Warszawskie dachy skrywają wiele intrygujących tajemnic, a jedną z nich są małe domki, które można znaleźć na szczytach wielu kamienic, głównie przy Rynku Starego Miasta. Te niewielkie obiekty mają zwykle około 30 m kw. i pełniły niegdyś ważną funkcję w architekturze miejskiej. Choć dziś często budzą różne spekulacje i romantyczne teorie, ich pierwotne zastosowanie było czysto praktyczne.
Małe domki, zwane również latarniami, zostały zbudowane z myślą o doświetleniu środkowego traktu kamienic, który służył jako klatka schodowa, znana jako „dusza kamienicy”. W czasach, gdy budowano te obiekty, środkowe części kamienic były ciemne i pozbawione okien, co utrudniało poruszanie się i użytkowanie tych przestrzeni. Latarnie na dachach, wysunięte ponad ostatnie piętro, miały za zadanie wpuszczać światło dzienne do tych ciemnych miejsc, dzięki czemu wnętrza były lepiej oświetlone i bardziej funkcjonalne.
Kamienice z latarniami, rok 1918. Źródło: Towarzystwo Opieki Nad Zabytkami Przeszłości
Z małymi domkami na dachach warszawskich kamienic wiąże się wiele miejskich legend. Niektórzy uważali, że były to specjalne pokoje dziecięce, inni sugerowali, że mogły to być pracownie artystów, a jeszcze inni widzieli w nich pokoje księżniczek. W rzeczywistości jednak domki te były praktycznym rozwiązaniem architektonicznym, a nie romantycznymi skrytkami z bajek.
Latarnie-domki są przykładem pomysłowości dawnych architektów, którzy musieli znaleźć sposób na doświetlenie wnętrz bez konieczności instalowania dodatkowych lamp czy świec. Choć większość tych domków została przebudowana i dziś pełnią funkcje mieszkań lub innych pomieszczeń użytkowych, wciąż można znaleźć przykłady, które zachowują swój pierwotny charakter. W Muzeum Warszawy można zobaczyć przykład takiego pomieszczenia, skąd rozpościera się widok na Starówkę, oferując turystom niepowtarzalną perspektywę na miasto.
Dzięki swojej historycznej i architektonicznej wartości, małe domki na dachach warszawskich kamienic nadal fascynują zarówno mieszkańców, jak i turystów, przypominając o bogatej historii miasta i innowacyjnych rozwiązaniach stosowanych przez dawnych budowniczych. Stanowią cenny element dziedzictwa kulturowego Warszawy.
Źródło: podroze.gazeta.pl, youtube.com/architectureisagoodidea
Czytaj też: Architektura w Polsce | Ciekawostki | Kamienica | Zabytek | Warszawa
