Marie-Elisabeth-Lüders-Haus to wyjątkowy budynek rządowy położony nad brzegiem Sprewy w samym sercu Berlina, w bliskim sąsiedztwie innych ważnych instytucji państwowych, takich jak gmach Reichstagu i Urząd Kanclerza Federalnego. Obiekt jest częścią symbolicznego zespołu architektonicznego „Wstęga Federacji” (niem. Band des Bundes), którego idea polega na zjednoczeniu dawnych części podzielonego Berlina. Jego patronka, Marie-Elisabeth Lüders (1878-1966), była pionierką w niemieckiej polityce – jako pierwsza kobieta w kraju uzyskała tytuł doktora nauk politycznych i działała na rzecz praw kobiet oraz reform społecznych.
Budynek, który oddano do użytku w 2003 roku, zaprojektował niemiecki architekt Stephan Braunfels. W 1993 roku wygrał on konkurs na projekt Marie-Elisabeth-Lüders-Haus oraz sąsiadującego z nim budynku Paul-Löbe-Haus. Jego wizja zachwyciła jurorów wyrazistym i nowoczesnym designem, który podkreśla demokratyczny charakter państwa i stanowi wzór dla innych budynków w tej części Berlina. Budynek ma proste, wręcz ascetyczne linie i grzebieniową strukturę z otwartymi dziedzińcami. Połączenie betonowych ścian z przeszklonymi elewacjami pozwala na optymalne oświetlenie wnętrz, zaś efektowne okapy nadają całości indywidualny charakter. Wysoka na 36 metrów wieża dominuje w bryle obiektu, a centralny hall, mogący pomieścić nawet 1200 osób, przystosowano do organizacji wydarzeń publicznych. Na osi wschód-zachód umieszczono przeszkloną rotundę – serce biblioteki parlamentu.
Ansgar Koreng, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Marie-Elisabeth-Lüders-Haus pełni rolę centrum informacji i dokumentacji Bundestagu. Mieści się tu biblioteka parlamentarna, archiwum oraz dział dokumentacji prasowej – po raz pierwszy w historii wszystkie te funkcje znalazły się w jednym obiekcie. Wcześniej biblioteka Bundestagu zajmowała osiem różnych budynków w Bonn. Biblioteka w rotundzie, jedna z największych tego typu instytucji na świecie, może pomieścić 1,4 miliona tomów i liczne periodyki. Księgozbiór, obejmujący 22 000 aktualnych publikacji, jest uporządkowany według tradycyjnych katalogów z fiszkami, zachowanych aż do roku 1986. System transportowy pozwala na szybkie dostarczanie książek do czytelników, a magazyny znajdują się w podziemiach budynku. Przestrzeń rotundy doświetlają cztery niższe wieże, które mieszczą katalogi i archiwa.
W budynku znajduje się także dział dokumentacji prasowej, który od 1999 roku wspiera parlamentarzystów, gromadząc archiwalne wycinki prasowe (23 miliony od 1949 do 1999 roku) oraz bogatą kolekcję karykatur. Znajdują się tutaj też specjalne zbiory poświęcone pracy Bundestagu, w tym dokumentacja ustaw, nagrania, zdjęcia i stenogramy. Wszystkie materiały są dostępne online. Sala wysłuchań publicznych to kwadratowa przestrzeń o powierzchni 290 m kw., wykorzystywana głównie do przesłuchań komisji śledczych. Za oknami widać stąd gmach Reichstagu, co symbolicznie łączy miejsce debaty publicznej z głównym miejscem podejmowania decyzji państwowych.
Budynek kryje w sobie nie tylko funkcje rządowe, ale i różnorodne dzieła sztuki. Znajduje się tutaj m.in. Niebieski Pierścień Maurizia Nannucciego – neonowa instalacja długości 80 metrów okrążająca sklepienie rotundy, nawiązująca do napięcia między wolnością a równością. Wśród dzieł jest także krzyż z neonowych taśm Francuza François Morelleta, a także czarne prostokąty Julii Mangold. Na zewnętrznych schodach nad brzegiem Sprewy umieszczono symboliczny pomnik „Miracolo – L’idea di un’immagine” – rzeźbę jeźdźca na koniu, która upamiętnia ludzką niezłomność. Ponadto we wnętrzu rotundy znajduje się fragment muru berlińskiego, przypominający o dramatycznym podziale miasta. Obiekt zdobią także obrazy i rzeźby licznych niemieckich oraz międzynarodowych artystów, co dodatkowo podkreśla jego nowoczesny i inkluzywny charakter.
Marie-Elisabeth-Lüders-Haus to nie tylko budynek o unikalnej architekturze, ale także symbol jedności i otwartości Niemiec. Wspólnie z innymi obiektami Wstęgi Federacji łączy dawniej podzielone części Berlina, stanowiąc trwały symbol pojednania i wspólnie budowanej przyszłości.
Źródło: bundestag.de, berlin.de
Czytaj więcej: Minimalizm | Architektura | Biuro | Berlin | Niemcy | Ciekawostki
