Projekt budynku Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Bełżycach to unikalne połączenie najlepszych światowych praktyk architektury bibliotecznej oraz nowoczesnych trendów, które odpowiadają na zmieniające się potrzeby współczesnych czytelników. Biblioteka, z założenia jako instytucja kultury, zyskuje na znaczeniu w kontekście lokalnym, stając się ważnym ośrodkiem kulturalnym. Wzrastająca liczba czytelników, a także rosnące wymagania użytkowników, dodatkowo motywują do inwestycji w nowe, innowacyjne przestrzenie biblioteczne. Nowa biblioteka w Bełżycach idealnie wpisuje się w koncepcję nowoczesnej placówki.
Według danych z Biblioteki Narodowej, 43% Polaków przeczytało w 2023 roku co najmniej jedną książkę, co stanowi wzrost o 9 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego roku. Te statystyki dowodzą rosnącego zainteresowania literaturą, co dodatkowo potwierdza zasadność budowy nowoczesnych bibliotek publicznych. Projekt ten, opracowany przez zespół architektów z GK-Atelier, w tym Martę Zionkowską i Oskara Ciuryłę, jest efektem współpracy, która łączy różne style projektowe, a zarazem otwiera nowe możliwości w architekturze publicznej w Polsce. Głównym celem architektów było stworzenie budynku, który nie tylko odpowie na potrzeby użytkowników, ale także będzie stanowił wyjątkowy element lokalnej przestrzeni publicznej.
Zespół zdecydował się na wykorzystanie technologii parametrycznej, która mimo swojej nowatorskości w Polsce, szczególnie poza dużymi aglomeracjami, idealnie wpisuje się w koncepcję nowoczesnej biblioteki. Wybór tego rozwiązania architektonicznego był szczególnie ambitny, biorąc pod uwagę ograniczony budżet inwestycji. W projekcie udało się połączyć dwie, pozornie sprzeczne, idee wielkich mistrzów architektury: „less is more” autorstwa Miesa van der Rohe oraz „less is bore” Roberta Venturi. Efektem jest budynek, który łączy minimalistyczną, modernistyczną bryłę z dynamicznymi, odważnymi elementami inspirowanymi książką.
Budynek biblioteki ma prostą, prostopadłościenną bryłę, która została wzbogacona o dwa charakterystyczne narożniki, inspirowane formą otwartej książki. Pierwszy z nich to łukowy narożnik, który nawiązuje do rozchylonych pod kątem 90 stopni stron książki, tworzących delikatny łuk. Drugi narożnik powstał poprzez „wsunięcie” otwartej książki, co dało efekt interesującego wycięcia. Elewacja budynku została zaprojektowana z wykorzystaniem form parametrycznych, które odwołują się do symboliki powiewających kartek książek. To delikatne i dynamiczne urozmaicenie modernistycznej bryły podkreśla funkcję budynku, pobudzając wyobraźnię użytkowników. Biała elewacja nawiązuje z kolei do czystych, niezapisanych kart papieru, gotowych na to, aby zapisać na nich nową historię.
Podczas projektowania wnętrza biblioteki, zespół architektów inspirował się ideą trzeciego miejsca, która jest szczególnie ważna w post-pandemicznych realiach. Biblioteka nie jest tylko miejscem wypożyczania książek, ale przestrzenią spotkań, wypoczynku oraz pracy. W nowoczesnej bibliotece centralne atrium, charakterystyczne dla tradycyjnych bibliotek, zostało przekształcone w bardziej kameralną i funkcjonalną przestrzeń komunikacyjną i rekreacyjną, otoczoną regałami z książkami. Dzięki temu rozwiązaniu udało się stworzyć miejsce, które sprzyja różnym rodzajom aktywności oraz pozwala na lepsze strefowanie wnętrza. Naturalne światło wpada do wnętrza poprzez duże, boczne okna, co pozwala na optymalne naświetlenie strefy ekspozycji książek, eliminując jednocześnie kolizje akustyczne i zapewniając komfort użytkownikom.
Biblioteka w Bełżycach oferuje zróżnicowane przestrzenie, które spełniają potrzeby różnych grup użytkowników. Znajdują się tu m.in. przestrzenie administracyjne, socjalne, techniczne oraz sanitariaty. Dla odwiedzających dostępne są również sale wystawowe, strefy ekspozycji książek dla dorosłych i dzieci, a także sale konferencyjne i wielofunkcyjne. W bibliotece zaplanowano także specjalną strefę dla dzieci oraz przestrzenie rekreacyjno-wypoczynkowe, które zachęcają do aktywności. Jednym z najbardziej atrakcyjnych miejsc będzie dach biblioteki, który pełni funkcję wypoczynkowo-widokową. W sezonie letnim stanie się on ulubioną przestrzenią użytkowników, oferując relaks na świeżym powietrzu.
Projekt zagospodarowania terenu wokół biblioteki skupia się na zachowaniu jak największej ilości terenów zielonych oraz istniejącego drzewostanu. Przez plątaninę drzew poprowadzono ścieżki piesze, a wzdłuż nich rozmieszczono organicznie ukształtowane ławki. Teren zielony wokół biblioteki, zwłaszcza w sezonie letnim, ma pełnić funkcję wypoczynkową, stanowiąc dodatkową atrakcję dla mieszkańców Bełżyc.
Metryczka projektu:
Nazwa inwestycji: Projekt koncepcyjny budynku Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Bełżycach
Inwestor: Gmina Bełżyce
Projektanci: GK-Atelier w składzie Grzegorz Kłoda, Marta Zionkowska, Oskar Ciuryła
Powierzchnia: 700 m kw.
Projekt: 2024 r.
Wizualizacje: Oskar Ciuryła
Czytaj też: Biblioteka | Architektura w Polsce | Wnętrza | Miasto | whiteMAD na Instagramie
Temat: Nowa biblioteka w Bełżycach. W projekcie inspirowano się książką
