17 października 2023 roku przedstawiciele Fundacji Rodziny Staraków spotkali się z władzami oraz mieszkańcami gminy Konstancin-Jeziorna, aby przedstawić ambitne plany rewitalizacji jednego z miejscowych zabytków, jakim jest zespół pałacowo-parkowy w Oborach. Projekt zakłada kompleksowe przywrócenie świetności dawnemu majątkowi Potulickich i nadanie mu nowych funkcji kulturalno-edukacyjnych. Zaplanowano także budowę muzeum, które zaprojektuje światowej sławy architekt Renzo Piano, laureat Nagrody Pritzkera.
Zespół pałacowo-parkowy w Oborach to wyjątkowy przykład dobrze zachowanej architektury dworskiej z XVII wieku. Powstał w latach 1681–1688 jako barokowa rezydencja wiejska, prawdopodobnie według projektu Tylmana z Gameren lub jego ucznia. Budynek wyróżnia się łamanym dachem polskim (odmiany krakowskiej) oraz herbem Wielopolskich – Starykoń, umieszczonym nad drzwiami wejściowymi. Dwór był miejscem spotkań Jana Wielopolskiego, kanclerza wielkiego koronnego, z Janem III Sobieskim z pobliskiego Wilanowa. W XVIII wieku Urszula Wielopolska z rodu Potockich dokonała modernizacji obiektu, zmieniając dach na mansardowy i dodając rokokowe zdobienia.
Dwór w Oborach w latach 20. XX w. Źródło: Pałace i dwory w okolicach Warszawy
W XIX wieku kolejni i zarazem ostatni właściciele majątku– rodzina Potulickich – przebudowali wnętrza i dodali kaplicę. Podczas niemieckiej okupacji władze usunęły ich z majątku za udział w powstaniu warszawskim. Po II wojnie światowej zespół przeszedł na własność państwa i przez lata był siedzibą Domu Pracy Twórczej Związku Literatów Polskich. W 2015 roku dwór wrócił do rąk spadkobierców, a w 2020 roku stał się własnością Fundacji Rodziny Staraków.
Murowany, parterowy budynek z mieszkalnym poddaszem charakteryzuje się dwutraktowym układem wnętrz, w którym centralnie umieszczono hol, sień oraz klatkę schodową. W środku znajdują się stylowe meble oraz licznie zachowane dekoracje i elementy, takie jak kominki czy portale, podkreślające historyczny charakter obiektu.
Fundacja Rodziny Staraków zamierza tchnąć nowe życie w zabytkowy kompleks, obejmujący nie tylko pałac, ale również park krajobrazowy, oficynę, dawną stajnię, browar i spichlerz. W ramach projektu przewidziano renowację dworu i budynków towarzyszących, przywracając historyczny wygląd i funkcjonalność zabytkowych obiektów. Zaplanowano także budowę muzeum, które zaprojektuje światowej sławy architekt Renzo Piano, laureat Nagrody Pritzkera.
Zagospodarowanie parku krajobrazowego obejmie pielęgnację drzewostanu oraz zachowanie pomników przyrody, tworząc jednocześnie przestrzeń kulturalną i edukacyjną. W parku planowane są wydarzenia artystyczne, warsztaty i spotkania dla lokalnej społeczności, co podkreśla zaangażowanie Fundacji w rozwój społeczny i kulturalny regionu. Wszystkie działania będą realizowane z uwzględnieniem wymogów konserwatorskich i w ścisłej współpracy z lokalnymi władzami.
Realizacja ambitnych planów wymaga współpracy z mazowieckim konserwatorem zabytków oraz zmiany Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego z 2009 roku, który obecnie zakazuje budowy nowych obiektów na tym terenie. Fundacja zapewniła otwartość na dialog z władzami lokalnymi oraz mieszkańcami gminy.
Fundacja Rodziny Staraków, założona w 2008 roku, koncentruje się na wspieraniu utalentowanej młodzieży oraz promocji sztuki współczesnej. Rewitalizacja zespołu pałacowo-parkowego w Oborach to kolejny krok w kierunku ochrony dziedzictwa kulturowego i jego udostępnienia dla społeczności. Zaplanowane działania pozwolą przywrócić temu historycznemu miejscu należne mu znaczenie oraz stworzyć nowoczesną przestrzeń dla rozwoju kultury i edukacji. Fundacja zapowiedziała kolejne spotkania z mieszkańcami, aby na bieżąco informować o postępach prac i odpowiadać na pytania.
Źródło: konstancinjeziorna.pl, zabytek.pl
Czytaj też: Architektura w Polsce | Historia | Renowacja | Pałac | whiteMAD na Instagramie
