Zespół dwóch budynków mieszkalnych, położonych przy ul. Rozbrat 32 oraz Rozbrat 34/36 w Warszawie, to kwintesencja szyku i elegancji przedwojennej stolicy oraz klasycznej architektury. Bliźniacze kamienice zostały wzniesione w latach 1928-31 wg projektu cenionego w dwudziestoleciu międzywojennym architekta Feliksa Michalskiego. Niedawno przeszły remont, podczas którego na ich dachy powróciły charakterystyczne hełmy.
Obiekty stanowią istotny, w większości zachowany przykład luksusowej zabudowy mieszkalnej Powiśla. Majestatyczne kamienice wybudowano dla Spółdzielni Mieszkaniowej Pracowników Przemysłu Cukrowniczego po przeciwnych stronach ul. Śniegockiej i pozostają w tych samych rękach do czasów współczesnych. Elewacje obu budynków, których charakterystyczne, narożne wieże ujmują symetrycznie wylot ulicy, zaprojektowane zostały w stylu neoklasycystycznym. Zdobią je trójkątne tympanony szczytowe, płaskorzeźby z motywami masek i kwiatów, kamienne wazy, tralkowe balkony i żłobkowane pilastry o bogato dekorowanych kapitelach. W obu budynkach, pomimo poważnych zniszczeń w trakcie II wojny światowej, zachowało się wiele dawnych elementów wystroju, takich jak drzwi, balustrady, płytki, schody czy kute ogrodzenia i fontanny w podwórzach.
Kamienica na rogu Rozbrat i Śniegockiej w 1939 r. Źródło: Archiwum Państwowe w Warszawie
Podczas Powstania Warszawskiego we wrześniu 1944 roku, w wyniku zmasowanych niemieckich nalotów na Powiśle, budynki zostały poważnie uszkodzone. W kamienicy Rozbrat 34/36 zburzona została całkowicie środkowa część skrzydła frontowego od ul. Rozbrat. Częściowo zburzony został również południowy narożnik budynku Rozbrat 32. Po wojnie kamienice odbudowano w uproszczonej formie – nie zostały odtworzone kopuły wieńczące dwie narożne wieże, a odbudowany front budynku Rozbrat 34/36 został pozbawiony balkonów oraz szczytowego trójkątnego tympanonu na osi centralnej, zmieniono nachylenie dachu budynku Rozbrat 32 na mniejsze oraz zastąpiono oryginalną dachówkę ceramiczną pokryciem z blachy ocynkowanej. Zachwiało to proporcje i symetrię pierwotnego układu kamienic. Zniszczone, podziurawione pociskami i w większości odkryte do gołej cegły elewacje doczekały się pierwszego po wojnie remontu dopiero w roku 1995.
Kamienica na rogu Rozbrat i Śniegockiej w 1939 r. i obecnie. Źródło: Archiwum Państwowe w Warszawie i Bogdan JS/fotopolska.eu, Licencja: CC-BY 4.0
Kamienice od ul. Rozbrat w latach powojennych i przed rekonstrukcją hełmów. Źródło: Google Maps i Archiwum Państwowe w Warszawie
Bliźniacze kamienice przed i po rekonstrukcji hełmów. Źródło: Google Maps i ABC Warszawy
Celem prowadzonej w drugiej połowie zeszłego roku inwestycji było podniesienie dachu budynku Rozbrat 32 i dostosowanie jego geometrii do sąsiedniego budynku Rozbrat 34/36, pokrycie go dachówką ceramiczną oraz odtworzenie kopuł narożnych w obu budynkach, co częściowo przywróciło kamienicom wygląd sprzed II wojny światowej.
Remont prowadzony przez spółdzielnię mieszkańców został dofinansowany ze środków MKiDN. Dofinansowanie wyniosło 257000 zł. Całkowita wartość remontu to 1540000 zł.
Źródło: rozbrat.com.pl, rekonstrukcjeiodbudowy.pl
Czytaj też: Architektura w Polsce | Zabytek | Historia | Metamorfoza | Warszawa
