Katedra Świętego Mikołaja w Bielsku-Białej to główna świątynia diecezji bielsko-żywieckiej, a także jeden z największych kościołów w mieście. Jest zlokalizowana na Starym Mieście, przy placu św. Mikołaja i pełni funkcję kościoła parafialnego dla parafii św. Mikołaja.
Pierwsze wzmianki o kościele w tym miejscu pochodzą z lat 1443-1447, kiedy to książę cieszyński Wacław I wzniósł gotycki kościół na miejscu przypuszczalnie drewnianej kaplicy otoczonej cmentarzem. Budowa murowanej świątyni była związana z przeniesieniem parafii z kościoła w Starym Bielsku do miasta Bielska, a patronem nowego kościoła został św. Mikołaj. W latach 1559-1630 kościół pełnił funkcję świątyni luterańskiej. Po 1630 roku, na skutek działań kontrreformacyjnych, kościół został przywrócony katolikom, jednak w 1659 roku świątynia została zniszczona przez pożar. Odbudowano ją w 1751 roku dzięki funduszom barona Juliusza Gotlieba Sunnegha, który ufundował także nowe, barokowe wyposażenie.
Katedra Świętego Mikołaja i plac katedralny, rok 1859. Źródło: Śląska Biblioteka Cyfrowa
W XVIII i XIX wieku kościół wielokrotnie odbudowywano i modernizowano po licznych pożarach, które go niszczyły. W latach 1909-1912 przeprowadzono gruntowną przebudowę według projektu Leopolda Bauera, nadając kościołowi obecny, modernistyczno-neoromański wygląd. W 1992 roku, po utworzeniu diecezji bielsko-żywieckiej, świątynia została podniesiona do rangi katedry. W 1998 roku zrealizowano projekt architekta Stanisława Niemczyka, dostosowując prezbiterium do wymogów kościoła katedralnego.
Katedra św. Mikołaja łączy w sobie elementy różnych stylów architektonicznych, od gotyku po modernizm. W trakcie przebudowy w latach 1909-1912 nadano jej fasadzie styl art déco z elementami neoromańskimi oraz wzniesiono 61-metrową wieżę przypominającą włoską kampanilę, inspirowaną dzwonnicą św. Marka w Wenecji. Portal katedry zdobi figura Chrystusa otoczona medalionami z wizerunkami dwunastu apostołów. Nad nią znajdują się posągi św. Mikołaja, św. Jadwigi Śląskiej i św. Jana Nepomucena, wykonane przez rzeźbiarza Othmara Schimkowitza.
Wnętrze katedry charakteryzuje się dość surowym wykończeniem oraz marmurowymi posadzkami. Ściany i sklepienie częściowo pokrywają freski, a kompozycja kolorystyczna całości utrzymana jest w ciepłych, stonowanych barwach. W nawie głównej znajdują się secesyjne witraże autorstwa Rudolfa Harflingera z 1912 roku oraz inne witraże, w tym przedstawiające Jana Pawła II, Kardynała Stefana Wyszyńskiego i bł. Jerzego Popiełuszkę. Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej przetrwała wszystkie pożary kościoła. Od 1729 roku wisi w niej łaskami słynący obraz przywieziony z Tokaju przez płk Teodora Sułkowskiego. Znajdują się tu również relikwie św. Mikołaja, św. Franciszka z Asyżu, Dzieci Fatimskich, św. Jana Pawła II oraz bł. Jerzego Popiełuszki.
Katedra św. Mikołaja w Bielsku-Białej to miejsce o bogatej historii i unikalnej w skali kraju architekturze, która łączy różne style i epoki. Stanowi ważny punkt na mapie duchowej i kulturalnej miasta, będąc świadkiem licznych wydarzeń historycznych i religijnych.
Źródło: katedra.bielsko.pl, slaskie.travel
Czytaj też: Architektura sakralna | Bielsko-Biała | Art Deco | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie
