Prace konserwatorskie przy jednym z warszawskich zabytków, jakim jest kamienica Klucznikowska przy Rynku Starego Miasta 21a, dobiegły końca. Dzięki wsparciu finansowemu w wysokości 159 tys. zł, które zapewniło miasto, elewacja tego historycznego budynku odzyskała dawny blask. To kolejne przedsięwzięcie renowacyjne na Starym Mieście, które pozwala zachować dziedzictwo kulturowe Warszawy.
Kamienica Klucznikowska, wzniesiona jako odrębny budynek, w XVIII wieku została połączona z sąsiednią kamienicą, tworząc jednolitą fasadę. W tym czasie miejsce to zapisało się na kartach historii jako dom Hugo Kołłątaja, który mieszkał tutaj i zmarł w 1812 roku. Podczas remontu w 1928 roku przywrócono pierwotny podział elewacji na dwie części. Wtedy też odkryto cenny, XVII-wieczny portal wykonany z piaskowca, który jest jednym z najważniejszych elementów fasady. Niestety, zniszczenia wojenne pozostawiły po sobie piętno – ocalały jedynie piwnice i niewielkie fragmenty fasady. W trakcie odbudowy wprowadzono zmiany, usuwając m.in. balkon na drugim piętrze i wstawiając okna w miejsce bocznych drzwi.
Kamienica Klucznikowska w 2015 roku. Autor zdjęcia: maj/fotopolska.eu
Podczas powojennej rekonstrukcji w 1953 roku, na fasadzie umieszczono płaskorzeźbę lwa z tarczą herbową. Jest ona odwołaniem do wcześniejszej dekoracji, która znajdowała się na elewacji przed podziałem kamienic w 1928 roku. Wyższe kondygnacje budynku ozdobiono sgraffitem o motywach geometrycznych i figuralnych, z centralnym medalionem przedstawiającym Hugo Kołłątaja. Autorami projektu byli Hanna i Jacek Żuławscy, których koncepcja przetrwała próbę czasu. Prace konserwatorskie nad sgraffitem, prowadzone w latach 80. XX wieku, skupiły się na uzupełnieniu ubytków i pomalowaniu dekoracji w kolorach zbliżonych do pierwotnych.
Kamienny portal przed i po konserwacji. Fot. ZeroJeden, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons i Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków
Podczas ostatniego remontu zdecydowano o zachowaniu wtórnych warstw malarskich, które obecnie stanowią jedyne świadectwo oryginalnej kompozycji. Aby podkreślić technikę wykonania, pozostawiono fragment surowej, niepolichromowanej lewej krawędzi sgraffita, która ukazuje pierwotną metodę tworzenia dekoracji. Szczególną uwagę poświęcono XVII-wiecznemu portalowi z piaskowca, który wymagał prac konserwatorskich przywracających jego estetykę i chroniących przed dalszą degradacją. Oczyszczono również płaskorzeźbę lwa, obramienia okienne i zniszczony cokół budynku. Odrestaurowano też obite blachą drzwi wejściowe, które stanowią integralny element fasady.
Źródło: um.warszawa.pl
Czytaj też: Architektura | Kamienica | Miasto | Warszawa | Architektura w Polsce
Kamienica Klucznikowska przed i po renowacji fasady. Fot. maj/fotopolska.eu i Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków
Lew i okno przed i po konserwacji. Fot. Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków