Pałac Saski zostanie odbudowany! Sejm przegłosował dziś ustawę.

Odbudowa Pałacu Saskiego, gmachu wyburzonego przez Niemców w grudniu 1944 roku to temat, który powraca co kilka lat. Za każdym razem wzbudzał zarówno zachwyt, jak i oburzenie. Dziś temat ten oficjalnie przestaje być jedynie tematem dyskusji, a my wiemy na pewno: Pałac Saski zostanie odbudowany! 23 lipca 2021 roku Sejm uchwalił ustawę o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic przy ulicy Królewskiej w Warszawie!

Pałac Saski, majestatyczny gmach w stylu klasycystycznym został celowo zniszczony pod koniec II wojny światowej przez żołnierzy Wermachtu. Wysadzenie jednego z najważniejszych budynków przedwojennej Warszawy miało być zemstą Hitlera za wybuch Powstania Warszawskiego. W wyniku tego haniebnego czynu, z powierzchni Placu Piłsudskiego znikł nie tylko sam Pałac Saski, ale także Pałac Brühla (Pałac Brühla szerzej opisywał nasz redaktor Mateusz Markowski. Z artykułem prezentującym pałac, a także obecny kształt miejsca, w którym stał zapoznacie się klikając TUTAJ) oraz bogato zdobione kamienice, które zamykały zachodnią pierzeję Placu Piłsudskiego. Po budynkach pozostały wyłącznie trzy arkady, w których obecnie znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza oraz fragmenty fundamentów Pałacu Brühla.


Polski Ład, a odbudowa Pałacu Saskiego
Każdy, kto interesuje się losami pałacu, wie, że temat odbudowy Pałacu Saskiego powraca jak bumerang co kilka lat i za każdym razem wywołuje gorące dyskusję między zwolennikami i przeciwnikami inwestycji. W ostatnich tygodniach temat znów powrócił na tapet po prezentacji tzw. Polskiego Ładu, czyli programu społeczno-gospodarczego, który ma zostać zrealizowany przez rząd w najbliższych latach. Jednym z założeń, o którym wspomniał sam Jarosław Kaczyński jest właśnie odbudowa Pałacu Saskiego.

“Chcemy rozbudować polskie muzea, w tej chwili w realizacji lub planach jest około 100. Ale to ciągle bardzo daleko od przeciętnej zachodniej Europy. Będziemy odbudowywać zabytki, zamki, Pałac Saski. Będziemy budowali nowe teatry” – oznajmił prezes PiS.

Widok z lotu ptaka na Plac Marszałka Józefa Piłsudskiego
(daw. dziedziniec Pałacu Saskiego) kiedyś i obecnie.

Prezydent Andrzej Duda zapowiada specustawę i rozpoczęcie inwestycji
O odbudowie pałacu prezydent mówił w poniedziałek w TVP Info. Podkreślił, że jest to “wielka idea, którą podjął jeszcze prezydent Lech Kaczyński”.

“Pracowali wtedy archeolodzy na placu marszałka Piłsudskiego, odsłonili fundamenty Pałacu Saskiego, które, jak się okazało, cały czas są. Śmiało więc można powiedzieć, że Pałac Saski czeka na odbudowę. Te plany wtedy musiały zostać odłożone. Nie udało się tego zrealizować, ale w moim przekonaniu Pałac Saski powinien zostać zrealizowany jako swoiste dzieło na stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości. Dzieło o charakterze symbolicznym. Mam nadzieję, że do końca czerwca uda nam się przygotować specjalny projekt ustawy, złożyć do laski marszałkowskiej, i że ta inwestycja będzie realizowana” – powiedział prezydent Andrzej Duda pytany przez TVP Info o odbudowę Pałacu Saskiego. – tłumaczył prezydent Andrzej Duda.

“Tak samo jestem przekonany, że państwo polskie może i powinno dzisiaj odbudować Pałac Saski, pałac Brühla i kamienice, które stanowią to historyczne dziedzictwo Warszawy. Wykorzystać je we właściwy sposób, na potrzeby działalności publicznej, użyteczności publicznej. Myślę, że to jest takie dzieło, które powinno być zrealizowane i w ramach „Polskiego Ładu”, czyli właśnie takiego budowania silnego państwa. Uważam, że tego typu idea i tego typu inwestycja powinna zostać przeprowadzona” – dodał prezydent Andrzej Duda

Wczoraj (wtorek, 1 czerwca) na oficjalnej stronie internetowej Kancelarii Prezydenta ukazał się komunikat o powołaniu tego dnia przez Andrzeja Dudę zespołu, który zajmie się opracowaniem projektu ustawy dotyczącej Pałacu Saskiego wraz z inwestycjami towarzyszącymi. Nadzór nad pracami zespołu będzie sprawowała prezydencka minister Małgorzata Paprocka. Cytowana w komunikacie szefowa Kancelarii Prezydenta Grażyna Ignaczak-Bandych powiedziała, że projekt ustawy: “rozpocznie formalne przygotowania do odbudowy. Ruszamy pełną parą” – mówiła prezydencka minister Małgorzata Paprocka

Prezydent podkreślił również, że dzięki ofiarności społeczeństwa państwo polskie odbudowało Zamek Królewski w Warszawie i dziś nikt sobie nie wyobraża stolicy bez niego.

Konflikt na linii rząd-samorząd
Odbudowa Pałacu Saskiego została już zapowiedziana w 2018 roku przez ówczesnego marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego. Na początku 2019 r. ujawnił, że projekt dokumentu jest w “końcowej fazie prac”, ale nie zdradził jakie rozstrzygnięcia są w nim przewidziane. We wspomnianym dokumencie nie zostało jednak wyjaśnione jak rozstrzygnięte zostaną kwestie gruntów. Teren, na którym miałby zostać odbudowany pałac wraz z towarzyszącymi budynkami należy obecnie do miasta, a stołeczny ratusz nie zamierza uczestniczyć w planowanej przez rząd inwestycji.

Mówiło, się wtedy, że rząd planuje wymienić grunt przy Placu Piłsudskiego należący do Warszawy na teren leżący przy Placu Bankowym. Pogłoski o specustawie z 2019 roku skomentował wtedy prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, sceptyczny wobec odbudowy Pałacu Saskiego. Na antenie RMF FM powiedział: „Jeśli przygotowują ustawę o przejęciu terenu, to znaczy, że chcą konfliktu. Co będzie dalej? Przejęcie terenu pod Pałac Kultury i zburzenie go?

Po co nam odbudowa Pałacu Saskiego?
Pierwotnie na miejscu pałacu stał dwór Tobiasza Morsztyna wybudowany w 1661 roku. Pałac ten zakupił w 1713 roku król August II Mocny, który rozpoczął jego przebudowę ukończoną w 1724 roku. Od tego czasu gmach pełnił funkcję rezydencji królewskiej. Jednak po co obecnie Polakom Pałac Saski, skoro nie potrzebujemy rezydencji królewskich? Według wstępnych założeń zaproponowanych w 2019 roku przez ówczesnego marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego jedno skrzydło pałacu ma zostać oddane do użytku Senatu, który obecnie “tłoczy się przy Wiejskiej”, w pozostałej części miałoby powstać między innymi Muzeum Zniszczenia Warszawy oraz oddziały i filie administracji publicznej.

Kto i ile zapłaci za odbudowę?
W 2018 roku Stanisław Karczewski zapowiedział, że koszt inwestycji wyniesie między 0,5 mld – 1 mld zł. Według architekta Adama Wagnera, szefa Polsko-Belgijskiej Pracowni Architektury “Projekt”, przywrócenie Pałacu Saskiego wyceniono wtedy na ok. 600 mln zł, a całej zachodniej pierzei pl. Piłsudskiego na 1,2 mld zł. Teraz szacunkowy koszt odbudowy pierzei to 1,5 mld zł. Obecnie w projekcie złożonym do laski marszałkowskiej wskazuje się, że odbudowa Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz pierzei kamienic przy ulic Królewskiej pochłonie łącznie około 2,4 miliardów złotych.

Jak dodaje Gazeta Wyborza: “W opublikowanym tydzień temu wywiadzie w Tygodniku “Sieci” Jarosław Kaczyński powiedział: <<Niemcy powinni nam zapłacić setki miliardów dolarów za wszystkie zniszczenia z okresu II wojny światowej, choć pamiętamy także o rabunku z okresu I wojny światowej>>.

Polska Agencja Prasowa zapytała niemiecki MSZ, czy Niemcy dadzą pieniądze na odbudowę Pałacu Saskiego. “Śledziliśmy na bieżąco doniesienia w polskich mediach na temat planowanej odbudowy Pałacu Saskiego. Według naszego rozeznania, planowanie jest jeszcze we wczesnej fazie. Będziemy nadal z zainteresowaniem śledzić ten projekt” – odpowiedzieli dyplomaci z Berlina.

Ostatnio pojawiły się pogłoski, że prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier w ramach ocieplania relacji z Polską zadeklarował sfinansowanie przez Niemcy odbudowy Pałacu Saskiego. Redakcja Gazety Wyborczej zapytała o to Ambasadę RFN w Warszawie. Ambasada nie potwierdziła tej informacji.

Sejm przyjmuje ustawę: Pałac Saski zostanie odbudowany! 
W dniu 23 lipca 2021 roku Sejm uchwalił ustawę o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie odbudowy Pałacu Saskiego. Projekt złożony do laski marszałkowskiej przez prezydenta Andrzeja Dudę został przyjęty większością głosów. Za było 234 posłów (Zjednoczona Prawica oraz posłowie niezrzeszeni ), przeciw było 173 posłów (Koalicja Obywatelska, Polska 2050 Szymona Hołowni oraz posłowie niezrzeszeni). Od głosu wstrzymało się 35 posłów (Polskie Stronnictwo Ludowe i Konfederacja).

Czytaj też: Historia | Zabytek | Architektura w Polsce | Warszawa | Metamorfoza | Architektura

Czy według Ciebie Pałac Saski powinien zostać odbudowany?

View Results

Loading ... Loading ...

źródło: Wyborcza.pl / prezydent.pl 
zdjęcia: Narodowe Archiwum Cyfrowe  / Wikipedia