Kamienne elewacje
Kamienica firmy „Paged” przy ul. Świętojańskiej 44, czerwonym piaskowcem obłożono elewacje parteru od strony ulic Świętojańskiej i Armii Krajowej

Kamienne elewacje starych budynków w Gdyni będą remontowane

Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni remontuje kamienne elewacje starych budynków. W budżecie miasta zarezerwowano środki na dofinansowanie prac remontowych.

Architektura Gdyni ukształtowała się w XX wieku, dzięki czemu miasto może pochwalić się wieloma starymi budynkami, które zaprojektowano zgodnie z nurtem modernizmu. W latach 30. XX wieku ukształtowanie i poszukiwanie różnorodności plastycznej płaskich elewacji budynków modernistycznych nabrało szczególnego znaczenia. Jednym z chętnie stosowanych materiałów elewacyjnych były okładziny z naturalnego kamienia, głównie wapienia i piaskowca. Jasne, kamienne płyty łączone ze sobą na styk lub z lekkim dystansem, podkreślonym niekiedy kontrastującymi spoinami, stanowiły główny element aranżacji elewacji.

Czasami w parterowej części budynków pojawiały się też polerowane czarne płyty okładzinowe oraz barwne kamienne o czerwonym kolorze. Efekt dekoracyjny takich elewacji wynikał z widocznej struktury i barwy naturalnego kamienia, dlatego w przeciwieństwie do wcześniejszych epok, płyty nie były malowane.

Kamienne licowanie było jednak kosztowne, dlatego w Gdyni ze względu na ten koszt i skomplikowaną technikę montażu w ten sposób ozdabiano wyłącznie obiekty o podwyższonym standardzie, w większości były to budynki użyteczności publicznej i luksusowe domy mieszkalne. Jednak nawet w tych obiektach kamienne wykończenie stosowano przede wszystkim na głównych i najbardziej wyeksponowanych elewacjach. Elewacje tylne były znacznie skromniejsze, wykonane z tańszego i łatwiejszego w obróbce materiału.

W części budynków kamienna okładzina pojawiała się tylko fragmentarycznie, podkreślając jedynie ważniejsze części elewacji i zestawiana była z innym rodzajem materiałów elewacyjnych, najczęściej ze szlachetnymi tynkami.

Kamienne elewacje
Budynek biurowy ZUS, ob. Urząd Miasta Gdyni przy ul. 10 Lutego 24, jedyny w Gdyni przykład budynku, w którym płytami kamiennymi oblicowano wszystkie elewacje.

Stare budynki uległy zniszczeniom podczas II wojny światowej. W późniejszych latach poddane zostały doraźnym remontom, polegającym najczęściej na prowizorycznym uzupełnieniu ubytków i pomalowaniu. Te nieudolne zabiegi sprawiły, że cenne budynki zatraciły swój pierwotny charakter, strukturę i barwę.

Rewaloryzacja z okładzinami kamiennymi nie jest łatwa, ale możliwa, co udowodniły pozytywne efekty prac konserwatorskich przeprowadzonych przy niektórych obiektach w Gdyni. Ich opis znajdziecie tuż pod zdjęciami. Kamienne elewacje budynków są remontowane i będą odnawiane w przyszłości. Miasto Gdynia na ten cel przewidziało środki w budżecie. Właściciele takich budynków mogą ubiegać się o dofinansowanie prac remontowych.

Czytaj też: Zabytek | Modernizm | Renowacja | Gdynia

fot. Biuro MKZ i Bartłomiej Ponikiewski, źródło: UM Gdynia