Kamienica Wolanowskiego

Kamienica Wolanowskiego: ruina z historią w sercu Warszawy

Zabytkowa kamienica Wolanowskiego stojąca przy ul. Próżnej jest jedną z niewielu w tej okolicy, którym udało się przetrwać zagładę warszawskiego getta. Czy przetrwa i teraz?

Budowla powstała pod koniec XIX wieku dla Majera Wolanowskiego, polskiego przemysłowca i fabrykanta pochodzenia żydowskiego. Pierwotnie była większa, ale podczas II wojny światowej została częściowo zniszczona. Obecnie istnieje tylko skrzydło od strony Próżnej. Po wprowadzeniu dekretu Bieruta stała się czynszówką i przez lata stopniowo popadła w ruinę.

Kamienica Wolanowskiego


Wraz z czterema innymi kamienicami tworzy swoistą enklawę dawnej, przedwojennej stolicy. Próżna jest jedną z nielicznych warszawskich ulic, której fragment obustronnej zabudowy przetrwał do dziś. W 1987 roku wszystkie cztery budynki zostały wpisane do rejestru zabytków. W latach 2008–2014 w oknach i na elewacji kamienicy znajdowały się fotografie polskich Żydów pochodzące ze zbiorów Fundacji Shalom. Stanowiły one fragment liczącego ok. 8000 fotografii zbioru przedstawiających żydowskich mieszkańców Polski. Zostały wykorzystane m.in. do stworzenia wystawy “I ciągle widzę ich twarze”, która została pokazana w 29 muzeach na całym świecie.

Kamienica Wolanowskiego w 1938 i 2023. Źródło:  Archiwum Państwowe w Warszawie

W 2018 roku pojawiło się światełko w tunelu i była nadzieja, że kamienica dostanie drugie życie. Urząd m.st. Warszawy poinformował, że kamienica ma stać się siedzibą Teatru Żydowskiego, jednak później zdecydowano o umieszczeniu nowej siedziby teatru przy ul. Kasprzaka 22.
Budynek więc nadal stoi opustoszały i przykryty płachtą czeka na lepsze czasy. Czy doczeka ich tak, jak sąsiadka z naprzeciwka, pieczołowicie odrestaurowana w latach 2011-2013?

Źródła: fajnemsc.blogspot.com, warszawa1939.pl

Czytaj też: Warszawa | Kamienica | Elewacja | Ciekawostki | Detal | whiteMAD na Instagramie

 

Rok 1969 i 2023, sklep rybny Warszawskiej Spółdzielni Spożywców “Społem” przy ul. Próżnej 14 w Warszawie.  Źródło: NAC 40-4-99-2

Rok 1988 i obecnie, fryzjer z ulicy Próżnej. Zdjęcie pochodzi z pisma “Spotkania z Zabytkami” nr 5 (39) 1988



Temat: Kamienica Wolanowskiego: ruina z historią w sercu Warszawy