W malowniczej dzielnicy Beverly Crest w Los Angeles, na zboczu wzgórza z widokiem na panoramę miasta, stoi rezydencja Sheats-Goldstein. Ten ikoniczny dom, zaprojektowany przez wizjonerskiego amerykańskiego architekta Johna Lautnera, jest fascynującym przykładem tak zwanej architektury organicznej, która w unikalny sposób łączy się z otaczającym ją naturalnym środowiskiem. Powstały w latach 1961-1963 budynek nie tylko zachwyca swoją formą, ale także kryje bogatą historię przemian i pasji.
Architektoniczna symbioza z naturą
John Lautner, znany ze swojego nowatorskiego podejścia do projektowania, stworzył rezydencję Sheats-Goldstein z myślą o harmonii z terenem. Budynek dosłownie wyrasta z piaskowcowego zbocza, przypominając naturalną jaskinię, która otwiera się na spektakularne widoki. Koncepcja „od wewnątrz na zewnątrz” sprawiła, że forma domu jest organicznym przedłużeniem zarówno naturalnego krajobrazu, jak i potrzeb jego pierwszych mieszkańców – Helen i Paula Sheatsów.
Materiały i koncepcja projektu Sheats-Goldstein
Charakterystyczne dla Lautnera jest to, że projekt rozpoczął się od idei, a dopiero potem wyłoniła się struktura, która w inteligentny sposób odpowiadała na wyzwania unikalnej lokalizacji. Kanciaste ściany, wbudowane meble i otwarta przestrzeń to elementy, które odrzucały konwencjonalne „pudełkowe” podejście do budownictwa. Głównymi materiałami użytymi do budowy były beton i szkło, co miało na celu zacieranie granic między wnętrzem a zewnętrzem. Beton stanowi podłogi i ściany, a dywany zostały zaprojektowane tak, aby przypominały drobne kamienie. Bezramowa szklana ściana w salonie dodatkowo potęguje to poczucie jedności z otoczeniem, oferując zapierające dech w piersiach widoki na Los Angeles. Pnącza oplatające ściany i bujna tropikalna roślinność dopełniają ten naturalny charakter budynku.
Dodatkowe elementy posiadłości: Above Horizon i Club James
Na rozległej, ponad 1,5-hektarowej posiadłości znajdują się ukryte ścieżki, stawy i trawiaste przestrzenie, które stają się integralną częścią zewnętrznej charakterystyki domu. Jednak to nie wszystko. Unikalność rezydencji Sheats-Goldstein podkreśla również niezwykły wieżowiec Above Horizon autorstwa Jamesa Turrella. Wbudowany w zbocze poniżej głównego budynku, ten artystyczny obiekt z dwoma oknami otwierającymi się na niebo oraz wbudowanym salonem z tysiącami ukrytych diod LED, stanowi fascynujące połączenie architektury i sztuki światła. Co istotne, taras, przestrzeń biurowa i klub nocny „Club James” pod domem, zostały dodane później przez Jamesa Goldsteina z głębokim szacunkiem dla oryginalnej wizji Lautnera.
Pierwsi właściciele: Helen i Paul Sheats
Pierwotnie dom został zbudowany dla Helen i Paula Sheatsów, pary zafascynowanej architekturą i sztuką. Helen była projektantką architektury i malarką, a Paul profesorem na UCLA. Już wcześniej zlecili Lautnerowi projekt apartamentów, co świadczyło o ich zaufaniu do jego innowacyjnego stylu.
Współpraca Jamesa Goldsteina i Johna Lautnera
W 1972 roku dom zyskał jednak nowego właściciela, biznesmena Jamesa Goldsteina. Budynek wymagał wówczas gruntownego remontu, w salonie brakowało ścian, a system ogrzewania nie działał. Goldstein podjął się ambitnego zadania renowacji i modernizacji rezydencji, angażując do współpracy samego Johna Lautnera. Przez ponad dwie dekady Goldstein i Lautner wspólnie „udoskonalali” dom, aż do śmierci architekta w 1994 roku. To właśnie dzięki tej długotrwałej współpracy rezydencja Sheats-Goldstein stała się jednym z najbardziej kompletnych i nieskażonych dzieł Lautnera. Architekt zaprojektował nie tylko sam budynek, ale także wnętrza, okna, oświetlenie, dywany, meble i wiele innych detali, tworząc spójną i harmonijną całość.
Unikalne cechy architektoniczne Sheats-Goldstein
Warto wspomnieć o unikalnych rozwiązaniach, takich jak kasetonowy sufit salonu z 750 szklanymi świetlikami, system chłodzenia oparty na wentylacji krzyżowej oraz ogrzewanie podłogowe i basenu za pomocą miedzianych rur. Pierwotnie salon był całkowicie otwarty na taras, chroniony jedynie kurtyną powietrzną, co doskonale wykorzystywało łagodny klimat południowej Kalifornii. Sypialnia główna i studio posiadały okna wychodzące na basen, co było specjalnym życzeniem Helen Sheats, aby mogła obserwować swoje dzieci podczas pracy.
Rezydencja Sheats-Goldstein w kulturze popularnej
Rezydencja Sheats-Goldstein, ze swoją unikalną architekturą i fascynującą historią, stała się ikoną nie tylko Los Angeles, ale i światowej architektury. Jej piękno i niepowtarzalny charakter przyciągnęły również uwagę twórców filmowych i muzycznych, goszcząc w takich produkcjach jak „Big Lebowski”, „Aniołki Charliego: Zawrotna szybkość” czy teledyski Nelly’ego, co tylko potwierdza jej wyjątkowe miejsce w kulturze popularnej.
Przekazanie rezydencji muzeum LACMA
W 2016 roku James Goldstein podjął decyzję o przekazaniu rezydencji wraz z otaczającą posiadłością Muzeum Sztuki Hrabstwa Los Angeles (LACMA) jako obiecany dar. Darowizna obejmuje również bogatą kolekcję sztuki, oryginalne modele architektoniczne oraz Rolls-Royce Silver Cloud z 1961 roku. Ta bezprecedensowa darowizna zabezpiecza dziedzictwo domu i twórczość Johna Lautnera oraz podkreśla jego znaczenie w historii architektury Los Angeles.
Źródło: architectuul.com, thelocalproject.com.au
Zdjęcia: Sterling Reed dla Open Space Series (instagram)
Czytaj też: Stany Zjednoczone | Wille i rezydencje | Architektura | Historia | Modernizm | Ciekawostki
