W przedwojennej Warszawie można było spotkać przeróżnej klasy hotele. Do najbardziej luksusowych należały Bristol, Europejski oraz Polonia Palace. Wszystkie trzy przetrwały w lepszym lub gorszym stanie zawieruchę II wojny światowej i do dziś kontynuują swoją tradycję. Budynki były i są do dziś symbolami blichtru i stylu przedwojennej Warszawy, bowiem w każdym z nich nadal prowadzi się cztero- lub pięciogwiazdkową działalność hotelową. Luksusowe wnętrza, długa i bogata historia oraz duch tamtej epoki wciąż przyciągają gości. Powstały na początku XX w. hotel Bristol jest jednym z najpiękniejszych obiektów stojących przy Krakowskim Przedmieściu.
Historia tego niezwykłego budynku rozpoczyna się 22 kwietnia 1899 roku, kiedy to położono kamień węgielny pod jego budowę. Długo zanim powstał hotel, na działce na rogu ul. Krakowskie Przedmieście i Karowej, znajdował się pałac Tarnowskich. Wkrótce przed budową hotelu nieruchomość została kupiona przez spółkę, w skład której wchodzili Ignacy Paderewski, Stanisław Roszkowski i Edmund Zaremba. Na części posesji powstała rotunda, która miała służyć do ekspozycji wielkich panoram.
Na pozostałej części placu postanowiono wznieść luksusowy hotel. Wybrany w drodze konkursu projekt wykonał duet architektów: Tadeusz Stryjeński i Franciszek Mączyński, jednak wkrótce przeprojektowano budynek. Pracę tę zlecono Władysławowi Marconiemu, który zmienił charakter elewacji na neorenesansową, a formę budynku na monumentalną. Eksponowany narożnik zwieńczony został charakterystyczną gloriettą. Wnętrza utrzymano w stylu secesyjnym. Ozdobiły je wspaniałe stiuki, stylowe meble, obrazy i rysunki Antoniego Uniechowskiego. Nazwę hotelu wybrano aby podkreślić jego klasę i styl. “Bristol” odwołuje się do statecznej angielskiej elegancji. 19 listopada 1901 roku uroczyście powitano pierwszego gościa. Hotel w momencie otwarcia był jednym z najnowocześniejszych tego typu obiektów w Warszawie. Wyposażony został w takie udogodnienia jak elektrownia, centralne ogrzewanie, podwójna wentylacja, a także 11 wind – w tym najpiękniejsza, Kryształowa. Na piętrach umieszczono hydranty przeciwpożarowe, drabinę ratunkową oraz zastosowano ogniotrwałe stropy, ściany działowe i podłogi. W budynku po raz pierwszy w Warszawie zastosowano stropy żelbetowe. Do dyspozycji gości były pokoje o różnym standardzie i wielkości, znajdujące się na czterech piętrach. Wszystko było na najwyższym światowym poziomie: łazienki, restauracje, sale do bilardu, a na parterze, dla wygody gości, znajdowały się: urząd pocztowy, fryzjer, fotograf, sklepy czy kwiaciarnia.
Lobby w roku 1925 i obecnie. Źródło: Polona
Hotelowy dziedziniec z ogrodem na początku działalności obiektu i obecnie. Źródło: Polona
Sala Kolumnowa, rok 1925. Źródło: Polona
Hotelowa kuchnia w 1925 roku. Źródło: Polona
Hotel Bristol jako całość miał stwarzać namiastkę arystokratycznego i dostatniego życia. Hotelowe lokale gastronomiczne w mig stały się ulubionym miejscem spotkań “śmietanki towarzyskiej Warszawy”, która zbierała się tam na rautach i bankietach. Mimo wielkich planów i chęci, hotel początkowo przynosił same straty, ale wkrótce się to zmieniło. Po odzyskaniu niepodległości w hotelu odbywały się m.in. debaty polityczne z udziałem Ignacego Paderewskiego. Następnie Paderewski wycofał się z działalności politycznej, a w związku z tym postanowił sprzedać akcje hotelu. W 1928 roku nowy właściciel hotelu, Bank Cukrownictwa, przeprowadził w budynku gruntowny remont. Po jego ukończeniu Bristol znalazł się w czołówce najlepszych polskich hoteli.
Wrzesień 1939 roku przyniósł zniszczenia w okolicy hotelu, jednak budynek szczęśliwie uniknął uszkodzeń. Podczas okupacji Warszawy hotel stał się obiektem zastrzeżonym “tylko dla Niemców”, a całe jedno piętro zajmowali oficerowie Wehrmachtu. Nowi lokatorzy zacięcie bronili budynku aż do końca wojny, co przyczyniło się częściowo do jego ocalenia. Po wojnie przeszedł drugi remont i był siedzibą wielu instytucji. W stylowych restauracjach hotelu powstała Gospoda Ludowa. W 1952 roku Bristol przeszedł pod zarząd Orbisu i dokonano rearanżacji wnętrz. Hotelowi nadano wystrój socrealistyczny. To jednak nie poprawiło generalnego stanu obiektu, który pilnie potrzebował kapitalnego remontu. Niestety, nie udało się znaleźć wykonawcy, który podjąłby się tego przedsięwzięcia. 1 lipca 1965 roku hotel Bristol został wpisany na listę zabytków. W 1980 roku Bristol był już w tak złym stanie, że zagrażał bezpieczeństwu przebywających w nim osób, a wobec braku środków na remont rok później hotel został zamknięty. Ponownego otwarcia dokonano dopiero w 1993 roku, po wieloletnim remoncie.
Krakowskie Przedmieście na pocz. XX w. i obecnie. Źródło: fotopolska.eu/Desperado
Hotel Bristol we wrześniu 1939 i obecnie. Na starszej fotografii widać zabezpieczenia budynku przed wybuchami. Źródło: CBJ
Hotele Europejski i Bristol, rok 1949 i 2023. Źródło: NAC
Parking przed hotelem w latach 50. XX w. i obecnie. Źródło: NAC
Bristol w roku 1983 i 2023. Źródło: fotopolska.eu/mar
Kolejne prace, tym razem w hotelowych wnętrzach, rozpoczęły się w 2012 roku. Remont objął 206 pokoi i apartamentów oraz tzw. części wspólne, czyli m.in. lobby, restaurację Marconi, Bar Kolumnowy, Salon Słowacki, korytarze oraz basen i część fitness. Stworzono również nową recepcję w jej historycznym miejscu z 1901 roku oraz winiarnię. Inspiracją nowych wnętrz hotelu Bristol był styl Art Deco, a także jego wygląd z początku XX wieku. Style te zostały skomponowane z nowoczesnymi, ale ponadczasowymi dodatkami, co w rezultacie zaowocowało designem, który jest szykowną fuzją stylów. Projektantka wraz z hotelem przywiązali dużą wagę do jakości wykorzystanych materiałów, które zostały sprowadzone z całego świata. Autorką projektów nowych wnętrz jest Anita Rosato, światowej sławy architektka z Londynu. Po skończonym remoncie Hotel Bristol dołączył do jednej z najbardziej prestiżowych sieci hotelowych – The Luxury Collection.
Obecnie, prócz luksusowych pokoi, mieszczą się w nim m.in. dwie restauracje, dwie sale bankietowe, centrum biznesu, biblioteka, basen, solarium, sauna, łaźnia parowa oraz siłownia. Część wnętrz wciąż posiada secesyjną dekorację, a jedno z nich zdobi niezwykłe dzieło: obraz „M64” autorstwa Wojciecha Fangora, jednego z najwybitniejszych polskich artystów XX wieku. W 2020 roku „M22” Fangora został wylicytowany za 7 316 000 złotych (razem z opłatą aukcyjną). To najdrożej sprzedane dzieło sztuki w naszym kraju.
Obraz „M64” autorstwa Wojciecha Fangora
Wybitnemu polskiemu politykowi, pianiście i założycielowi Hotelu Bristol zadedykowano wyjątkowy Apartament Paderewski. Jest on ponadczasową kwintesencją luksusu w najszlachetniejszej i najbardziej autentycznej postaci. To jedyny taki apartament prezydencki w Polsce, będący pod stałym nadzorem konserwatorów sztuki. W swoich wnętrzach, o łącznej powierzchni 106 m kw., skrywa oryginalne biurko wraz z krzesłem, przy którym siadał patron apartamentu.
Apartament w latach 20. XX w. i obecnie. Źródło: Polona
Wystrój luksusowego apartamentu:
W 2022 roku w hotelu został otwarty gin bar Lane’s, o którym pisaliśmy tutaj: GIN BAR LANE’S W WARSZAWIE. WNĘTRZE INSPIROWANE LATAMI 20. I 30. XX WIEKU
W ciągu swojej ponad stuletniej historii hotel zasłynął ze znanych gości, bali i przyjęć organizowanych z rozmaitych okazji. Wśród najbardziej znamienitych osób, które przekroczyły próg hotelu Bristol można wymienić królową Elżbietę II, Lecha Wałęsę, Dalajlamę, Wisławę Szymborską, Pabla Picassa czy Ala Gore. W jednym z pomieszczeń na parterze gmachu została stworzona wyjątkowa Ściana Sław. Jest to unikatowa kolekcja grawerowanych klamek upamiętniająca najsłynniejszych gości legendarnego hotelu. Klamki układają się w Ciąg Fibonacciego, a w jego centralnym miejscu znajduje się Ignacy Paderewski – jeden z założycieli Bristolu.
Nina Andrycz pozująca na słynnych hotelowych schodach po zdobyciu tytułu Królowej Mody w roku 1937 i te same schody dziś. Źródło: stare-kino.pl/Światowid, nr4 (1937)
Grawerowane klamki ułożone we wspomniany kształt:
Budynek przetrwał dwie wojny światowe, zmiany ustrojów i epok. Mimo swoich 122 lat wciąż budzi zachwyt zarówno turystów, jak i hotelowych gości. Łączy w sobie przeszłość z teraźniejszością, klasykę z nowoczesnością i jest prawdziwą oazą luksusu – zgodnie z planami jego założycieli.
Serdecznie dziękuję Pani Agacie Stykowskiej oraz Panu Sławomirowi Oleksiakowi z Hotelu Bristol, bez których ten artykuł by nie powstał.
Temat: Hotel Bristol: perła w koronie warszawskich zabytków
Źródła: e-hotelarz.pl, investmap.pl, hotelbristolwarsaw.pl, naszahistoria.pl, historia.org.pl, fotopolska.eu, domena publiczna
