Milano Centrale to główna stacja kolejowa Mediolanu oraz druga pod względem ruchu pasażerskiego we Włoszech, ustępująca jedynie rzymskiemu dworcowi Termini. Jest to również jedna z największych stacji kolejowych w Europie pod względem objętości. Jej monumentalna architektura oraz znaczenie komunikacyjne sprawiają, że obok Milano Centrale nie sposób przejść obojętnie.
Historia powstania dworca w Mediolanie
Pierwsza stacja Milano Centrale powstała w 1864 roku w miejscu, gdzie dziś znajduje się Piazza della Repubblica. Została zaprojektowana przez francuskiego architekta Louisa-Julesa Bouchota i swoim stylem nawiązywała do paryskich gmachów z tamtego okresu. Wraz ze wzrostem ruchu kolejowego, zwłaszcza po otwarciu Tunelu Simplon w 1906 roku, konieczne było jednak stworzenie nowego, bardziej funkcjonalnego dworca. Kamień węgielny pod nowy budynek położono w 1906 roku, ale prace nad projektem uległy opóźnieniu z powodu trudnej sytuacji gospodarczej Włoch podczas I wojny światowej. Ostatecznie projekt stacji, autorstwa architekta Ulisse Stacchiniego, zatytułowany „In Motu Vita” („Życie w ruchu”), został zatwierdzony w 1912 roku. Budowę przyspieszyła decyzja Benito Mussoliniego, który chciał uczynić z Milano Centrale wizytówkę potęgi faszystowskich Włoch. Stacja została oficjalnie otwarta 1 lipca 1931 roku.
Lata 60. Fot. Albertomos, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Architektura Milano Centrale
Milano Centrale to niezwykłe połączenie różnych stylów architektonicznych, głównie Liberty (secesji) i art deco, ale można w niej dostrzec także elementy stylu assyro-lombardzkiego. Jej fasada ma imponującą szerokość 200 metrów, a sklepienie osiąga wysokość 72 metrów, co w momencie budowy stanowiło rekordowe osiągnięcie. Budynek zdobią liczne rzeźby i ornamenty nadające mu monumentalnego charakteru. Frank Lloyd Wright, słynny amerykański architekt, był pod ogromnym wrażeniem gmachu, uznając go za najpiękniejszą stację kolejową na świecie. Podobne zdanie miał włoski architekt Aldo Rossi, który uznał Milano Centrale za bardziej imponującą niż nowojorska Grand Central.
Rola Stazione di Milano Centrale podczas II wojny światowej
Stacja odegrała mroczną rolę w czasie Holokaustu. Podziemny tor „Binario 21” służył do deportacji żydowskich więźniów z mediolańskiego więzienia San Vittore do niemieckich obozów zagłady. W sumie w latach 1943-1945 wywieziono stamtąd 1 200 osób. W 2013 roku otwarto w tym miejscu Memoriale della Shoah, które upamiętnia te tragiczne wydarzenia.
Znaczenie komunikacyjne głównego dworca w Mediolanie
Dziś Milano Centrale obsługuje dziennie około 330 000 pasażerów i 500 pociągów, co daje rocznie ponad 120 milionów podróżujących. Stacja zapewnia połączenia z największymi miastami Włoch, takimi jak Rzym, Turyn, Wenecja, Neapol i Bolonia. Jest także kluczowym punktem międzynarodowych tras kolejowych, łącząc Mediolan z miastami takimi jak Zurych, Genewa, Paryż, Wiedeń, Monachium i Marsylia. Stacja jest również ważnym węzłem transportu regionalnego, a jej strategiczne położenie umożliwia szybki dojazd do takich miejsc jak Bergamo, Werona, La Spezia czy Genua. Pomimo swojego ogromnego znaczenia, mediolańska kolej podmiejska (Milan suburban railway service) omija Milano Centrale, wykorzystując inne główne stacje, takie jak Porta Garibaldi, Cadorna i Rogoredo.
Modernizacja i przyszłość Stazione di Milano Centrale
W 2006 roku ogłoszono plan remontu dworca w Mediolanie o wartości 100 milionów euro. Prace obejmowały m.in. renowację zabytkowych części gmachu, modernizację kas biletowych, a także poprawę dostępności poprzez instalację nowych wind i schodów ruchomych. W stacji nadal istnieją jednak miejsca zamknięte dla zwiedzających, jak np. dawna poczekalnia przeznaczona specjalnie dla Adolfa Hitlera, z oryginalnymi swastykami na posadzce.
Znaczenie Milano Centrale
Milano Centrale to nie tylko kluczowy punkt transportowy, ale także symbol architektury i historii XX wieku. Od początków jako neoklasycystyczna stacja, przez rozbudowę w duchu monumentalizmu faszystowskich Włoch, aż po współczesne modernizacje, stacja ta odgrywała istotną rolę w dziejach Mediolanu i całego kraju. Dzięki swojej niezwykłej architekturze i strategicznemu położeniu pozostaje jednym z bardziej znaczących dworców kolejowych na świecie.
Źródło: lombardiabeniculturali.it, introducingmilan.com
Czytaj też: Ciekawostki | Włochy | Dworzec kolejowy | Kolej | whiteMAD na Instagramie
