W ciągu ostatnich dwóch dekad Warszawa przeszła imponującą transformację architektoniczną. Szczególnie w centrum miasta widoczny jest dynamiczny rozwój gospodarczy i rosnące aspiracje tej jednej z największych metropolii w Europie Środkowo-Wschodniej. W krajobrazie stolicy Polski dominują teraz nowoczesne wieżowce, kompleksy biurowe oraz pieczołowicie odnowione zabytkowe obszary. Google Street View, które działa w Polsce od 2009 roku umożliwia wirtualne zwiedzanie różnych zakątków kraju. Dzięki regularnym aktualizacjom zdjęć, usługa ta pozwala na śledzenie ewolucji przestrzeni miejskiej, w tym spektakularnych przeobrażeń, jakie zaszły w architekturze Warszawy.
Varso Place, Cosmopolitan, Q22, Złota 44 i Skysawa – symbole nowoczesnej Warszawy
Wśród kluczowych projektów, które w znaczący sposób odmieniły oblicze stolicy, na szczególną uwagę zasługuje imponujący kompleks Varso Place (2022). Wzniesiony na niezagospodarowanych terenach w sąsiedztwie Dworca Centralnego, stał się nowym punktem orientacyjnym miasta. Jego dominantą jest budynek Varso Tower, mierzący 310 metrów i będący najwyższym budynkiem w Unii Europejskiej. Za projekt Varso Tower odpowiada renomowana pracownia Foster + Partners, natomiast budynki Varso 1 i Varso 2 są dziełem polskiej pracowni HRA Architekci. Jednym z pionierskich projektów w kategorii mieszkalnych wieżowców był Cosmopolitan (2014), który powstał przy ulicy Twardej, w miejscu powojennych zabudowań. Zaprojektowany przez Helmuta Jahna, budynek o wysokości 160 metrów wyróżnia się nie tylko swoją sylwetką, ale także luksusowymi apartamentami oferującymi panoramiczne widoki na Warszawę.
Google Street View w Polsce – al. Jana Pawła II w 2009 i 2024
Złota 44 to kultowy i najbardziej rozpoznawalny wieżowiec w Warszawie, położony nieopodal Pałacu Kultury i Nauki. Zanim powstał, na działce przy ul. Złotej 44 znajdował się niższy budynek z czasów PRL-u. Apartamentowiec został zaprojektowany przez światowej sławy architekta – Daniela Libeskinda. 192-metrowy wieżowiec ukończono w 2016 roku. Obiekt znacząco wpłynął na krajobraz miasta – stał się symbolem luksusu i prestiżu. Kolejnym przykładem nowoczesnej architektury, tym razem biurowej, jest Q22 (2016), który zastąpił dawny hotel Mercure (wcześniej Hotel Holiday Inn) przy al. Jana Pawła II. Jego szklana bryła, inspirowana kryształem kwarcu, wpisuje się w dynamiczny charakter biznesowego centrum Warszawy. Projektantem tego obiektu jest pracownia Kuryłowicz & Associates. W 2022 roku swój ślad na mapie Warszawy odcisnął również wieżowiec Skysawa, który zajął miejsce bloków z epoki PRL przy ulicy Świętokrzyskiej. Ten nowoczesny budynek o smukłej, czarnej sylwetce składa się z dwóch wież połączonych przeszklonym pasażem, oferującym przestrzeń handlową i usługową. Projekt stworzyła Polsko-Belgijska Pracownia Architektury.
Fabryka Norblina, Browary Warszawskie i Elektrownia Powiśle – przemysłowa historia w nowej odsłonie
Równie istotnym aspektem przemian architektonicznych Warszawy w ostatnich latach jest rewitalizacja historycznych zakładów przemysłowych. Te przez lata zaniedbane i popadające w ruinę miejsca zyskały nowe życie, stając się popularnymi przestrzeniami dla mieszkańców i ważnymi punktami na turystycznej mapie miasta. Jedną z najbardziej spektakularnych przemian przeszły dawne zakłady Towarzystwa Akcyjnego Fabryk Metalowych „Norblin, Bracia Buch i T. Werner”, które przez ponad 160 lat działały przy ulicy Żelaznej 49/53. Fabryka Norblina (2021) to dziś unikalne miejsce, gdzie historia harmonijnie łączy się z nowoczesnością. Znajdują się tu przestrzenie biurowe, handlowe i kulturalne, a także starannie odrestaurowane elementy dawnej infrastruktury. Projekt opracowała pracownia PRC Architekci.
Fabryka Norblina i Mennica Legacy Tower, rok 2009 i 2024
Kolejnym przykładem udanej rewitalizacji jest obszar Browarów Warszawskich (2020), który zajął teren przy ulicy Chmielnej, gdzie niegdyś funkcjonował browar Haberbusch i Schiele. To miejsce jeszcze niedawno przypominało o przemysłowej przeszłości Woli, a dziś tętni życiem dzięki nowoczesnym biurom, restauracjom i zielonym przestrzeniom. Rewitalizację przeprowadzono na podstawie projektu pracowni JEMS Architekci. Nie mniej imponująca była metamorfoza Elektrowni Powiśle (2020). Ten niegdyś kluczowy obiekt energetyczny Warszawy, po gruntownej przebudowie, łączy obecnie funkcje handlowe, rozrywkowe i kulturalne. Zachowane elementy industrialnej architektury nadają temu miejscu historyczny klimat. Za projekt odpowiadała pracownia APA Wojciechowski Architekci.
Mennica Legacy Tower i Nowy Sezam – nowa twarz Śródmieścia
Przemiany architektoniczne nie ominęły również ścisłego centrum Warszawy. Mennica Legacy Tower powstała na terenie dawnej Mennicy Polskiej, u zbiegu ulic Prostej i Żelaznej, w bezpośrednim sąsiedztwie kompleksu Norblin. Obszar ten został przekształcony w nowoczesne centrum biznesowe. Elegancka i nietypowa bryła budynku oraz innowacyjne rozwiązania technologiczne przyciągają firmy z różnych branż. Projekt Mennicy wykonała pracownia Goettsch Partners we współpracy z Epstein. Z kolei Nowy Sezam (Centrum Marszałkowska) powstał dokładnie w miejscu kultowego domu handlowego „Sezam” z czasów PRL, który słynął z pierwszej w Polsce restauracji sieci McDonald’s i znał go każdy Warszawiak. Nowy budynek oferuje nowoczesne powierzchnie biurowe i handlowe, a jego projekt całkowicie odmienił wygląd skrzyżowania ulic Marszałkowskiej i Świętokrzyskiej. Projektantem jest pracownia Juvenes-Projekt.
Rondo Daszyńskiego – nowe centrum biznesowe
Obszar wokół Ronda Daszyńskiego, który jeszcze kilkanaście lat temu kojarzył się głównie ze starymi zakładami przemysłowymi, dziś jest synonimem nowoczesności. Wieżowce takie jak Warsaw Spire (2016, Jaspers-Eyers Architects i Polsko-Belgijska Pracownia Architektury), Skyliner (2021, APA Wojciechowski Architekci) czy The Warsaw Hub (2020, AMC – Andrzej M. Chołdzyński) to nowoczesne biurowce z przestrzeniami co-workingowymi, idealne dla dynamicznie rozwijających się firm. Ich budowa znacząco wpłynęła na wizerunek stolicy i wyznaczyła nowe warszawskie „city”.
Widok na rondo Daszyńskiego z ul. Prostej, rok 2009 i 2024
Rotunda i Universal – nowoczesność i symbolika
W kontekście zmian w krajobrazie Warszawy warto również wspomnieć o przebudowie dwóch ikonicznych budynków Śródmieścia: Rotundy i Universalu. Rotunda PKO, jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Warszawy, w swojej pierwotnej formie powstała w latach 60. i przez wiele lat była popularnym miejscem spotkań. Przebudowa z 2019 roku całkowicie zmieniła jej charakter. Oryginalny modernistyczny budynek został zburzony, a w jego miejscu powstała nowa konstrukcja, która pomimo zachowania okrągłego kształtu i układu okien, spotkała się z krytyką jako karykatura architektury modernizmu. Projekt wykonała pracownia Gowin & Siuta. W nowej Rotundzie, oprócz oddziału banku, znajduje się także przestrzeń publiczna. Obok Rotundy, w 2021 roku, powstał biurowiec Widok Towers, który zajął miejsce Universalu – budynku z lat 60., przez dekady będącego ważnym punktem orientacyjnym w centrum stolicy. Nowy budynek charakteryzuje się współczesną architekturą z przeszkloną fasadą i większą liczbą pięter niż jego poprzednik. Za projekt odpowiadała pracownia Juvenes-Projekt. Obecnie biurowiec przyciąga wielu najemców i spełnia wysokie normy ekologiczne dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii.
Rozwój skyline’u i renowacja zabytków
Warszawski skyline w ciągu ostatnich 20 lat przeszedł spektakularną transformację. Dominujące dziś w panoramie miasta wieżowce są symbolem nowoczesności i dynamicznego rozwoju gospodarczego. Jednocześnie stolica nie zapomina o swoim dziedzictwie – liczne renowacje historycznych budynków, takich jak Hotel Europejski, Prudential czy Hala Koszyki, świadczą o dbałości o przeszłość. Warszawa łączy swoją historię z nowoczesnością, stając się jedną z najbardziej podziwianych europejskich stolic. Dzięki uruchomieniu usługi Google Street View w Polsce, możemy uważnie śledzić te zmiany.
Źródło: Google Maps, materiały prasowe, UM Warszawa
Czytaj też: Architektura w Polsce | Warszawa | Miasto | Metamorfoza | whiteMAD na Instagramie
Elektrownia Powiśle
Plac Grzybowski i Cosmopolitan
Hala Koszyki
„Sezam” i Centrum Marszałkowska
Marszałkowska i Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Fabryka Norblina i Mennica Legacy Tower
Al. Jana Pawła II z Q22
Rotunda i Universal
Skysawa
Varso Place z Varso Tower
Widok z ul. Prostej na rondo Daszyńskiego
Browary Warszawskie