Centrum Sąsiedzkie Przystań

Gdynia: zapuszczony plac między blokami zmieniony w nowoczesny skwer

Po ponad dwóch latach zaawansowanych prac mieszkańcy osiedla Opata Hackiego – Zamenhofa na Chyloni w Gdyni zyskali przestrzeń unikalną w skali całego miasta. Między zwykłymi blokami powstała kreatywna przestrzeń, która zachęca do zabawy. 

Kto był na osiedlu Opata Hackiego – Zamenhofa na Chyloni chociażby rok temu i wróci tam dziś, nie pozna tego miejsca. Zamiast po tzw. pustyni, czyli piaszczystym i nierównym terenie między blokami, po którym jeździły samochody, przejdzie wyłożoną dwukolorowymi płytami aleją. Na jej jednym końcu znajduje się plac Opata Hackiego, na drugim – Ludwika Zamenhofa. Na każdym czeka gra miejska oraz niespotykane nigdzie indziej w Gdyni elementy małej architektury, zaprojektowane specjalnie dla tej części Chyloni: wygodne siedziska, leżaki, hamak czy zacieniacz. Pomiędzy tymi przestrzeniami są place zabaw, duże trawniki z mnóstwem nowej zieleni oraz chodniki prowadzące do stojących po obu stronach bloków. Te również się zmieniły – w blokach komunalnych wymieniono okna i wykonano kompleksową termomodernizację; prace remontowe przeprowadziły też wspólnoty mieszkaniowe. Prócz tego pojawiły się stojaki rowerowe, ławki i efektowne oświetlenie.

W kompleksowo przebudowanym budynku przy ul. Opata Hackiego 33 od maja tego roku działa centrum sąsiedzkie Przystań Opata Hackiego 33 z Biblioteką Chylonia. Choć prowadzona przez samorząd, jej faktycznym gospodarzem są mieszkańcy.

Pierwsze działania włączające i aktywizujące mieszkańców osiedla rozpoczęły się już 11 lat temu. W koalicji do działania przystąpili wówczas przedstawiciele Urzędu Miasta, MOPS, placówek edukacyjnych, organizacji pozarządowych. Chodziło o naprawę panującej na ZOH kryzysowej sytuacji, potwierdzanej przez statystyki dotyczące bezrobocia, przemocy czy uzależnień. Trudną sytuację społeczną pogłębiały złe warunki zamieszkania.

Zmianę na osiedlu zdecydowaliśmy się zacząć od pracy z lokalną społecznością, wciągania jej członków np. w proces projektowania czy odnawiania części wspólnych. Mieszkańcy poczuli się odpowiedzialni za zmiany, które były ich udziałem. To włączające podejście zaprocentowało teraz, gdy prowadziliśmy na osiedlu zaawansowane prace budowlane, związane z układaniem instalacji podziemnych czy zagospodarowaniem przestrzeni między blokami. Mieszkańcy chętnie korzystali z możliwości zgłaszania uwag i spostrzeżeń czy to do prowadzących inwestycję urzędników miejskich, czy bezpośrednio do kierownictwa budowy. Na osiedlu stale też obecna była przedstawicielka Laboratorium Innowacji Społecznych, która na bieżąco odpowiadała na pytania, zbierała opinie mieszkańców. Wiem, że prowadzone tuż pod oknami prace budowlane powodowały duże uciążliwości. Społeczność ZOH wykazała się w tym czasie cierpliwością i wyrozumiałością, za co bardzo wszystkim dziękuję – mówi Michał Guć, wiceprezydent Gdyni ds. innowacji.


W marcu 2017 r. Rada Miasta uchwaliła Gminny Program Rewitalizacji Miasta Gdyni. Wśród sześciu objętych nim obszarów znalazło się osiedle Opata Hackiego – Zamenhofa na Chyloni. Prace inwestycyjne w ramach GPR rozpoczęły się tuż po przyjęciu dokumentu i podzielono je na dwa etapy. Pierwszy polegał na wymianie podziemnych instalacji oraz budowie infrastruktury dla pieszych i zmotoryzowanych.

W lipcu 2018 roku podpisano umowę z wykonawcą drugiej części prac – i wkrótce po tym rozpoczęły się zmiany wewnątrz osiedla. W ich ramach teren uzbrojono w kanalizację deszczową, by uzupełnić tę, która powstała w pierwszym etapie inwestycji. Przebudowano ulicę Zamenhofa: powstały nowe, oświetlone dojazdy do budynków oraz przyblokowe parkingi. Przez środek osiedla przebiega dziś oświetlona aleja z przestrzeniami rekreacyjnymi i placami zabaw. Urządzono trawniki, nasadzono nową roślinność, ustawiono elementy małej architektury. Nie zapomniano o… domkach dla owadów oraz karmnikach i poidełkach dla ptaków.

W ramach inwestycji rewitalizacyjnych w rejonie Opata Hackiego – Zamenhofa pojawiło się m.in.: ok. 13,5 m kw trawników, ponad 90 drzew, ponad 10 szt. krzewów, ponad 2500 szt. bylin, ponad 700 szt. roślin cebulowych, ponad 200 szt. pnączy, 114 ławek, 8 ławek młodzieżowych, 3 przysiadaki, 87 koszy na śmieci, 125 stojaków rowerowych, 15 wiat śmietnikowych, dwie ścianki wspinaczkowe: słoń i język, dwie huśtawki „gniazdo”, dwa bujaki: samolot i lew, huśtawka podwójna, piaskownica integracyjna, stół do ping – ponga, szachownica z siedzeniami, 4 leżaki jednoosobowe, 5 leżaków dwuosobowych, hamak miejski, 6 domków dla owadów, 6 karmników dla ptaków, 6 poidełek dla ptaków.

fot. Aleksander Trafas, źródło: gdynia.pl