Królowy Most to malownicza miejscowość założona w XVII wieku, usytuowana na skraju Puszczy Knyszyńskiej. Wieś ta zyskała szeroką popularność dzięki filmom „U Pana Boga za piecem”, „U Pana Boga w ogródku” oraz „U Pana Boga za miedzą” w reżyserii Jacka Bromskiego. Wizytówką wsi jest jednak przede wszystkim cerkiew pod wezwaniem św. Anny, która stanowi przykład eklektycznej architektury cerkiewnej z pierwszej połowy XX wieku.
Budowa cerkwi rozpoczęła się przed I wojną światową, lecz prace zostały przerwane przez jej wybuch. Dopiero w 1928 roku udało się ukończyć świątynię, a prace wykończeniowe trwały aż do 1939 roku. Wówczas część wyposażenia przeniesiono z likwidowanej cerkwi w Grodnie. Świątynia została ostatecznie poświęcona 26 maja 1942 roku, w trzeci dzień Świętej Trójcy. Została zbudowana na planie krzyża greckiego z kamienia i cegły licówki, harmonijnie łącząc w sobie różne style architektoniczne. Polichromie wykonał Włodzimierz Wasilewicz w 1939 r.
Cerkiew św. Anny w Królowym Moście, przełom lat 50. i 60. XX w. Fot. Mariusz Brzeziński/fotopolska.eu
Podczas II wojny światowej cerkiew oraz cała parafia prawosławna zostały poważnie dotknięte jej skutkami. Parafia pozostała bez opieki duszpasterskiej, a świątynia doznała znacznych uszkodzeń – zniszczone zostały dach i okna. W latach pięćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku przeprowadzono istotne prace remontowe i konserwatorskie, które przywróciły cerkiew do stanu użyteczności. W 1987 roku świątynia została wpisana do rejestru zabytków. W 2001 r. przeprowadzono gruntowny remont wnętrza cerkwi (m.in. wykonano prace malarskie, wymieniono posadzkę i instalację elektryczną), a w 2014 r. odnowiono elewacje.
Cerkiew św. Anny w Królowym Moście nie tylko pełni funkcję religijną, ale również jest ważnym punktem turystycznym i kulturowym regionu. Jej eklektyczna architektura oraz bogate wnętrze z ikonostasem przeniesionym z Grodna przyciągają licznych odwiedzających.
Źródło: wuoz.bialystok.pl, ciekawepodlasie.pl
Czytaj też: Architektura w Polsce | Architektura sakralna | Ciekawostki | Elewacja | whiteMAD na Instagramie
