Pracownia ADEPT wygrała międzynarodowy konkurs na przekształcenie dawnego domu towarowego Karstadt w Brunszwiku. Budynek, który jest zlokalizowany w historycznym centrum miasta, zamieni się w Haus der Musik. Projekt zakłada stworzenie wielofunkcyjnej przestrzeni o powierzchni 18 tys. m kw. obejmującej salę koncertową, publiczną szkołę muzyczną oraz ogólnodostępne przestrzenie dla mieszkańców.
Adaptacja zamiast wyburzenia
Karstadt Gewandhaus jest domem towarowym zlokalizowanym przy Poststraße 4-5 w Brunszwiku. Został wybudowany na gruzach zabytkowych domów, na które spadły bomby podczas II wojny światowej. Projekt obiektu wykonał architekt Gottfried Böhm wraz z żoną Elisabeth. Otwarty w 1978 r. gmach zamknięto w 2021 r. w związku z niewypłacalnością. Od tego czasu stoi pusty. Zamiast rozbiórki architekci zaproponowali ponowne wykorzystanie jego konstrukcji, przy zachowaniu kaskadowej formy elewacji. Na szczycie istniejącego budynku zaprojektowano salę koncertową, a szkoła muzyczna będzie dostępna bezpośrednio z poziomu ulicy. Miejsce kojarzone przez mieszkańców z handlem zamieni się w przestrzeń kultury z zachowaniem ciągłości urbanistycznej.
„Haus der Musik to projekt marzeń – nie tylko ze względu na skalę, ale dlatego, że pozwala nam połączyć wszystko, co dla nas ważne: transformację, zrównoważony rozwój oraz wartość społeczną i miejską” – mówi Martin Krogh, współzałożyciel ADEPT. „To największe przedsięwzięcie w historii naszego biura i bez wątpienia jedno z najbardziej znaczących.”
Nowa przestrzeń w Haus der Musik
Głównym elementem projektu jest tzw. Third Place. To otwarta i elastyczna przestrzeń, która ma stać się nowym miejscem integracji i aktywności społecznej. Znajdzie się tam strefa występów, nauki i spotkań, łącząca wejście, szkołę muzyczną i salę koncertową. Program edukacyjny zostanie zintegrowany ze strukturą budynku, co ma zapewnić rytm codziennych działań – od nauki po nieformalne spotkania. W podziemiach zaprojektowano natomiast Klangkeller, przestrzeń przeznaczoną na eksperymentalne brzmienia i alternatywne wydarzenia muzyczne. Sala koncertowa zostanie umieszczona na wyższych kondygnacjach, co pozwoli ograniczyć ingerencję w istniejące fundamenty. Zaprojektowano ją jako klasyczną formę typu shoebox, z naciskiem na akustykę i kameralność, z zastosowaniem odbijających dźwięk paneli ściennych i sufitowych. Regulowane elementy pozwolą zaś dostosować warunki akustyczne do rodzaju wydarzenia. Widownia obejmie parter i balkony, a obok sali znajdą się pomieszczenia prób i zaplecze techniczne. Foyer otoczy panoramiczny taras z widokiem na miasto.
Centrum kultury w sercu miasta
Haus der Musik ma stać się nowym węzłem kultury w centrum Brunszwiku. Budynek znajduje się przy jednej z głównych tras pieszych i łączy dwa ważne miejskie place – Altstadtmarkt i Kohlmarkt. Przeszklony parter, otwarte tarasy i hole mają umożliwić integrację z przestrzenią publiczną. Projekt szanuje skalę i rytm historycznej zabudowy, a zarazem wnosi nową energię i funkcje. Stopniowana forma budynku i rytmiczna elewacja mają wtopić się w miejski kontekst, przy jednoczesnym zaznaczeniu nowej roli obiektu. Istotnym elementem projektu jest nowa elewacja, która odwołuje się do oryginalnego rytmu fasady domu towarowego Karstadt, ale nadaje mu rzeźbiarski, współczesny charakter. Kaskadowe elementy mają zapewnić grę światła i cienia oraz wizualny kontakt z wnętrzem. Przeszklony parter pozwoli natomiast zbliżyć przestrzeń publiczną do wnętrza. Ciepłe drewno oraz strukturalna forma elewacji nawiązują do lokalnej architektury, w tym tradycyjnych dachów Brunszwiku. Nowa kubatura nie przekracza historycznych linii gzymsów, dzięki czemu nie zaburza panoramy miasta.
Dom towarowy Karstadt obecnie i w przyszłości
Haus der Musik – nowe życie Karstadt
Założenia projektowe mówią o pełnym wykorzystaniu istniejącej konstrukcji budynku. Główna siatka i trzon komunikacyjny zostaną zachowane, co pozwoli uniknąć emisji związanej z wyburzeniem. Nowa sala koncertowa będzie wykonana z lekkiej konstrukcji stalowo-drewnianej, a montaż prefabrykowanych elementów CLT ma skrócić czas budowy i również zmniejszyć emisję. Budynek będzie dodatkowo korzystał z miejskiej sieci ciepłowniczej, paneli fotowoltaicznych, pasywnych strategii chłodzenia i inteligentnej wentylacji. Systemy oszczędzania wody i zdecentralizowane ogrzewanie mają natomiast za zadanie obniżyć zużycie energii.
Według konkursowego jury zwycięska propozycja pracowni ADEPT z powodzeniem łączy ochronę idei istniejącej bryły z przekształceniem jej i innowacyjną interpretacją. Chociaż koncepcja może wydawać się nieoczywista, została uznana za trafną i przekonującą. Haus der Musik ma szansę stać się nową ikoną Brunszwiku.
Projekt: ADEPT
Wizualizacje: Aesthetica Studio
Czytaj też: Architektura | Niemcy | Elewacja | Metamorfoza | Miasto | whiteMAD na Instagramie
