Stanisława Kostki
Bartek z Polski, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

Kościół św. Stanisława Kostki na Żoliborzu: modernistyczna świątynia znad Wisły

Kościół św. Stanisława Kostki w Warszawie, będący centralnym punktem dzielnicy Żoliborz, jest znakomitym przykładem modernistycznej architektury sakralnej. Budynek znajdujący się przy ulicy Hozjusza, w pobliżu placu Thomasa Woodrowa Wilsona, pełni ważna rolę w życiu religijnym i społecznym mieszkańców Warszawy.

Świątynia została wybudowana w okresie międzywojennym, a jej fundacja miała nawiązywać do 250. rocznicy odsieczy wiedeńskiej. Budowę rozpoczęto w 1930 roku, poprzedzając ją pracami melioracyjnymi, aby osuszyć teren w pobliżu dawnego koryta strugi Pólkówka. Projektantem kościoła był architekt Łukasz Wolski. Podczas obrony Warszawy w 1939 roku świątynia została uszkodzona przez pociski artyleryjskie i bomby lotnicze. W czasie powstania warszawskiego podziemia nieukończonego kościoła służyły jako szpital powstańczy. Po wojnie prace budowlane zostały wznowione, a nowy projekt opracował Edgar Aleksander Norwerth. 7 września 1963 roku kościół został konsekrowany przez kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Rok 1936 – budowa. Źródło: Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

Kościół św. Stanisława Kostki w Warszawie to monumentalna dwuwieżowa świątynia zbudowana w stylu modernistycznym z elementami neoromańskimi. Zamysł architekta projektującego obiekt polegał na próbie połączenia w konstrukcji kościoła współczesnej architektury z formami tradycji bazylik wczesnochrześcijańskich. Wnętrze kościoła jest trzynawowe, z dwiema dużymi kaplicami – Matki Bożej i Serca Pana Jezusa. Wokół prezbiterium znajduje się obejście, a nad ołtarzem głównym baldachim. Wystrój wnętrza tworzy spójną całość i w swojej kompozycji nawiązuje do dewizy „Bóg i Ojczyzna”. Ściany naw świątyni są wypełnione wieloma tablicami pamiątkowymi. Witraże w prezbiterium przedstawiają skrótowo historię Polski i Kościoła katolickiego w Polsce, natomiast nawa główna udekorowana jest sztandarami symbolizującymi dzieje walki o niezawisłość państwa polskiego.

Stanisława Kostki
Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons

W latach 1974–1987 proboszczem parafii był ksiądz Teofil Bogucki, aktywnie zaangażowany w działalność opozycyjną. W latach 1980-1984 ksiądz Jerzy Popiełuszko odprawiał tu comiesięczne Msze za Ojczyznę, które stały się manifestacjami patriotycznymi przyciągającymi wiernych z całej Polski. Po jego śmierci, 3 listopada 1984 roku, odbył się tu jego uroczysty pogrzeb, gromadząc tysiące wiernych. W latach 1999-2001 kościół św. Stanisława Kostki pełnił funkcję świątyni jubileuszowej, a 17 maja 2000 roku odbyła się tu uroczysta msza z udziałem Episkopatu Polski. W 2000 roku przeprowadzono prace remontowe i przebudowano prezbiterium. Arcybiskup Metropolita Warszawski Kazimierz Nycz podniósł świątynię do rangi Sanktuarium Diecezjalnego Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki.

Stanisława Kostki
Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons

Od 1984 roku kościół stał się miejscem pielgrzymek do grobu błogosławionego męczennika. 14 czerwca 1987 roku świątynię odwiedził także papież Jan Paweł II. W podziemiach kościoła otwarto muzeum poświęcone ks. Jerzemu, z pamiątkami i eksponatami związanych z jego życiem i męczeńską śmiercią.

Źródło: archwwa.pl, popieluszko.net.pl

Czytaj też: Architektura sakralna | Warszawa | Modernizm | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie