Muzeum Żeglarstwa w Gdyni. Praca magisterska Agaty Morawczyńskiej

Muzeum Żeglarstwa w Gdyni to praca magisterska wykonana przez Agatę Morawczyńską. Agata opowiedziała nam o swoim projekcie!

 Tworząc finalny projekt magisterski, bardzo ważne było dla mnie, aby zaprojektować go w moim rodzinnym mieście – w Gdyni, mieście portowym nazywanym „białym”, „modernistycznym” miastem lub „miastem z morza i marzeń”. Ostatnimi czasy miejsce to bardzo się przekształca, adoptuje industrialne dzielnice i tworzy na ich miejscu atrakcyjne przestrzenie publiczne i nowe inwestycje. Dalszy rozwój miasta jest jednak ściśle ograniczony poprzez jego specyficzne położenie pomiędzy portem morskim, wzniesieniami a morzem.

Dlatego właśnie pojawił się pomysł, aby niektóre tereny dotąd należące do portu zostały wcielane do miasta a zabrane obszary zrekompensowane poprzez wybudowanie nowego zewnętrznego portu morskiego. Obszar Mola Rybackiego o bardzo atrakcyjnym położeniu jest jednym z tych obszarów, a według Miejscowego Plany Zagospodarowania Przestrzennego Miasta skrajna działka o powierzchni prawie jednego hektara (0,97 ha) jest przeznaczona na Muzeum Żeglarstwa oraz park (ogólnodostępny park miejski, reprezentacyjne usługi publiczne kulturalno-muzealno-wystawiennicze (muzeum żeglarstwa) wraz z usługami towarzyszącymi).

Bazując na mojej osobistej i wieloletniej pasji do żeglarstwa postanowiłam w ramach mojej pracy magisterskiej zaprojektować na tym obszarze koncepcyjny projekt wertykalnego Muzeum Żeglarstwa zgodnego z wszystkimi wytycznymi oraz wymogami nałożonymi przez miejskich planistów i tym samym zaproponować wygląd, oraz plan funkcjonalny planowanego muzeum. Jednym z największych wyzwań podczas projektowania było stworzenie budynku, dla którego jedynym pewnym kontekstem jest morze, piękny widok oraz statki znikające za horyzontem. Niestety widok na morze jest niedostępny bezpośrednio z działki na skutek lokalizacji wału przeciwsztormowego tworzącego wizualną barierę pomiędzy projektowaną działką a Zatoką Pucką. Również wytyczne MPZP mówiące o maksymalnej powierzchni zabudowy (do 0,20 powierzchni terenu, brak ograniczeń co do maksymalnej wysokości zabudowy) oraz dużego rozmiaru eksponaty wpłynęły na decyzje o zaprojektowaniu budynku wysokościowego ze specjalnie rozmieszczonymi tarasami umożliwiającymi zwiedzającym podziwianie łodzi żaglowych z różnych perspektyw, oraz wysokości.

Fasada budynku została stworzona z parametryczne zaprojektowanych paneli betonowych. Jej forma oparta jest na definicji z programu Grasshopper (program do modelowania parametrycznego stanowiącego dodatek do Rhino) przy użyciu trzypunktowych atraktorów skalujących trójkątne panele. Pozycja atraktorów została określona na podstawie lokalizacji najważniejszych eksponatów muzealnych. Dzięki takiemu rozmieszczeniu największe otwory zostały stworzone w pobliżu lokalizacji najważniejszych eksponatów – 4, wyselekcjonowanych łodzi żeglarskich o niezwykłym znaczeniu dla polskiego żeglarstwa (od najwyższego pietra, jachtów S/Y: „Kumka IV”, „Dal”, „Opty”, oraz „Miranda”). Forma fasady ma za zadanie intrygować zwiedzających, a jej podstawową funkcją jest zapobieganie przedostawaniu się bezpośrednich promieni słonecznych do wnętrza budynku przy jednoczesnym zapewnieniu zwiedzającym fantastycznego widoku na całą Zatokę Pucką, miasto i port morski, oraz stworzenie niesamowitego tła dla prezentowanych eksponatów.

Panele zwężają się w miejscach, w których ustawione są łodzie i pozwalają przechodniom spacerującym wzdłuż Molo Południowego zajrzeć do wnętrza muzeum i zachęcić ich do odwiedzenia i zwiedzenia kolekcji Muzeum Żeglarstwa.. Sposób zwiedzania muzeum jest również nietypowy, ponieważ kolekcja jest ustawiona tak, aby zacząć od najwyższego piętra muzeum i stopniowo schodzić aż do części podziemnej gdzie umieszczone są sale wykładowe, workshop oraz szatnia. Na piętrze czwartym znajduje się restauracja oraz kącik zabaw dla dzieci. Jest to piętro najbardziej unikatowe ze względu na zaprojektowany nawis podtrzymywany przez stalowe kable zamontowane w górnej części budynku. Zwiedzający mogą zakupić bilet do muzeum na piętrze 14 lub bezpłatnie wjechać na piętro 15 gdzie znajduje się punkt widokowy. Dodatkową atrakcją jest ogólnodostępny park, w którym zostało zaprojektowane specjalne miejsce przeznaczone dla studentów bądź artystów gdzie mogą wystawiać swoje dzieła bądź zbudować sezonowy pawilon, zbiornik, w którym prezentowana jest kolejna, fantastyczna łódź żeglarska „S/Y Korsarz” oraz mała marina zarezerwowana dla jachtów o wyjątkowym znaczeniu.

Muzeum ma za zadanie nie tylko eksponować łodzie, ale także pokazywać historię, tradycje miasta oraz marzenia i osiągnięcia jego mieszkańców. Nowe muzeum ma stać się centrum dialogu, miejscem przyjaznym dla lokalnych artystów, miejscem wykładów, warsztatów i spotkań. Niezwykła forma muzeum wyróżnia się na tle innych inwestycji i jest wyraźnie związana z funkcją budynku. Ma zachęcać do zwiedzania Molo Rybackiego oraz do korzystania z wewnętrznej i zewnętrznej części ekspozycji muzealnej. Koncepcja projektowa obejmuje również przecumowanie pięknego żaglowca „Dar Pomorza” z Molo Południowego znajdującego się około 600 m od działki projektowej i włączenie go do jego zewnętrznej części kolekcji muzealnej oraz stworzenie tunelu podwodnego łączącego Muzeum Żeglarstwa ze znajdującym się na sąsiadującym molu Gdyńskiego Oceanarium.

Zaprojektowany budynek Muzeum Żeglarstwa jest wynikiem różnorodnych analiz i spełnia wszystkie formalne wytyczne dotyczące niezbędnych funkcji i wymagań przestrzennych. Wnętrze muzeum jest przystosowane do organizacji różnego rodzaju wystaw, dzięki czemu obiekt jest atrakcyjny dla osób w każdym wieku i zwiedzających posiadających różne wykształcenie. Droga zwiedzania muzeum została zaprojektowana tak, aby zaciekawić zwiedzających i w logiczny a tym samym różnorodny sposób instynktownie nakierowywać ich na kolejne eksponaty. Zewnętrzna forma jest moją osobistą interpretacją specyficznego gdyńskiego modernizmu w nowoczesnym wydaniu i ma stać się symbolem miasta witającym turystów oraz żeglarzy przypływających do Gdyni.

Projekt został wykonany przez Agatę Morawczyńską dzięki współpracy Politechniki Poznańskiej oraz Brandenburgische Technische Universität Cottbus – Senftenberg jako Double Master’s Degree. Promotorami pracy byli dr inż. arch. Marcin Giedrowicz (PP) oraz Prof. Dipl.-Ing. Architekt Ilija Vukorep (BTU Cottbus).

Czytaj też: Polscy projektanci | Gdynia | Portfolio | Ciekawostki | Architektura