Gdynia będzie miała nowy budynek w Leśnym Ogrodzie Botanicznym

Ruszył przetarg na budowę budynku edukacyjnego w Leśnym Ogrodzie Botanicznym Marszewo w Gdyni. Projekt jest efektem rozstrzygniętego w 2016 roku konkursu architektonicznego za który krakowska pracownia Gierbienis + Poklewski otrzymała I nagrodę.

W 2017 roku projekt otrzymał pozwolenie na budowę. Inwestorowi i Projektantom zależało przede wszystkim na utrzymaniu rozwiązań projektowych, które zawarte były już w pracy konkursowej. W szczególności jest to w Polsce wciąż mało popularna technologia konstrukcji CLT oraz wyjątkowa elewacja z opalanych desek. Aby móc wykonać w taki sposób okładzinę ścian zewnętrznych budynku projektanci musieli przeprowadzić indywidualne badania w Instytucie Techniki Budowlanej.

Budynek zlokalizowany jest na polanie Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego na której kilka lat temu Nadleśnictwo Gdańsk powołało do życia Leśny Ogród Botaniczny Marszewo. Jest on w fazie rozwoju i działa czynnie cały rok organizując tematyczne zielone szkoły oraz okazjonalne wydarzenia związane z tematyką flory i fauny.

Idea realizacji budynku edukacyjnego w drodze konkursu architektonicznego była kolejnym z kroków, które Nadleśnictwo podejmuje, aby zwiększyć atrakcyjność swojej oferty edukacyjnej. Powstały budynek będzie najbardziej znaczącą inwestycją w tym obszarze działalności.

Dla nas, jako architektów konkurs był okazją do twórczego rozwinięcia założeń, towarzyszących nam od początku działalności, ktorych celem jest architektura samowystarczalna, zrównoważona energetycznie, bezpieczna dla ludzi i środowiska, w którym żyjemy i pięknie wpisująca się w otaczającą nas przestrzeń krajobrazową. – komentują architekci Gierbienis i Poklewski

Myślenie o edukacji leśnej stało się więc myśleniem o nieznacznej, bo wynikającej z potrzeby społecznej oraz poszanowaniu środowiska urbanizacji tego obszaru, zakładając stworzenie kameralnego, oszczędnego w użytkowaniu, a przede wszystkim wpasowanego w krajobraz obiektu, który sam w sobie miał definiować edukację, pokazując w jaki sposób człowiek może oddziaływać na środowisko korzystając z zasobów natury.

Miejsce, jego charakter, klimat determinują pierwsze decyzje projektowane, stawiają pewne ograniczenia i cele, do których Projektant powinien dążyć. Trudno wyobrazić sobie, aby w tej filozofii nie powstał obiekt drewniany, korzystający z dobra natury, czyli daru lasów – drewna. Do tego drewna, które nie jest przetworzone, ukryte, sztuczne. Drewna, które wymaga ekspozycji, czystości przekazu, zwrotu ku czemuś pierwotnemu, ale we współczesnym wyrazie i z myśleniem o ekologii, która stała się w ostatnich latach równoważna z estetyką i funkcjonalnością. Człowiek po latach, spychania na dalszy plan natury powoli znów odkrywa, że przetworzony i zurbanizowany kompletnie świat staje się zbyt hermetyczny i zanieczyszczony. – komentują architekci Gierbienis i Poklewski.

W nawiązaniu do dawnej, osadniczej zabudowy drewnianej przychodzi na myśl charakter zagrodowy, który architekci postanowili uzyskać poprzez wspołczesną interpretacją fortecy, czyli wysokie wygrodzenie. Jednolita funkcja budynku została robita na mniejsze i większe bryły, stanowiące swobodną kompozycję, spiętą wspólnym ogrodzeniem. Budynek dostępny jest z różnych stron poprzez składane bramy. Po zamknięciu stanowi w efekcie wspomnianą fortecę. Układ planistyczny odnosi się również do dawnej zabudowy zagrodowej.

Człowiek w budynku funkjonuje w zależnościach od bycia odwiedzającym lub pracownikiem. Obiekt dostępny jest dla wszystkich, projektowany z myślą o niepełnosprawnych i najmłodszych, posiada przestrzenie przed i wewnątrz wygrodzenia obiektu – naturalne żwirowe nawierzchnie, kwietniki, szklarnię, drewniane tarasy i siedziska.

W obiekcie zaplanowano powstanie dwóch dziedzińców – pierwszy stanowi strefę wejściową, a drugi z projektowanym amfiteatrem umożliwia prowadzenie tzw. lekcji pod chmurką, które LOB Marszewo aktualnie prowadzi. W środku zaprojektowana została sala wystawowa z szerokimi przeszkleniami na rozciągającą się panoramę ogrodu, przenikając się z nim, ale również z możliwością odgrodzenia się poprzez system składanych żaluzji. Na piętrze znajduje się część administracyjna, gdzie architekci zadbali, aby stworzyć najkorzystniejsze warunki pracy z uwzględniem naturalnych, pozbawionych lotnych związków materiałów zarówno w ergonomii miejsc pracym, architekturze, jak i wyposazeniu z zakresu wnętrz, optymalnej wentylacji i składanych żaluzji na oknach.

Wybrana, jako główna wytyczna projektowa – technologia CLT (cross laminated timber) stanowi konstrukcję (dzięki krzyżowemu sklejeniu warstw desek uzyskujemy materiał o wytrzymałości porównywalnej do stali i betonu), determinuje wygląd wnętrz obiektu, jak i zapewnia komfort dla użytkownika – warunki termiczne, akustyczne, jak i niemierzalne, ale niezwykle istotne psychofizyczne. Już samo wejście do takiego pomieszczenia wywołuje przyjazną reakcję, odwołującą sie do naszych zmysłów. Czuć zapach drewna, a także można dotknąć jego struktury. Istotny jest przede wszystkim aspekt ekologiczny – niski ślad węglowy.

Lasy w procesie fotosyntezy pozyskują z atmosfery dwutlenek węgla, dlatego też uznaje się je za jego rezerwuar. Technologia CLT charakteryzuje się niskimi kosztami budowy oraz szybkim czasem realizacji. Jest to ważne nie tylko dla samego budynku, ale również dla najbliższego otoczenia. Problemem współczesnych miast jest ciągłe „bycie w budowie”, co utrudnia życie mieszkańcom, ale również nawet przy dużej staranności w prowadzeniu budowy obniża komfort życia.

Zróżnicowanie kolorystyczne tego, co wewnątrz i na zewnątrz dopełnił sposób obróbki deski elewacyjnej, metodą Shou Sugi Ban, który wynikał w dawnych czasach z pragmatyzmu działań człowieka – jak najprościej zapewnić trwałość użytego na zewnątrz drewna na lata.

Wykończenie stanowić ma warstwa zwęglenia uzyskana dzięki poddaniu powierzchni drewna działaniu płomieni. Technika wywodzi się ze starożytnej Japonii, ale można było ją spotkać również w dawnych czasach w Polsce. Opalanie oprócz oryginalnej estetyki zwiększa odporność drewna na działanie czynników atmosferycznych i promieniowanie UV, ponadto zabezpiecza przed szkodnikami oraz przeciwdziała próchnieniu.