Wiwat rzemiosło! Pięcioro polskich twórców i ich niezwykłe projekty

Cenimy rzemieślniczą pracę i produkty, które powstają dzięki pracy rąk. Podobny szacunek do rzemiosła ma marka The Balvenie, która zorganizowała projekt The Makers, zapraszając do udziału pięciu utalentowanych twórców. Każdy z nich miał nie tylko opracować obiekt rzemieślniczy, ale też czynnie uczestniczyć w procesie twórczym pozostałych artystów kolektywu.

Marka The Balvenie zaprosiła twórców do malowniczej wsi Sobole na Lubelszczyźnie. Znajduje się tam kampus Design Nature, który jest prowadzony przez Studio Rygalik. W tej unikalnej przestrzeni powstawały dzieła inspirowane hasłem marki: Rzemiosło wymaga umiejętności. Kunszt twórczy wymaga pasji i serca. The Balvenie – tworzone z potrzeby serca.

The Balvenie jest produkowana według zasady Pięciu Rzadkich Rzemiosł, co nadaje jej wyjątkowy charakter. Destylarnia tej wyjątkowej whisky należy do nielicznych w Szkocji, która wciąż uprawia samodzielnie jęczmień, posiada własną słodownię, a także utrzymuje na miejscu zarówno kotlarza, jak i zespół bednarzy. Piątym spośród Rzadkich Rzemiosł jest doradztwo mistrza słodu Master Distillera Davida C. Stewarta MBE. Jako mistrz słodu przewodniczy on wszystkim etapom tworzenia trunku.

Pan Stewart jest najdłużej pracującym rzemieślnikiem na tym stanowisku w historii szkockiej whisky. W 2016 r. został odznaczony przez królową angielską Orderem Imperium Brytyjskiego za swoje zasługi dla rozwoju tego przemysłu.

#TheMakersProject

Projekt The Makers przypomina o rzemieślniczym kunszcie. Naturalnym środowiskiem pracy dla kolektywu The Makers był kampus Sobole Design Nature zlokalizowany pośród natury. Kampus założony został przez Gosię i Tomka Rygalików. To zielone miejsce, w którym można się wyciszyć, szukać inspiracji i tworzyć. Kampus wyposażony jest bowiem w nowoczesne urządzenia do pracy. Właśnie w takich warunkach pracowali członkowie kolektywu projektu The Makers. Każdy z zaangażowanych twórców wykonał dzieło zgodnie ze swoją profesją: ceramiką, fotografią, aktywizmem kulinarnym, designem i tekstem kulturowym. Efektem ich pracy jest spójna kolekcja utrzymana w duchu hasła marki – „stworzone z potrzeby serca”.

Twórcy projektu The Makers

Tomek Rygalik w ramach projektu wykonał obiekt 16:9. To przedmiot, którego forma przypomina ogromną ramę. Narzędzie służy do kadrowania atrakcyjnych widoków na naturę. – 16:9 to praca kontekstualna, której celem jest przywrócenie kontaktu człowieka z przyrodą, przy zaangażowaniu wszystkich zmysłów. Kadrując ją w czasie rzeczywistym, ta minimalistyczna instalacja zachęca do spędzenia czasu w naturze, a dzięki swojej funkcji użytkowej wspiera budowanie relacji z innymi ludźmi – wyjaśnia Tomek Rygalik.

Tomek Rygalik

Kolejną artystką zaangażowaną w projekcie jest Alicja Patanowska. Ceramiczka i absolwentka Wydziału Ceramiki i Szkła wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych stworzyła serię ceramik Astral. Projektantka wykorzystała trend haptyczności, to jest komunikowania się z odbiorcami poprzez zmysł dotyku. Naczynia, które wykonała mają charakterystyczne wgłębienia – pozostałość po ręcznym toczeniu na kole.

Alicja Patanowska

Projekt powstał z terakoty, gliny pozornie nieszlachetnej, bardzo podstawowej, zupełnie naturalnej. To działanie jest celowe i ma pokazać, że z najprostszych składników można stworzyć wyjątkową jakość. Balansujące pomiędzy abstrakcją a użytkowością obiekty swojej mocy nabierają poprzez działanie ognia (fizycznego) i wirtuozerii, kunsztu (symbolicznego). Bo moc, o której opowiadają płynne linie formy to historia o przenikaniu się jakości, wieloletniemu doświadczeniu, cierpliwości, ciągłej rażącej się fascynacji swoim rzemiosłem – opowiada Alicja Patanowska.

Fotograficzne dzieło wykonał Jacek Poremba, jeden z topowych polskich fotografów i portrecista. Wykonał on portrety wszystkich członków kolektywu i stworzył serię zdjęć, w których starał się przekazać wartość, jaką jest sztuka rzemieślnicza. W centralnej części fotografii umieścił drewnianą konstrukcję, którą podświetlił na pomarańczowo – kolor symbolicznie nawiązuje do barwy whisky.

Jacek Poremba

Od prawie pierwszych chwil, kiedy chwyciłem za aparat, uważałem siebie za rzemieślnika i tak też niezmiennie o sobie myślę oraz mówię do dziś… W swojej rzemieślniczej pracy staram się znaleźć balans między jej usługowością a nieskrępowanym tworzeniem. Ten balans staje się kunsztem rzemieślniczym, a nie tylko wytwarzaniem. Kiedy finalne produkty noszą piętno ich twórcy, a nie maszyn i narzędzi, dzięki którym powstały, dzieła nabierają znaczenia – komentuje Jacek Poremba.

W projekcie zaangażowana też była Maria Przybyszewska – kulinarna aktywistka, szefowa kuchni, mistrzyni comfort food. W ramach projektu stworzyła symboliczną instalację z drzewa dębowego, miodu i jęczmienia. To produkty, dzięki którym powstaje The Balvenie. Maria Przybyszewska odpowiadała też za dania serwowane gościom w kampusie Design Nature. Gotując inspirowała się naturą oraz whisky.

Maria Przybyszewska

Dla mnie rzemiosło to głównie praca ludzkich rąk, energia wkładana bezpośrednio w produkt, w moim przypadku w jedzenie. W kuchni ważna jest dla mnie lokalność i sezonowość. Korzystam z dóbr natury według jej cyklu, mimo iż aktualnie sezon na wszystko możemy mieć przez cały rok. W mojej kuchni staram się gotować świadomie, z głową, korzystając również z bogactwa dzikich ziół oraz roślin rosnących wokół nas – mówi Maria Przybyszewska.

Ostatnim elementem projektu The Makers jest manifest, który stworzyła Gosia Rygalik – projektantka działająca w obszarach edukacji i kultury oraz kuratorka projektu. – Zwykłe wytwarzanie jest aktem mechanicznym, wymaga pewnych umiejętności, ale w większości przypadków jest pozbawione duszy oraz pasji i serca. Kunszt rzemieślniczy natomiast bez nich nie istnieje, one są jego fundamentami – mówi Gosia Rygalik. Pod manifestem podpisali się wszyscy członkowie kolektywu. Jego treść publikujemy pod artykułem.

Gosia Rygalik

Projekt skupia się na procesie twórczym jako etapie równie ważnym co samo finalne dzieło. Całość powstaje z potrzeby serca, podobnie jak z serca marki The Balvenie płynie miłość i celebracja kunsztu rzemiosła, za którym stoją ludzie z pasją – The Makers. Zwieńczeniem projektu była uroczysta kolacja zorganizowana w Restauracji Nuta w Warszawie. Jej uczestnicy mieli okazję zobaczyć powstałe dzieła i porozmawiać z ich twórcami.

Manifest The Makers:

Spotkanie to za każdym razem nowy kontekst, z którego czerpiemy inspirację. Przestrzeń twórczej wymiany. Przenikanie, zderzenia, relacje. Kadry. Na styku starego z nowym. Harmonia w kontrastach. Magia synchroniczności. Zaufanie wyzwalające synergię.

Rzemiosło jest dla nas nieustającym doskonaleniem umiejętności. To twórczy przepływ oparty na doświadczeniu i czuciu. Żywy proces ucieleśnienia. Tu i teraz, w pełni uważności. Rzemiosło to prawdziwie ludzka wartość.

Człowiek napędza nasze działania. Nadaje sens. Interpretuje, używa. Jego role przenikają pomiędzy twórcą a odbiorcą. Doświadcza, reaguje, przekształca. Wierzymy, że ludzkie zaangażowanie i szczerość są fundamentami autentyczności.

Natura nas zachwyca. Karmi. Pobudza zmysły. Budzi szacunek i poczucie odpowiedzialności. Jej niezmienna cykliczność przynosi ukojenie. Wracamy do niej, niczym do domu. Jesteśmy naturą.

Proces twórczy to pole niekończących się eksperymentów. Alchemia prób i błędów. Pozwalamy, by nas prowadził. Wytyczamy nowe ścieżki. Eksplorujemy z odwagą i otwartością. Tworzymy z potrzeby serca.

Z serca marki The Balvenie płynie miłość i celebracja kunsztu rzemiosła, za którym stoją ludzie z pasją – The Makers.

fot. The Balvenie

Czytaj też: Ceramika | Rzeźba | Naczynia | Detal | Zieleń | whiteMAD na Instagramie

Artykuł przygotowałem we współpracy z kolektywem The Makers.