Poznaliśmy wyniki konkursu architektoniczno-urbanistycznego na projekt nowej siedziby Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim. Pierwszą nagrodę zdobyła warszawska pracownia BDR Architekci, której koncepcja najlepiej odpowiedziała na założenia organizatorów i potrzeby instytucji. Drugą nagrodę przyznano pracowni WXCA, a trzecią biuru Analog. Gratulujemy!
Cel i założenia konkursu
Konkurs został zorganizowany przez Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim przy współpracy z A2P2 architecture & planning. Miał na celu opracowanie projektu nowego gmachu przy ulicy Batorego 10. Zadaniem uczestników było stworzenie koncepcji budynku o funkcjach magazynowych, biurowych, edukacyjnych i ekspozycyjnych wraz z zagospodarowaniem terenu. Autorzy projektów musieli uwzględnić kryteria wysokiej jakości architektury, funkcjonalności, efektywności ekonomicznej i technicznej, a także rozwiązania sprzyjające adaptacji do zmian klimatu. Budynek miał być przyjazny środowisku i dostępny dla wszystkich użytkowników, w tym osób z niepełnosprawnościami.
Archiwum Państwowe w Piotrkowie Trybunalskim – charakter i znaczenie
Nowa siedziba ma podkreślać rangę Archiwów Państwowych jako instytucji zaufania publicznego, których zadaniem jest ochrona i udostępnianie dziedzictwa. Projektanci zostali zobowiązani do zaproponowania formy odpowiadającej tej misji, przy jednoczesnym zachowaniu prostoty, trwałości i współczesnego charakteru. Gmach ma pełnić funkcję nie tylko magazynu dokumentów, lecz również miejsca spotkań, edukacji i popularyzacji wiedzy o historii regionu. Ważnym elementem koncepcji było stworzenie otoczenia, które stanie się atrakcyjną przestrzenią publiczną.
Koncepcja BDR Architekci
Projekt warszawskiego biura BDR Architekci został wyróżniony za umiejętne połączenie nowoczesnych rozwiązań technicznych z odniesieniem do lokalnego kontekstu Piotrkowa Trybunalskiego. Działka o powierzchni 6799 m kw. jest położona w pobliżu Starego Miasta, w sąsiedztwie bazyliki św. Jakuba i Zamku Królewskiego. Takie sąsiedztwo zobowiązuje, dlatego architekci zaproponowali prostą, zwartą bryłę, która porządkuje przestrzeń i tworzy spójny akcent w miejskim krajobrazie. Inspiracją dla koncepcji stał się logotyp Archiwów Państwowych, czyli kwadrat o otwartej krawędzi, symbolizujący dostępność i przejrzystość. Motyw ten znalazł odzwierciedlenie w układzie parteru, którego przestrzeń została ukształtowana jako otwarta i zapraszająca. Brak ogrodzenia oraz powiązanie ciągów pieszych z ulicą Batorego ma sprzyjać integracji budynku z otoczeniem.
Nowe Archiwum w Piotrkowie Trybunalskim – forma i materiały
Obiekt o wysokości 15 metrów (18 metrów z częścią techniczną) ma cztery kondygnacje nadziemne i jedną podziemną. W południowej części zaplanowano archiwalne magazyny, a w północnej strefę biurową i konferencyjną. Centralny trzon komunikacyjny spaja funkcjonalnie i przestrzennie obie części. Elewacje wykonane zostaną z cegły nawiązującej do lokalnych budowlanych tradycji. Użycie cegły nowej i z odzysku pozwoli uzyskać zróżnicowaną fakturę i tonację, co akcentuje symboliczny wymiar archiwum jako miejsca przechowywania pamięci. Konstrukcję budynku stanowi żelbetowy szkielet o wysokiej izolacyjności termicznej. Wnętrze zorganizowano wokół przeszklonego dziedzińca pełniącego rolę foyer. Zadaszenie z hartowanego szkła oparto na stalowej konstrukcji w układzie romboidalnym, nawiązującym do detali obecnej siedziby archiwum mieszczącej się w zabytkowej synagodze.
Zagospodarowanie terenu i rozwiązania ekologiczne
Przestrzeń wokół budynku zaplanowano jako funkcjonalne i przyjazne otoczenie. Od strony ulicy Batorego powstanie plac wejściowy z plenerową ekspozycją, a od północy zielony skwer połączony z częścią konferencyjną. Różnicę poziomów terenu wykorzystano do uformowania zielonych skarp i terenowych schodów. Projekt przewiduje 47 miejsc parkingowych oraz powierzchnię biologicznie czynną zajmującą 22 procent działki. Budynek ma spełniać rygorystyczne normy energooszczędności. Zastosowano w nim pompy ciepła, panele fotowoltaiczne, wentylację z odzyskiem ciepła i system BMS zarządzający zużyciem energii. Prefabrykowana żelbetowa konstrukcja ma ograniczyć czas realizacji i emisję dwutlenku węgla.
Archiwum w Piotrkowie Trybunalskim jako architektura przyszłości
Zwycięska koncepcja BDR Architekci została doceniona za klarowną formę, wysoką kulturę projektową i wrażliwość na kontekst miejsca. Nowy gmach Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim ma stać się współczesnym obiektem użyteczności publicznej, który dobrze wpisze się w historyczny krajobraz miasta i będzie służyć mieszkańcom przez kolejne dekady.
Źródło: a2p2.pl, BDR Architekci
Czytaj też: Architektura w Polsce | Ekologia | Miasto | Polecane | whiteMAD na Instagramie
