W otoczeniu dziewiczego buszu przedmieść Sydney w Wahroonga znajduje się Rose Seidler House, rezydencja wpisana na listę dziedzictwa kulturowego Nowej Południowej Walii. Ten dom-muzeum, zlokalizowany przy 69-71 Clissold Road, to jeden z najczystszych przykładów modernistycznej architektury mieszkaniowej połowy XX wieku w Australii. Zaprojektowany przez Harry’ego Seidlera i zbudowany w latach 1948-1950, obiekt ten stanowi nie tylko imponujące dzieło sztuki architektonicznej, ale także opowieść o historii, kreatywności i miłości do innowacji.
Historia powstania Rose Seidler House
Wszystko rozpoczęło się w 1948 roku, kiedy Harry Seidler, światowej klasy architekt, przybył do Australii z zamiarem zbudowania domu dla swoich rodziców – Rose i Maxa Seidlerów. Rodzina nabyła ziemię o powierzchni 6,5 hektara za 500 funtów australijskich, tworząc wizję rodzinnej rezydencji w otoczeniu przyrody. Dom nazwano na cześć Rose, która aktywnie angażowała się w projekt, podejmując kluczowe decyzje dotyczące realizacji. Pierwsze prace budowlane rozpoczęły się w 1948 roku, a w 1950 dom był gotowy. Wkrótce powstały także dwa inne budynki na terenie posiadłości – dom Marcusa Seidlera i trzeci dom nazwany Rose House. W latach 50. osiedle było znane jako enklawa modernistycznej myśli architektonicznej, przyciągająca średnią klasę poszukującą nowoczesnych rozwiązań mieszkaniowych w naturalnym otoczeniu. Na początku lat 90. nieruchomość została wydzierżawiona Historic Houses Trust of New South Wales (obecnie Museums of History NSW) do użytku jako muzeum publiczne.
Architektura i design w projekcie Harry’ego Seidlera
Rose Seidler House to modernistyczny dom o dwóch kondygnacjach, obejmujący 12 pomieszczeń. Zbudowany z naturalnego kamienia buszowego, betonu, drewna i szkła, harmonijnie łączy się z otaczającym krajobrazem. Wyjątkowość budynku polega na maksymalizacji przestrzeni użytkowej i możliwości dowolnej aranżacji układu wnętrz. Wszystkie pomieszczenia, z wyjątkiem głównej łazienki, oferują rozległe widoki na busz Ku-ring-gai, co pozwala na przenikanie się przestrzeni wewnętrznej i zewnętrznej. Harry Seidler wprowadził do projektu wiele innowacyjnych rozwiązań, takich jak przesuwne ściany oraz minimalistyczne wnętrza bazujące na kontrastach tekstur i kolorów. Wystój wnętrz zawiera elementy zaprojektowane przez takich twórców jak Eames czy Saarinen, co dodaje domowi unikalnego artystycznego charakteru.
Ogród jako przedłużenie domu
Ogród otaczający ten kultowy modernizm stał się wyrazem twórczej wizji Rose Seidler, niedawnej imigrantki z Europy. Łączył w sobie typowo podmiejskie nasadzenia z unikatowym połączeniem tarasowego sadu cytrusowego i roślin ozdobnych. Kobieta szczególnie ceniła możliwość uprawy roślin, które były niedostępne w Wiedniu i Anglii, takich jak plumeria rubra, pomarańcze, magnolia winna czy drzewo ogniste Queensland. Na terenie posiadłości można wyróżnić trzy charakterystyczne elementy: obszary z zachowanym rodzimym buszem, nowoczesne zagospodarowanie podjazdu i otoczenia domu, a także surowe kamienne mury oporowe i rampę.
Dziedzictwo kulturowe i wartość historyczna Rose Seidler House
Ukończony Rose Seidler House natychmiast wywołał sensację. Dom miał szklane ściany, asymetryczną kompozycję, sześcienne kształty i płaski dach. Była to architektura, jakiej nie widziano wcześniej w Australii. Budynek otrzymał Medal Sir Johna Sulmana RAIA w 1951 r., jedną z najbardziej prestiżowych nagród w australijskiej architekturze i pierwszą z pięciu, które zdobył. Obecnie Rose Seidler House stanowi zarówno doskonały symbol modernizmu, jak i świadectwo zmian w powojennym budownictwie mieszkaniowym. Wpisany na listę dziedzictwa kulturowego Nowej Południowej Walii w 1999 roku, dom ten jest żywą lekcją historii, pokazując rozwój technologii i designu w latach 40. i 50. XX wieku.
Źródło: State Library New South Wales
Zdjęcia: Katherine Lu
Czytaj też: Australia | Modernizm | Wille i rezydencje | Detal | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie
Dom w 1951 roku i dziś Fot. Photographer Marcell Seidler (State Library of New South Wales), Public domain, via Wikimedia Commons i Rory Hyde, CC BY-SA 2.0, via Wikimedia Commons