W Krakowie trwa przebudowa biurowca znanego dawniej jako Miastoprojekt, która niepokoi mieszkańców i środowiska związane z ochroną dziedzictwa. Celem modernizacji obiektu, wpisanego do gminnej ewidencji zabytków i objętego ochroną konserwatorską, jest przekształcenie go w hotel sieci Nobu. Sposób prowadzenia prac budzi jednak poważne obawy o zachowanie oryginalnej substancji budynku i jego historycznego charakteru.
Krakowska posłanka Daria Gosek-Popiołek zwróciła się do Małopolskiej Wojewódzkiej Konserwator Zabytków z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli na terenie inwestycji. Jak wskazała, otrzymała liczne sygnały od mieszkańców i radnych zaniepokojonych zakresem prowadzonych prac. W piśmie skierowanym do konserwator Katarzyny Urbańskiej posłanka podkreśla, że obiekt objęty jest planem miejscowym zapewniającym mu ochronę, a zdjęcia udostępniane w mediach społecznościowych wskazują na rozległe ingerencje w jego bryłę.
W mediach społecznościowych Gosek-Popiołek napisała, że budynek, w którym powstawały projekty urbanistyczne dla Nowej Huty i plan zagospodarowania Bagdadu, jest dziś niemal całkowicie opróżniony z oryginalnej substancji. Do wpisu dołączyła fotografie przedstawiające rozebrane wnętrza i zniszczoną opaskę okienną. Posłanka zwróciła uwagę, że inwestycja jest prowadzona na potrzeby hotelu Nobu, należącego do sieci współtworzonej przez aktora Roberta De Niro, co – jak dodała – kłóci się z ideą zachowania lokalnego dziedzictwa. W swoim stanowisku parlamentarzystka zaapelowała o natychmiastową interwencję służb konserwatorskich i pełną przejrzystość działań inwestora. Wyraziła też sprzeciw wobec sytuacji, w której zabytkowe budynki znikają w ciszy, ustępując miejsca komercyjnym obiektom nastawionym na zysk.
Historia gmachu
Siedziba Miastoprojektu powstała w pierwszej połowie lat 50, w okresie dominacji socrealizmu w architekturze. Projekt budynku opracował Józef Gołąb, przedwojenny architekt znany z realizacji utrzymanych w stylu krakowskiego modernizmu. W nowym systemie politycznym jego twórczość przyjęła bardziej zdyscyplinowaną formę, zgodną z zasadami obowiązującej wówczas doktryny. Wzniesiony po południowej stronie Błoń budynek miał reprezentacyjny charakter i był przeznaczony dla 360 pracowników nowo utworzonego biura projektowego. Jego żelbetową konstrukcję opracował Stanisław Zydroń. Obiekt wyróżniał się osiowym układem, symetryczną kompozycją elewacji i detalami nawiązującymi do klasycyzujących form socrealizmu. Uwagę zwracał monumentalny portal wejściowy oraz dekoracyjne opracowanie wnętrz, szczególnie w holu i klatce schodowej.
Ukończony w 1955 roku gmach szybko stał się jednym z najważniejszych ośrodków projektowych w Polsce. To w jego pracowniach powstawały plany Nowej Huty, projekty zespołów mieszkaniowych dla rozwijającego się Krakowa, a także opracowania dla zagranicznych miast, w tym Bagdadu i Tunisu. Przez kolejne dziesięciolecia Miastoprojekt był symbolem rozwoju powojennej urbanistyki i miejscem pracy wielu wybitnych architektów. Po 1956 roku Józef Gołąb odszedł od socrealizmu i zaczął projektować w duchu modernizmu, pozostawiając po sobie liczne realizacje zaliczane dziś do najciekawszych przykładów powojennej architektury w Krakowie. Sam gmach Miastoprojektu, mimo upływu lat, zachował pierwotny charakter i stanowi bezcenny element powojennego dziedzictwa miasta.
Miastoprojekt i jego dziedzictwo w cieniu inwestycji
Obecne prace przy przebudowie obiektu zdają się jednak temu przeczyć, a widok „wybebeszonego” gmachu nasuwa pytanie: gdzie są granice dopuszczalnej ingerencji w zabytkową strukturę? Dla wielu krakowian Miastoprojekt to miejsce o symbolicznym znaczeniu dla historii miasta i jego powojennego rozwoju. Dlatego sposób realizacji inwestycji spotyka się z krytyką i rosnącym społecznym sprzeciwem. Sprawa przebudowy gmachu będzie teraz przedmiotem konserwatorskiej kontroli.
View this post on Instagram
Źródło: Krakowski Szlak Modernizmu, dziennikpolski24.pl
Czytaj też: Architektura w Polsce | Kraków | Modernizm | Socrealizm | Elewacja | Hotel
