznało projektowi II miejsce w konkursie. Budynek dzięki innowacyjnym rozwiązaniom architektonicznym i wpisaniu w jego funkcjonowanie otaczającej go zieleni i natury, wspiera proces terapeutyczny i wyróżnia się wśród nagrodzonych prac.

Projekt Centrum Fizjoterapii Pediatrycznej i Onkologicznej od RIL STUDIO łączy w sobie nowoczesne rozwiązania technologiczne z naturą. Działka, na której budynek miałby zostać zbudowany, sąsiaduje z gęsto rosnącym drzewostanem oraz strumieniem. To właśnie otwarta przestrzeń i otaczająca natura miałyby stać się integralnym elementem procesu terapeutycznego.

Budynek jest jak drewniany pawilon z zielonym wewnętrznym atrium, wokół którego została rozplanowana funkcja obiektu. Rozwiązanie to gwarantuje nie tylko łatwy dostęp do zielonego dziedzińca z każdej części obiektu, ale również sprzyja orientacji przestrzennej dla użytkowników o różnym stopniu mobilności. Centralne atrium jest swego rodzaju „otwartą salą terapeutyczną” z ogrodem sensorycznym. Był to celowy zamysł architektów, którzy zwrócili uwagę na znaczenie obcowania z wysokiej jakości architekturą i przyrodą w procesie powrotu do zdrowia.

Zielone atrium ma przyciągać uwagę dzieci, dlatego w jego bezpośrednim sąsiedztwie zaprojektowano komunikację ogólną oraz przestrzenie takie jak świetlica czy kuchnia do pracy z młodymi pacjentami, która poza czasem trwania zajęć miałaby być wykorzystywana jako kawiarnia. Przestrzenie te tworzą z komunikacji ogólnej strefę rekreacyjną dla dzieci i stanowią zadaszoną część atrium otwierającą się przeszkleniami na zieleń.

Budynek ma skalę dostosowaną do swoich odbiorców – dzieci, dzięki temu, że został zaprojektowany jako parterowy. Projektanci stworzyli jednokondygnacyjny obiekt, którego wygląd odbiega od powszechnego wyobrażenia szpitali. Efekt ten udało się im osiągnąć dzięki naturalnym materiałom i kolorom. W budynku w zakresie konstrukcji, rozwiązań elewacyjnych i wykończenia wnętrz zostało wykorzystane drewno, a kolorystyka opiera się na naturalnej pastelowej zieleni, jako koloru natury i wyciszenia.

Obiekt podzielono na dwie główne strefy funkcjonalne, „cichą” oraz „głośną”. W strefie cichej zlokalizowano część administracyjno-biurową oraz gabinety do pracy indywidualnej z pacjentami. Zostały one usytuowane w bocznych skrzydłach, gdzie spokojna atmosfera sprzyja pracy wymagającej skupienia i indywidualnej terapii. W strefie głośnej usytuowanej w centralnej części budynku, gdzie rozciąga się komunikacja wokół centralnego dziedzińca, zlokalizowano sale do pracy grupowej. Ta dynamiczna przestrzeń, jako naturalne przedłużenie atrium z ogrodem sensorycznym, umożliwia prowadzenie terapii grupowych oraz zajęć edukacyjnych z udziałem studentów. Takie rozplanowanie przestrzenne pozwala na elastyczne wykorzystanie budynku w zależności od potrzeb – od spokojnej pracy administracyjnej po intensywne zajęcia rehabilitacyjne z udziałem większych grup pacjentów i studentów.

Architekci z RIL STUDIO zaprojektowali budynek w technologii CLT (drewna klejonego krzyżowo). Ta technologia gwarantuje szybką budowę, dzięki wykorzystaniu prefabrykowanych modułów. Budowa paneli CLT zapewnia doskonałe właściwości termoizolacyjne, pozwalając na utrzymanie stałej temperatury we wnętrzu budynku niezależnie od warunków zewnętrznych oraz korzystnie wpływa na mikroklimat we wnętrzach, co sprzyja działaniu obiektu, jako wspierającego powrót do zdrowia. Dodatkowo drewniane moduły skutecznie redukują hałas, co jest szczególnie ważne dla zapewnienia odpowiedniej akustyki w budynku użyteczności publicznej.

Ponadto w projekcie uwzględniono szereg rozwiązań proekologicznych i energooszczędnych. Instalacja fotowoltaiczna częściowo pokrywa zapotrzebowanie energetyczne budynku, natomiast nowoczesny system wentylacji mechanicznej z rekuperacją pozwala na odzysk ciepła ze zużytego powietrza. Wody opadowe są retencjonowane, a  przepuszczalne nawierzchnie podkreślają ekologiczne podejście do zagospodarowania terenu, gwarantując jednocześnie utrzymanie maksymalnej powierzchni biologicznie czynnej. Od strony południowej budynku zaplanowano ażurową konstrukcję z ochronami przeciwsłonecznymi nad tarasami, co zabezpiecza wnętrze przed nadmiernym nagrzewaniem i podnosi komfort użytkowania przestrzeni rekreacyjnych..

Dbałość o detale zauważalna jest również w aranżacji terenu wokół budynku. Projektanci planują wykorzystać rosnące tam drzewa tworząc założenie o charakterze parkowym, w którym planowane jest powstanie strefy rekreacyjnej z siłownią zewnętrzną, huśtawkami oraz piaskownicą. Zacienione parkingi, nawierzchnie przepuszczalne, kolorystyka i materiały małej architektury oraz starannie zaplanowane dojścia tworzą spójną i harmonijną całość z budynkiem.

Centrum Fizjoterapii projektu RIL STUDIO to przykład harmonijnego połączenia architektury z naturą i nowoczesnymi technologiami. Docenili to członkowie Jury, którzy tak uzasadniali przyznanie II nagrody:

„Praca Konkursowa rozwiązuje zadanie konkursowe, proponując szczególną harmonię formy, funkcji i konstrukcji. Nieprzypadkowe są tutaj odniesienia do triady trwałości, użyteczności i piękna:
-piękno i prostota formy wynika wprost z przyjętych założeń przestrzennych i rozwiązań materiałowych,
-świetne rozwiązanie funkcji uzyskano zarówno w skali architektonicznej, jak i w skali kameralnego założenia przestrzennego,
-zaproponowano realizację parterowego – co do zasady – obiektu kubaturowego z zastosowaniem nowoczesnego, ekologicznego i trwałego materiału, jakim jest drewno klejone krzyżowo.
Kreacja wewnętrznego dziedzińca – atrium, niczym podwórka – z ogrodem sensorycznym posiada głębokie uzasadnienie. Pozwala odpowiednio do lokalizacji strefować funkcje Centrum Fizjoterapii Pediatrycznej i Onkologicznej, zwracając szczególną uwagę na aspekt emocji dziecka. Niedominujące założenie przestrzenne, doskonale wkomponowane w otoczenie, wykorzystuje atut lokalizacji śródleśnej nad potokiem, pozwalając na uzyskanie „dodatkowej zewnętrznej sali terapeutycznej.

Relacje przestrzenne osiągnięte przez autorów koncepcji niewątpliwie potwierdzają opisaną ideę stworzenia przestrzeni „przyjaznej dzieciom podczas rehabilitacji”. Zwracają uwagę prawidłowe, zdaniem Sądu Konkursowego, rozwiązania komunikacji i parkowania oraz troska o maksymalne zachowanie powierzchni biologicznie czynnej. […]”

projekt: RIL STUDIO Biuro architektoniczne (www | FB | IG)

Skład zespołu autorskiego:
arch. Paulina Lechowska-Różewicz
arch. Hubert Różewicz

Wizualizacje:
GORCZYCA STUDIO

Czytaj też: Katowice | Zdrowie | Drewno | Place, Skwery, Parki | Polecane | whiteMAD na Instagramie