Licealiści z Polski wymyślili, jak utylizować plastik

Proces utylizacji worków foliowych opracowali Adrian Grzonka i Paulina Frątczak z Jastrzębia-Zdroju. Młodzi naukowcy odkryli, że z utylizacją worków foliowych dobrze radzą sobie larwy motylicy Barciaka większego. To ekologiczny sposób, by utylizować plastik.

Plastik jest tworzywem, którego recykling jest ogromnym wyzwaniem ludzkości. Uczniowie Zespołu Szkół nr 6 w Jastrzębiu-Zdroju: Paulina Frątczak i Adrian Grzonka przeprowadzili badania, z których wynika, że larwy motylicy Barciaka większego skutecznie utylizują plastikowe worki.

Tych ostatnich na świecie przybywa. Wprawdzie wiele państw w Europie wprowadza ograniczenia w używaniu jednorazowych toreb czy sztućców, ale ich ogromne ilości ciągle powstają w innych zakątkach globu. Plastiku jest tak wiele, że z powodzeniem moglibyśmy folią przykryć całą planetę. Opracowanie skutecznego sposobu utylizacji plastiku jest koniecznością, przed którą stoi cała ludzkość. Badania młodych naukowców z Polski mogą okazać się przełomowe.

Nad projektem Adrian Grzonka i Paulina Frątczak pracowali po godzinach lekcyjnych. Cały proces badań trwał kilkanaście miesięcy. Wiedzę czerpali z publikacji naukowych, których większość znaleźli w Internecie. Kluczowy był artykuł z 2017 roku, w którym udowodniono możliwość utylizacji folii przez larwy. Postanowili zrobić większe badania, analizując jaki wpływ na utylizację polietylenu ma temperatura otoczenia oraz występowanie naturalnego dla larw pokarmu.

Bardzo dobre wyniki badań zaobserwowali w przypadku larw motylicy Barciaka większego. W środowisku naturalnym Motylica często składa jaja wewnątrz ula. Larwy żywią się tam plastrem woskowym, niewielkimi ilościami propolisu i miodu. Potrafią też żywić się polietylenem. Kiedy larwy zostały zetknięte z folią, wystarczyło kilkadziesiąt minut, aby na folii pojawiły się otwory. Licealiści z ZS 6 w Jastrzębiu-Zdroju pozostawili 100 larw w kontakcie z torbą z polietylenu, w ciągu 12 godzin zniknęło około 90 mg surowca.

fot. archiwum prywatne Adriana Grzonki

Adrian Grzonka część badań przeprowadził w domu. Ustawił tam trzy terraria, w których umieścił po 10 larw oraz worki o wymiarach 34×26 cm i masie 0,535 g. W pierwszym terrarium panowała temperatura 24 stopni Celsjusza, w drugim temperatura wynosiła 20 stopni, a w trzecim 18. Eksperyment trwał trzy tygodnie. Wyniki? Im wyższa temperatura, tym larwy intensywniej się rozwijają i utylizują folię.

Z kolei Paulina Frątczak sprawdziła, jak wosk pszczeli wpływa na utylizację polietylenu przez larwy. W trzech terrariach umieściła po 9 larw i kawałek folii o wymiarach 18×6 cm. W pierwszym wosku było dokładnie tyle, ile folii. W drugim terrarium wosku było dwa razy więcej, a w trzecim larwy miały nieograniczony dostęp do wosku, którym się żywią. Okazuje się, że najwięcej folii zniknęło z pierwszego terrarium, w którym stosunek wosku pszczelego do folii wynosił 1:1.

Duet naukowców został doceniony za swoją pracę. W szóstym Międzynarodowym Konkursie Innowacyjności iCAN 2021 w Kanadzie zdobyli złoty medal w kategorii ochrona środowiska, otrzymali też nagrodę specjalną “Canadian Special Award” oraz nagrodę dla młodych innowatorów “Best young inventors award”. Gratulujemy!

Czytaj też: Ekologia | Ciekawostki | Recykling | Technologia | whiteMAD na Instagramie

fot. Arek Biernat, źródło: Adrian Grzonka, Paulina Frontczak