Igła Kleopatry (ang. Cleopatra’s Needle) w Nowym Jorku to jeden z dwóch obelisków o tej nazwie, pochodzących z Egiptu, które przeniesiono do Europy i Ameryki w XIX wieku. Ten starożytny monument, wzniesiony pierwotnie w Egipcie około XV wieku p.n.e., znajduje się obecnie w Central Parku, niedaleko Metropolitan Museum of Art. Pomimo długiej, 3500-letniej historii i wyzwań związanych z transportem, obelisk stał się jednym z ważniejszych symboli Nowego Jorku.
Igła Kleopatry powstała z czerwonego granitu w starożytnym egipskim mieście Heliopolis na polecenie faraona Totmesa III około 1475 r. p.n.e. Na początku miała symbolizować władzę faraona, a wyryte na niej hieroglify opowiadały o jego dokonaniach. Dwa wieki później, Ramzes II dodał kolejne inskrypcje, upamiętniając w ten sposób swoje militarne zwycięstwa. W czasach rzymskich, w 13/12 roku p.n.e., obelisk został przeniesiony do Aleksandrii, gdzie stanął w świątyni wybudowanej przez Kleopatrę dla Juliusza Cezara, skąd według jednej z teorii zaczerpnął swoją nazwę.
Obelisk w Aleksandrii, XIX w. Fot. Wikimedia Commons
Pomysł sprowadzenia obelisku do Nowego Jorku narodził się w 1877 roku, kiedy to konsul generalny USA w Kairze, Elbert E. Farman, otrzymał zabytek jako dar od władcy Egiptu, kedywa Isma’ila Paszy. Był to gest wdzięczności za neutralną postawę Stanów Zjednoczonych w konflikcie między Francją a Wielką Brytanią, które walczyły o wpływy w Egipcie.
Transport Igły Kleopatry z Egiptu do Nowego Jorku był ogromnym wyzwaniem. Prace nad przewozem obelisku rozpoczął Henry Honychurch Gorringe, oficer Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, który zorganizował cały proces. Kamień, ważący około 200 ton, został przewieziony za ocean parowcem SS Dessoug. Po dotarciu do brzegów East River w 1880 roku, obelisk został przetransportowany do Central Parku, co zajęło aż 112 dni.
Uroczyste ustawienie Igły Kleopatry miało miejsce 22 stycznia 1881 roku. Ceremonia ta przyciągnęła tłumy mieszkańców miasta, a specjalne miejsce wybrane na monument znajdowało się tuż za Metropolitan Museum of Art. Obelisk zamocowano na kamiennym postumencie, a podtrzymują go cztery rzeźby metalowych krabów wykonane w czasach rzymskich. Ciekawostką jest, że pod monumentem zakopano kapsułę czasu, w której umieszczono m.in. Biblię, dzieła Szekspira, przewodnik po Egipcie oraz kopię Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych.
Mimo że obelisk przetrwał tysiąclecia w suchym klimacie Egiptu, jego stan zaczął się szybko pogarszać w wilgotnym i zanieczyszczonym środowisku Nowego Jorku. Kwaśne deszcze i skażone powietrze wyżłobiły powierzchnię kamienia, przez co hieroglify, które niegdyś były czytelne, stały się trudne do odszyfrowania.
W 2010 roku, znany egiptolog Zahi Hawass zaapelował do władz Nowego Jorku o lepsze działania konserwacyjne, grożąc nawet zwrotem obelisku do Egiptu, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie kroki. Rok później konserwatorzy zabytków podjęli szeroko zakrojone działania mające na celu ochronę bezcennego zabytku. Dziś Igła Kleopatry w Nowym Jorku, podobnie jak jej bliźniacza stela w Londynie, jest oryginalnym i unikalnym symbolem miasta, odwiedzanym rocznie przez setki tysięcy nowojorczyków i przyjezdnych, chcących zobaczyć to niezwykłe dzieło sztuki starożytnego Egiptu.
Źródło: centralparknyc.org, en.wikipedia.org
Czytaj też: Zabytek | Historia | Miasto | Nowy Jork | Ciekawostki
