Do odbudowy Pałacu Saskiego powołano spółkę Pałac Saski, która na początku 2023 roku ma ogłosić konkurs architektoniczny na projekt budowlany. Zniszczony w 1944 roku gmach ma wrócić w swojej pierwotnej formie.
Klasycystyczny Pałac Saski został zniszczony przez Niemców w grudniu 1944 roku. Od wielu lat trwała dyskusja o jego odbudowie. Decyzja zapała przed rokiem, kiedy Sejm uchwalił ustawę o przygotowaniu i realizacji inwestycji.
Majestatyczny gmach został celowo zniszczony pod koniec II wojny światowej przez żołnierzy Wermachtu. Wysadzenie jednego z najważniejszych budynków przedwojennej Warszawy miało być zemstą Hitlera za wybuch Powstania Warszawskiego. W wyniku tego haniebnego czynu, z powierzchni Placu Piłsudskiego znikł nie tylko sam Pałac Saski, ale także Pałac Brühla (Pałac Brühla szerzej opisywał nasz redaktor Mateusz Markowski. Z artykułem prezentującym pałac, a także obecny kształt miejsca, w którym stał zapoznacie się klikając TUTAJ) oraz bogato zdobione kamienice, które zamykały zachodnią pierzeję Placu Piłsudskiego. Po budynkach pozostały wyłącznie trzy arkady, w których obecnie znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza oraz fragmenty fundamentów Pałacu Brühla.
Stowarzyszenie Architektów Polskich już wcześniej apelowało o ogłoszenie konkursu architektonicznego na projekt odbudowy Pałacu Saskiego. Architekci skierowali pismo do prezydenta Andrzeja Dudy, w którym wskazali zaniepokojenie szybkim trybem prac. To ważny obiekt w historii Polski, dlatego jego odbudowa musi być wykonana z zachowaniem jakości. W piśmie pisali:
Obawiamy się, że ekspresowy tryb tej inwestycji, zakładający pominięcie wielu ważnych procedur, w tym szczegółowych uzgodnień konserwatorskich może doprowadzić do powstania obiektów o wątpliwej architektonicznej jakości, które zarówno nie stanowić będą wartości historycznej, jak i swoim standardem rozminą się ze współczesnymi potrzebami i oczekiwaniami. Zwracamy uwagę, iż trwająca wiele dekad społeczna dyskusja dotycząca zagospodarowania placu Piłsudskiego w Warszawie nie została dotąd zakończona. Żyjąc w czasach poważnych przewartościowań dotyczących budowania i zrównoważonego rozwoju, jako społeczeństwo zaczynamy inaczej postrzegać duże inwestycje publiczne. Związane z nimi decyzje powinny być podejmowane w oparciu o merytoryczną dyskusję, w okolicznościach społecznej partycypacji, z uwzględnieniem wytycznych władz samorządowych. W przypadku tak istotnej przestrzeni, jak plac Piłsudskiego w Warszawie, rozwiązaniem koniecznym powinna być ogłoszenie konkursu architektonicznego dopuszczającego różne rozwiązania, nie zaś wyłącznie ścisłą rekonstrukcję. O powodzeniu tego typu procedur świadczą liczne, docenione zarówno w naszym kraju, jak i w świecie, realizacje budynków publicznych, które dokonały się w Polsce w ostatnich latach.
Ustawa, którą przyjął Sejm latem 2021 roku zakłada, że Pałac oraz sąsiednie budynki zostaną odbudowane w formie z 1939 roku. Odbudowa dotyczy zachodniej pierzei placu Piłsudskiego oraz północną pierzeję placu Małachowskiego.
Konkurs architektoniczny na projekt odbudowy Pałacu Saskiego ogłoszony zostanie na początku 2023 roku. Zwycięzca będzie miał 12 miesięcy na przygotowanie projektu budowlanego. Pierwsze prace mają ruszyć w 2025 roku. Odbudowa ma trwać pięć lat i pochłonie 2,5 mld zł.
źródło: PAP, Architektura Murator
Czytaj też: Warszawa | Historia | Zabytek | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie
Widok z lotu ptaka na Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego
(daw. dziedziniec Pałacu Saskiego) kiedyś i obecnie.
