Z okazji setnej rocznicy istnienia katedry Marii Panny (Mariendom) w Linzu, na wschodnim krańcu świątyni powstał nowoczesny pawilon Domcenter. Projekt stanowi funkcjonalne rozszerzenie przestrzeni katedralnej i symboliczny most między dziedzictwem religijnym Austrii a współczesnymi potrzebami społecznymi. Domcenter zaprasza zarówno wiernych, jak i osoby niezwiązane z Kościołem, oferując im miejsce spotkań, odpoczynku i refleksji w otoczeniu kultury, sztuki i historii.
Domcenter – informacje, wystawy i odpoczynek
Nowa przestrzeń o powierzchni 120 m kw. została ukończona wiosną 2024 roku, dokładnie na czas jubileuszu świątyni. Służy jako punkt informacyjny, miejsce rozpoczęcia zwiedzania, kasa biletowa oraz recepcja wydarzeń kulturalnych i religijnych. Wystawy w Domcenter oraz w przylegającej kaplicy wschodniej pozwalają na nowo odkryć duchowe, liturgiczne, pastoralne i artystyczne wymiary katedry. Dzięki zastosowaniu multimediów i interaktywnych gablot odwiedzający mogą zbliżyć się do unikalnych detali architektonicznych, w tym także do witraży, oglądając je z poziomu ich oryginalnego osadzenia.
Odpowiedź na współczesne wyzwania Kościoła
Domcenter jest częścią szerszej strategii renowacji Mariendom, która odpowiada na aktualne wyzwania Kościoła katolickiego. W obliczu spadku liczby wiernych i zmniejszającej się roli instytucji religijnych w społeczeństwie, diecezja lincka postawiła na nowoczesność i otwartość. Zamiast zamykania czy sekularyzacji przestrzeni, zdecydowano się na stworzenie nowego, dostępnego wejścia, które przypomina foyer muzeum lub sali koncertowej. Zwiedzający trafiają najpierw do jasnego, przyjaznego przedsionka z kawiarnią i księgarnią, skąd przechodzą przez dawną zakrystię do wnętrza katedry.
Architektura Domcenter inspirowana historią
Architektonicznie Domcenter nawiązuje do form lekkich namiotów i historycznych straganów. Składa się z trzech daszków, które wyglądają jak zawieszone nad placem przed katedrą. Ich kształt, przypominający odwrócone sklepienia, nadaje całej konstrukcji wrażenie lekkości. Powłoka z formowanego betonu pozwala na smukłą i zrównoważoną pod względem środowiskowym konstrukcję. Z czasem beton pochłania niemal cały dwutlenek węgla wyemitowany podczas jego produkcji.
Subtelna integracja z zabytkiem
Ze względu na ochronę zabytków nowa zabudowa nie mogła zostać połączona konstrukcyjnie z murami katedry. Każda z trzech powłok wspiera się na jednej kolumnie, a ich konstrukcja unosi się ku fasadzie bez jej dotykania. Podwójna powłoka daszków składa się z wewnętrznej, nośnej warstwy o trójwymiarowej krzywiźnie oraz zewnętrznej, dwuosiowo zakrzywionej osłony, nawiązującej do gotyckich łuków naw bocznych.
Elewacja katedry przed i po budowie nowego obiektu. Fot. Google Maps i Edward Beierle, Gregor Graf
Przejrzystość, technologia i funkcjonalność
Wnętrze Domcenter zostało zaprojektowane z myślą o przejrzystości funkcji. Centralny blat prowadzi odwiedzających do punktu informacyjnego, kawiarni i księgarni. Cały kompleks, wraz z dawną zakrystią i poziomem podziemnym, łączy w sobie dostępność architektoniczną, nowoczesne technologie oraz wielofunkcyjność. Na poziomie -1 znajdują się zaplecze techniczne, toalety, szatnie i schowki. Windy i schody umożliwiają sprawne poruszanie się pomiędzy trzema poziomami: placem, Domcenter i nawą główną katedry.
Technologie w Domcenter
W ramach projektu firma HAINZL Gebäudetechnik odpowiadała za kompleksowe instalacje elektryczne, w tym rozdzielnie niskonapięciowe, okablowanie sieci LAN, oświetlenie awaryjne i system zarządzania zużyciem energii. Odnowiono również system sterowania dzwonami i zintegrowano nowe przestrzenie ekspozycyjne.
Dialog nowoczesności z neogotykiem
Zespół architektów i inżynierów musiał zmierzyć się z wieloma wyzwaniami. Najważniejszym było stworzenie nowoczesnej formy, która nie zaburzy historycznej integralności neogotyckiej świątyni z lat 1865–1924. Połączenie nowoczesności i szacunku wobec tradycji okazało się możliwe dzięki precyzyjnie opracowanej koncepcji i zastosowaniu zaawansowanych technologii budowlanych.
Projekt: peter haimerl.architektur
Zdjęcia: Edward Beierle, Gregor Graf
Czytaj też: Architektura sakralna | Zabytek | Historia | Szwajcaria | Metamorfoza
