fot. Darekm135, wikimedia.org, licencja 4.0

Osiedle Mireckiego w Łodzi. Historia modernistycznej perły

Osiedle Mireckiego znajduje się na Polesiu w Łodzi. Zbudowane zostało w okresie dwudziestolecia międzywojennego w modnych ówcześnie założeniach modernizmu. Przypominamy jego historię i słynnych mieszkańców.

Historię zabytkowego osiedla przypominamy ze względu na objęcie go ochroną przez plan miejscowy. Dzięki zapisom nie będzie można budować obiektów, które zakłóciłyby architekturę założenia.

Uchwalony właśnie plan ma na celu ochronę osiedla, jego okolic i styku z parkiem. Wszystko po to, aby nie pojawiły się tam przytłaczające inwestycje, na które były już zakusy – mówi Magdalena Wiśniewska-Talar, dyrektor Miejskiej Pracowni Urbanistycznej.

Projekt architektoniczny osiedla wyłoniono w konkursie. Co ciekawe do przygotowania projektu zaproszono laureatów II i III miejsca. W skład zespołu autorskiego, który był odpowiedzialny za przygotowanie projektu wykonawczego wchodzili: Jerzy Berliner, Jan Łukasik, Miruta Słońska oraz Witold Szereszewski. Ich koncepcja wykorzystywała hasła awangardy zachodnioeuropejskiej, w tym rozwiązania znane z wystawy Werkbundu – osiedla osiedla Weißenhof. Zakładały one odejście od zabudowy zwartej na rzecz oddzielnych bloków mieszkalnych, rozmieszczonych na dużym terenie.

Budowa ruszyła w 1928 roku na terenach nieużytków, które kilkanaście lat wcześniej wylesiono. Nowe osiedle miało spełniać wszystkie założenia ówczesnych trendów w projektowaniu – nawiązywać do koncepcji miasta-ogrodu, stworzyć przestrzeń dla lokatorów z dala od zgiełku industrialnego miasta i ciasnych kamienic.

Pierwotna koncepcja zakładała budowę 33 domów z 1551 mieszkaniami. Ostatecznie zdecydowano się na budowę 20 budynków z 921 izbami. Pierwotne założeni zredukowano z powodu kryzysu finansowego. Oficjalne zakończenie budowy nastąpiło 15 stycznia 1933 roku.


Jedną z najczęściej wymienianych zalet przez mieszkańców osiedla jest okoliczna zieleń. Park im. Józefa Piłsudskiego, zwany potocznie parkiem na Zdrowiu, graniczy z osiedlem od strony ulicy Srebrzyńskiej. Poza oczywistymi walorami rekreacyjnymi, w które wliczyć można ponad 188 hektarów zalesionych terenów, zbiorniki wodne, nowoczesny plac zabaw i atrakcje sportowe. Osiedle zostało zaprojektowane zostało tak, by było jak najbardziej samowystarczalne, a w dzisiejszych czasach jest to jeszcze bardziej możliwe niż wiek temu. Są jednak kwestie, które nie uległy zmianie – w obrębie osiedla dalej funkcjonuje przedszkole, szkoła podstawowa, liceum, przychodnia czy biblioteka.

Druga wojna światowa nie oszczędziła osiedla. W 1940 r. rozpoczęły się masowe wysiedlenia, pozwolono pozostać tylko nielicznym mieszkańcom pochodzenia polskiego, rosyjskiego i niemieckiego. Na szczęście szacuje się, że ponad 80% mieszkańców po wojnie udało się wrócić.

Wśród znanych mieszkańców Osiedla Mireckiego byli m.in: rzeźbiarka Katarzyna Kobro i malarz Władysław Strzemiński.

źródło: UM Łódź, Łódź.pl

Czytaj też: Osiedle | Łódź | Modernizm | Urbanistyka | whiteMAD na Instagramie