Kolonia Profesorska w Warszawie to zespół 18 domów architektów i profesorów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Budynki powstały od 1922 roku jako wzorcowy przykład nowego polskiego stylu budownictwa mieszkaniowego. Kolonia położona jest w kwartale ulic: Górnośląska, J. Hoene-Wrońskiego i Myśliwiecka. Ta zabudowa to cenny przykład artystycznych poszukiwań architektów odradzającego się państwa polskiego oraz pamiątka po wyjątkowych osobach, które zamieszkiwały tam w dwudziestoleciu międzywojennym. Willa stojąca pod adresem Myśliwiecka 10 właśnie odzyskała dawny blask.
Obiekt został wybudowany około 1925 roku. Jego pierwszymi mieszkańcami byli Zygmunt Kamiński, grafik, malarz, współtwórca i wieloletni dziekan Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej i profesor Akademii Sztuk Pięknych oraz Zofia Trzcińska-Kamińska, rzeźbiarka, medalierka, jedna z nielicznych żołnierek Legionów Polskich. Budynek, podobnie jak większość zabudowy Kolonii Profesorskiej, nawiązuje do architektury rodzimej. W czasie poszukiwań stylu narodowego, odrzucającego obce wpływy okresu zaborów, była ona bardzo modna. Elewację domu zdobi dekoracja sgraffitowa przedstawiająca alegorie malarstwa i rzeźby, którą wykonał Zygmunt Kamiński. Na murze od strony ulicy znajduje się płaskorzeźba z Matką Boską autorstwa Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej.
Myśliwiecka 10 – elewacja ogrodowa. Fot. BSKZ
Dom został uszkodzony w czasie II wojny światowej, lecz większość substancji zabytku przetrwała, dzięki czemu posiada znaczną wartość historyczną. Po wojnie, w celu zwiększenia powierzchni mieszkalnej dla dokwaterowanych lokatorów, Myśliwiecka 10 została nadbudowana, a czterospadowy dach zastąpiono wyższym, dwuspadowym. Kamińscy uczestniczyli zarówno w jego przebudowie, jak i naprawie dekoracji sgraffitowych. Pamiątką po tych pracach jest dodanie w polu dekoracji nad środkowym oknem daty 1948, powyżej znajdującej się tam wcześniej inskrypcji 1925. Świadkiem złożonej historii domu jest również zachowany w trakcie przebudowy gzyms, który przed wojną wieńczył elewację budynku.
W marcu 2023 roku Rada m.st. Warszawy przyznała dwie dotacje na remont tego wyjątkowego zabytku. Kwotą ponad 172 tys. zł dofinansowano remont elewacji z lat dwudziestych oraz konserwację dekoracji. Natomiast prawie 222 tys. zł wyniosła dotacja na remont dachu i powojennego fragmentu elewacji powyżej gzymsu. Ponadto, w sierpniu 2023 roku przyznano dodatkowe ponad 14 tys. zł na refundację części kosztów wykonania projektu, według którego prowadzone są prace. Do prac przy obiekcie wykonawca zaangażował zespół profesjonalnych konserwatorów i najnowsze technologie. Zabrudzone i uszkodzone dekoracje sgraffitowe zdecydowano się oczyścić laserem, co zmniejszyło ryzyko przypadkowego uszkodzenia odspojonych fragmentów.
Technika ta przyniosła bardzo dobry efekt nawet na silnie zniszczonych, rozwarstwionych fragmentach i odsłoniła piękną, głęboką czerń warstw podkładowych. Przy okazji konserwatorzy dokonali zaskakującego odkrycia – pod czarnym podkładem ujawniła się warstwa materiału w kolorze intensywnej, głębokiej czerwieni. Prawdopodobnie, początkowo planowano dekoracji nadać tę nietypową kolorystykę. Warstwa ta jest jednak bardzo nietrwała i łatwo się osypuje. Być może z tego wynikała decyzja o przykryciu jej znacznie trwalszym czarnym tynkiem.
Myśliwiecka 10 przed i po renowacji fasady i dachu
Zaskakującego odkrycia dokonano również na elewacji ogrodowej. Pod cienką warstwą wtórnej szpachli, którą przykryto całą elewację podczas powojennego remontu i przebudowy, w blendach okiennych ujawniła się oryginalna zaprawa tynkarska w kolorze ceglastoczerwonym. W połączeniu z ostrołukową formą blend daje to ciekawy, neogotycki wygląd elewacji. Dzięki żmudnej, wielomiesięcznej pracy dekoracje są teraz dobrze zespolone z podłożem. Po konserwacji ich rysunek jest czytelny i doskonale ukazuje klasę autora. Po czyszczeniu laserowym, głęboka czerń podłoża jest znowu wyrazista i pięknie kontrastuje z jasnymi partiami. W trakcie remontu wzmocniono także więźbę, a dach zyskał nową dachówkę karpiówkę, nawiązującą do oryginalnego krycia z lat 40. Trwają jeszcze prace na poddaszu, dlatego od strony ogrodu stoją rusztowania. Remont przeprowadzono przy wsparciu finansowym m.st. Warszawy w wysokości 404 tys. zł.
Źródło: um.warszawa.pl
Czytaj też: Architektura | Kamienica | Miasto | Warszawa | Architektura w Polsce
