Właśnie zakończyła się kompleksowa przebudowa zespołu dwóch XIX-wiecznych kamienic wznoszących się nad placem Wiosny Ludów w Poznaniu. Oba budynki, które wchodzą w skład inwestycji o nazwie Kamienica Wiedeńska, stoją w bardzo wyeksponowanym miejscu – u zbiegu ulic Szkolnej i Podgórnej. Jak twierdzą przedstawiciele pracowni Demiurg, która była autorem projektów zamiennych oraz generalnym wykonawcą prac, realizacja ta była jednym z najbardziej wymagających wyzwań przeprowadzonych w centrum miasta.
Kamienica Wiedeńska – od rozbiórki do precyzyjnej rekonstrukcji
W momencie rozpoczęcia prac nad inwestycją obie nieruchomości znajdowały się w bardzo złym stanie technicznym, dlatego przebudowę należało rozpocząć od rozbiórki. Budynki górowały dawniej nad ul. Podgórną i częściowo nad placem Wiosny Ludów, który należał do najbardziej reprezentacyjnych miejsc w przedwojennym Poznaniu. Na początku 1945 roku kamienice zostały uszkodzone, po czym odbudowano je w uproszczonej formie. Po latach zaniedbań znalazły się w kiepskim stanie, dlatego w wyniku przeprowadzonych ekspertyz zdecydowano o ich niemal całkowitej rozbiórce, z zachowaniem elewacji frontowych. Prace rozpoczęto od usunięcia oficyn, stropów i ścian wewnętrznych. Następnie wykonano wsporcze fundamenty osadzone na mikropalach, które posłużyły do montażu konstrukcji zabezpieczającej elewację. Ustawienie stalowej kratownicy o wadze blisko 90 ton trwało blisko rok.
Budowa w strefie dawnej fosy i logistyka
Ze względu na lokalizację kamienic w rejonie dawnej fosy miejskiej, cały obiekt musiał zostać posadowiony na palach. Aby zabezpieczyć go przed wodą gruntową, zastosowano tutaj konstrukcję wodoszczelną typu biała wanna. Dopiero po wykonaniu stropów można było rozebrać konstrukcję wsporczą i przystąpić do dalszych prac. Te nie były jednak wcale łatwiejsze. Wąska przestrzeń placu budowy, ograniczenia związane z ruchem tramwajowym oraz sąsiedztwo innych inwestycji wymagały szczególnej koordynacji. Wszystkie dostawy musiały zostać zaplanowane bardzo dokładnie, a każde opóźnienie groziło zatrzymaniem prac. Sukces projektu zapewniły ścisła dyscyplina, kontrola harmonogramu i precyzyjne zarządzanie.
Kamienica Wiedeńska – z poszanowaniem dla dziedzictwa
Projekt był realizowany w ścisłej współpracy z Miejskim Konserwatorem Zabytków. Aby spełnić współczesne normy energetyczne bez ingerencji w historyczną elewację, w budynkach zastosowano tynki termiczne od wewnątrz. W sąsiedztwie torowiska wykonano też wzmocnioną izolację akustyczną. Elewację narożnego i sąsiedniego obiektu odtworzono na podstawie archiwalnych zdjęć oraz zachowanej dokumentacji. Kamienicom przywrócono dawne proporcje okien, zrekonstruowano narożny wykusz zwieńczony hełmem, odtworzono balkony i zadbano o zachowanie historycznych detali. Kamienica Wiedeńska pełni dzisiaj funkcje mieszkaniowe, biurowe i usługowe. Została ponadto wyposażona w nowoczesne systemy użytkowe, które nie kolidują z jej zabytkowym charakterem. W części tylnej dodano przeszklony taras, który wprowadza nową jakość przestrzeni bez naruszania historycznej formy obiektu.
Nowe życie poznańskich zabytków
Współczesna architektura coraz częściej rezygnuje z budowania od podstaw na rzecz renowacji istniejącej zabudowy. Takie podejście wymaga dużego doświadczenia, wiedzy technicznej i umiejętności prowadzenia dialogu z przeszłością. Poznańska firma Demiurg od lat specjalizuje się w tego rodzaju projektach. Ich realizacje pokazują, że możliwe jest tworzenie architektury, która nie narzuca nowych form, lecz wydobywa potencjał z istniejących obiektów. Renowacja Kamienicy Wiedeńskiej dowodzi, że nawet obiekty w bardzo złym stanie technicznym da się przywrócić do życia. Tutaj kluczem do sukcesu była ścisła współpraca wykonawcy, inwestora i konserwatora oraz konsekwentna dbałość o jakość.
Inwestor: DS New Venture
Projekt budowlany: SPA Biuro Projektów
Projekt budowlany zamienny, projekty wykonawcze: DEMIURG
Generalny wykonawca: DEMIURG
Zdjęcia: Maciej Lulko
Czytaj też: Poznań | Kamienica | Architektura w Polsce | Metamorfoza | Historia | Zabytek | Renowacja
Kamienica Wiedeńska dawniej i dziś
