Posadzka w budynku dworca kolejowego Gdynia Główna przy pl. Konstytucji 1, mozaika z płytek z wapieni Dębnik, Morawica i Bolechowice oraz biało-różowego marmuru Marianna.

Kamienne posadzki w Gdyni pod opieką konserwatora zabytków

Są charakterystyczne dla reprezentacyjnych i luksusowych budynków. Kamienne posadzki w Gdyni należą do najlepszych przykładów zdobienia wnętrz budynków. Tamtejsze Biuro Konserwatora Zabytków prowadzi ich rejestr i dba o ich dobry stan.

Kamienne posadzki w Gdyni nie powstawały zbyt często. Kamień był drogi, a wznoszone w modernistycznym mieście budynki były dość oszczędne. Materiał pojawiał się głównie w ważnych i okazałych gmachach użyteczności publicznej, na przykład w bankach, na dworcu kolejowym i w bogatszych kamienicach. 

W latach 20. i 30. XX wieku różne rodzaje struktur i kolory kamienia pozwalały na tworzenie posadzek o wyjątkowych walorach. W przeciwieństwie do posadzek ceramicznych, dekoracyjność wynikała często z indywidualnej struktury naturalnego materiału z widocznymi warstwami skały, żyłkami o różnych kolorach i nawet z organicznymi skamielinami. Dzięki temu powstawała oryginalna posadzka, która była charakterystyczna dla konkretnego budynku.

W Gdyni najczęściej stosowano płyty kamienne pozyskiwane w Polskich zakładach. Budowniczowie ściągali je głównie z kamieniołomów położonych na terenie dzisiejszych województw: świętokrzyskiego i małopolskiego. Część rzadszych granitów i marmurów importowano z Włoch i Skandynawii. Już po II wojnie światowej w wyniku zmian granic pojawiła się możliwość korzystania ze złóż kamieni granitów strzegomskich i strzelińskich oraz marmurów śląskich. Charakterystycznym przykładem wykorzystania dekoracyjnej posadzki jest dworzec kolejowy Gdynia Główna. Takie posadzki w tym gmachu pojawiły się w latach 50. XX wieku.

Kamienne posadzki
Kamienne posadzki, od lewego górnego rogu według zegara: Posadzka na klatce schodowej w budynku przy ul. Świętojańskiej 44, schody wykończone beżowo brązowym wapieniem Morawica i Bolechowice i czarnym wapieniem Dębnik; Posadzka w budynku przy ul. 3 Maja 27-31, płyty beżowe z wapienia Morawica oddzielone czarnymi pasmami z wapienia Dębnik; Posadzka w budynku dworca kolejowego Gdynia Główna przy pl. Konstytucji 1, detal posadzki.

Nad stanem kamiennych posadzek czuwa Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Gdyni. Kamień to naturalny materiał, ale jego odporność zależy od wielu czynników. Na posadzkach wykonanych z bardziej miękkich kamieni, na przykład wapieni, można dostrzec ślady upływającego czasu i natężonego ruchu – miejscowe starcie powierzchni. Renowacja takiego materiału jest możliwa, choć w niektórych przypadkach może być konieczna wymiana pojedynczych elementów posadzek.

Czytaj też: Modernizm | Gdynia | Zabytek

fot. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków, B. Ponikiewski, źródło: UM Gdynia