Kościół Grundtviga, znajdujący się w dzielnicy Bispebjerg w Kopenhadze, to niezwykły przykład ekspresjonistycznej architektury kościelnej. Został nazwany na cześć duńskiego filozofa, pastora i poety N.F.S. Grundtviga i stanowi jedno z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych miejsc w stolicy Danii.
Projekt kościoła został wyłoniony w drodze konkursu w 1913 roku, który wygrał duński architekt Peder Vilhelm Jensen-Klint. Mimo że fundamenty zostały położone dopiero po I wojnie światowej, 8 września 1921 roku, budowa głównej części kościoła odbyła się w latach 1921-1926. Uroczyste otwarcie miało miejsce w 1927 roku, kiedy ukończono charakterystyczną wieżę. Prace nad wnętrzem trwały do 1940 roku i były kontynuowane przez syna Jensena-Klinta, Kaare Klinta, po śmierci jego ojca w 1930 roku. Kościół Grundtviga otoczony jest osiedlem mieszkaniowym, również zaprojektowanym przez Jensena-Klinta. Budynki te, wykonane z żółtej cegły, harmonizują z architekturą kościoła, tworząc spójną całość.
Budowa, rok 1926. Fot. https://steinwart.dk/grundtvigs-kirke-under-opforelse-pa-bispebjerg-bakke-1926/
Architektura kościoła Grundtviga to synteza różnych stylów. Jensen-Klint czerpał inspirację z tradycyjnych duńskich kościołów wiejskich, zwłaszcza tych na wyspie Zelandia, które charakteryzują się schodkowymi szczytami. W projekcie połączył te tradycyjne elementy z nowoczesnymi formami geometrycznymi, charakterystycznymi dla ekspresjonizmu ceglanego, oraz z wertykałem gotyckim. Najbardziej uderzającym elementem kościoła jest jego zachodnia fasada, która przypomina ogromne organy kościelne. Dominująca 49-metrowa wieża, zwieńczona schodkowymi szczytami, nadaje budynkowi imponujący wygląd, prowadzący ku niebu. Dolna część wieży jest skonstruowana w geometryczny sposób, podczas gdy górne partie zdają się falować, tworząc jednolitą, dynamiczną powierzchnię.
Wnętrze kościoła, mimo swoich gotyckich proporcji, cechuje się minimalistycznym stylem, z wyraźnym naciskiem na przestrzeń i światło. Wysokie sklepienia, ostrołukowe arkady i żebrowe sklepienia krzyżowe podkreślają pionowość, która jest typowa dla architektury gotyckiej, ale zastosowanie żółtej cegły i brak zdobień nadają wnętrzu nowoczesny charakter. Wnętrze kościoła może pomieścić około 1440 osób, co czyni go jednym z większych obiektów sakralnych w Kopenhadze. W budowie kościoła użyto około pięciu milionów żółtych cegieł, co jest charakterystyczne dla duńskiej architektury.
Kościół Grundtviga posiada dwa zestawy organów. Mniejsze organy, umieszczone po północnej stronie nawy, zbudowano w 1940 roku. Większe, zbudowane w 1965 roku, znajdują się na zachodnim końcu nawy. Największa z piszczałek mierzy 11 metrów, co czyni ją najdłuższą piszczałką organową w Skandynawii. Świątynia jest centralnym elementem osiedla mieszkaniowego, które składa się z symetrycznie rozmieszczonych budynków po obu stronach kościoła. Budynki te, zaprojektowane przez Jensena-Klinta, mieszczą sale parafialne i mieszkania. Do kościoła prowadzi długa aleja, tworząc malowniczą oś widokową, nawiązującą do barokowych założeń urbanistycznych.
Dziś kościół Grundtviga jest otwarty dla zwiedzających przez cały rok, nie tylko podczas nabożeństw. Regularnie odbywają się tu koncerty organowe, podczas których wykorzystywane są potężne organy Marcussena. Kopenhaska świątynia to nie tylko miejsce kultu, ale także zabytek architektury, który zachwyca swoją formą. Obiekt łączy w sobie tradycję z nowoczesnością, tworząc unikalne dzieło sztuki sakralnej.
Źródło: visitcopenhagen.com, archdaily.com
Czytaj też: Architektura sakralna | Dania | Kopenhaga | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie
