Zbudowane zostały ponad sto lat temu i dziś uznawane są za zabytki techniki. Mosty kolejowe w Stańczykach zyskały sławę dzięki oryginalnej architekturze oraz malowniczemu położeniu.
Mosty zbudowano w latach 1912-1926. Ich powstanie należy łączyć z realizacją linii kolejowej na trasie Gołdap-Żytkiejmy. Podczas budowy linii kolejowej to właśnie wzniesienie mostów było największym wyzwaniem dla ówczesnych inżynierów. Budowa pierwszego mostu zakończyła się w 1917 r., a most równoległy do pierwszego zbudowano w latach 1923-1926. Tory kolejowe położono tylko na pierwszym moście. Na drugim nigdy ich nie było.
W latach 30. XX wieku linia kolejowa służyła głównie do przewozu towarów. Sporadycznie kursowały tędy pociągi pasażerskie, ale ostatecznie po 1945 r. ruch kolejowy został wstrzymany.
Konstrukcja mostów jest pięcioprzęsłowa. Całość zbudowano z żelbetu. Oryginalna architektura mostów nawiązuje wyglądem do akweduktów w Pont du Gard we Francji. Ich budowa podzielona została na kilka etapów. W pierwszej kolejności zbudowano filary, następnie łuki i ściany czołowe. W najwyższym punkcie (tj. od lustra płynącej poniżej rzeki Błędzianka do poziomu chodnika) wysokość wynosi 36 m. harakterystyczną częścią konstrukcji są dekoracyjne pilastry i wsporniki z głowicami.
W 1979 r. wiadukty zyskały status zabytków nieruchomych województwa warmińsko-mazurskiego. Dziś mosty są w prywatnych rękach. Ich zwiedzanie jest możliwe po zakupie biletu (normalny 10 zł, ulgowy 7 zł). Konstrukcja ma też wielu fanów wśród miłośników sportów ekstremalnych. W przeszłości organizowane były tam skoki na bungee.
Miejsce jest chętnie odwiedzane przez turystów z powodu malowniczego krajobrazu. W pobliżu mostów znajduje się ścieżka edukacyjna „Do cesarskiego głazu”, która wiedzie do głazu upamiętniającego polowania na jelenie przez cesarza Wilhelma II. Trasa ma 4 km długości, a po drodze zobaczyć można dawne grodzisko jaćwieskie.
zdjęcia: Zala, wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0
źródło: Zabytek.pl, „Świat kolei” 1/2006, autor Roman Witkowski
Czytaj też: Zabytek | Architektura w Polsce | Kamień | Polecane | whiteMAD na Instagramie