Holenderskie pracownie architektoniczne MVRDV i Zecc Architecten wygrały konkurs na adaptację zabytkowego kościoła św. Franciszka z Asyżu w Heerlen na publiczny basen. Projekt, nazwany przewrotnie Holy Water (Święta Woda), nada opuszczonej świątyni nową funkcję społeczną, jednocześnie zachowując jej historyczny charakter. Pomysł ten to architektoniczna innowacja oraz przykład kreatywnego podejścia do problemu pustostanów wśród obiektów sakralnych.
Holy Water – kościół jako basen
Kościół św. Franciszka z Asyżu, wybudowany ponad sto lat temu w południowej Holandii, zakończył działalność liturgiczną w 2023 roku. To wydarzenie otworzyło drzwi do jego nowego życia, tym razem jako miejskiego basenu. Transformacja obiektu nie tylko zaspokoi rosnące zapotrzebowanie na infrastrukturę rekreacyjną w Heerlen, ale również nada nową funkcję znanemu punktowi orientacyjnemu w centrum miasta. Adaptacja kościoła wpisuje się w szerszy plan rewitalizacji śródmieścia, który obejmuje m.in. powstanie muzeum rzymskiego i renowację zabytkowego kina Royal-Rivoli.
Architektura ze światłem i wodą
Nowe wejście do basenu zostanie podkreślone świetlnym zadaszeniem w formie pierścienia, będącego współczesnym akcentem, który nawiązuje do sakralnej przeszłości budynku. We wnętrzu dawne nawy prowadzić będą do przebieralni i punktu gastronomicznego, zlokalizowanych w tylnej części kościoła. Przestrzeń basenu oddzielą od reszty wnętrza szklane ściany, które stworzą klimatyzowaną strefę, a jednocześnie umożliwią wgląd w centralną część. Najważniejszym elementem projektu będzie ruchome dno basenu, które można podnosić lub opuszczać, dostosowując je do różnych aktywności. W skrajnej pozycji podłoga całkowicie zakryje basen, przywracając płaską przestrzeń, która może służyć wydarzeniom kulturalnym i społecznym. Co więcej, cały obszar basenu będzie można pokryć cienką warstwą wody, która przy odpowiednim oświetleniu stworzy efekt lustra, dając wrażenie, że goście mogą „chodzić po wodzie”.
Holy Water: drugie życie detali
Projektanci zadbali o to, by historyczne elementy wnętrza zyskały nowe funkcje. Drewniane ławki z nawy zostaną przekształcone w siedziska dla pływających i stoliki barowe dla obserwatorów. Dawna ambona stanie się punktem dla ratownika, a posadzka zostanie zastąpiona mozaiką inspirowaną kolorystyką i witrażami kościoła, tworzoną we współpracy z lokalnymi artystami. To także ukłon w stronę bogatej tradycji murali w Heerlen.
Technika w służbie dziedzictwu
Zespół projektowy musiał stawić czoła niełatwemu zadaniu: jak połączyć nowoczesne technologie basenowe z ochroną delikatnych, zabytkowych elementów wnętrza? Rozwiązaniem okazały się szklane ściany, które oddzielą strefę basenową od reszty wnętrza, chroniąc witraże i dzieła sztuki przed wilgocią. Dach zostanie ocieplony od zewnątrz, a oryginalna drewniana konstrukcja zachowana i uzupełniona panelami akustycznymi. Instalacje techniczne ukryto w piwnicach, co zapewnia efektywność energetyczną bez ingerencji w zabytkową strukturę.
Projekt Holy Water powstaje we współpracy MVRDV, Zecc Architecten oraz biur inżynieryjnych IMd, Nelissen i SkaaL. Otwarcie basenu planowane jest na koniec 2027 roku.
Źródło: MVRDV
Czytaj też: Architektura | Metamorfoza | Zabytek | Architektura sakralna | Holandia
