Parking P+R przy Połczyńskiej w Warszawie zmieni się nie do poznania za sprawą architektów z pracowni TREKTURA. Mnóstwo nowej zieleni, nowa nawierzchnia, ekologiczne pawilony i mała architektura, która ma zachęcać do korzystania z obiektu nie oznaczają jednak redukcji miejsc parkingowych. Parking pozostanie, ale będzie bardziej estetyczny i funkcjonalny, a także przyjazny środowisku. Brawo! Parking P+R przy Połczyńskiej to wzór do naśladowania!
IDEA
Odpowiadając na wytyczne konkursowe przedstawiono koncepcję zagospodarowania zieleni na obszarze objętym zakresem opracowania, jakiem jest Parking P+R przy Połczyńskiej. Jej ideę stanowi połączenie i wzajemne współdziałanie różnorodnych ekologicznych systemów pozyskiwania i przetwarzania zasobów odnawialnych na terenie parkingu i otaczającego parku. W projekcie przedstawiono zależność funkcjonowania i rozwoju przestrzeni zielonych od odpowiedzialnej działalności człowieka w obrębie całego terenu. Jako nadrzędną zasadę przyjęto uwzględnienie zastałych kwartałów zieleni i gatunków roślin, a następnie zintensyfikowanie ich różnorodności i powiększenie wpływu na charakter obszaru. Należało więc dążyć do usunięcia nieoptymalnych elementów zagospodarowania ograniczających w znacznym stopniu to zamierzenie.
NAWIERZCHNIA PARKINGU
Jedną z najistotniejszych odpowiedzi na wymagania wytyczne konkursu jest rezygnacja z dotychczasowej nawierzchni parkingu. Asfalt zastąpiono ażurową kostką betonową wypełnioną substratem umożliwiającym wzrost trawy. Takie samo rozwiązanie zastosowano na miejscach postojowych dla samochodów. Przyjęto, iż rozszczelniona w taki sposób powierzchnia parkingu zapewnia spływ wody opadowej w ilości 195 l/s/ha w ciągu 15 min. Odbiór wody następuje przez wpusty uliczne do systemu kanalizacyjnego – trójkomorowego retencyjnego kanału ściekowego, który dzięki odpowiednio powiększonym średnicom rur PEHD umożliwia zagospodarowanie wody deszczowej. Woda deszczowa przepływając przez retencyjny kanał ściekowy zasili również zewnętrzny zbiornik retencyjny o objętości 250m3.
ZIELONE KWARTAŁY NA PARKINGU
Zielone wyspy oddzielające grupy miejsc postojowych zagospodarowano nowymi nasadzeniami różnych gatunków niskich i średniowysokich traw. Trawniki znajdujące się wzdłuż ciągów pieszych przeznaczono na przepływowe ogrody deszczowe podkreślające powiązania komunikacyjne z parkiem. Od strony południowej istniejącego przebudowywanego budynku biurowego zaproponowano ogród deszczowy filtracyjny w donicy, który prócz efektownej różnorodnej roślinności w tym bylin, traw i niewielkich krzewów umożliwia odprowadzenie przefiltrowanej wody do podziemnego zbiornika retencyjnego na wodę do celów gospodarczych.
DRZEWOSTAN PARKINGU
W projekcie dążono do zachowania możliwie wszystkich istniejących drzew. Te z nich, które powodowały znaczne kolizje z instalacjami fotowoltaicznymi lub ich zacienianie przesadzono w rejon ogrodu deszczowego przed budynkiem, dzięki czemu dodatkowo stworzyły kameralne otoczenie tarasu projektowanego budynku.
DFA I ZIELEŃ PARKU
Istotnym aspektem idei projektu było zatrzymanie spacerowiczów, mieszkańców, właścicieli aut przez jak najdłuższy czas na terenie parku. Zaprojektowano aleje spacerowe o zróżnicowanej nawierzchni wynikającej z różnych preferencji użytkowników odnośnie sposobu poruszania się po parku. Ich długości zostały wydłużone poprzez serpentynowy przebieg urozmaicający czas spędzony wśród zieleni. Aleja edukacyjna wykończona płytami kamiennymi poprzerastanymi trawą przeplata się z aleją rekreacyjną o jednolitej nawierzchni z kruszywa mineralnego. Aleja edukacyjna odpowiada użytkownikom skupiającym swą uwagę na obserwacji przyrody czego odzwierciedleniem są zlokalizowane wzdłuż niej
poidła dla ptaków, tablice informacyjne, ławki z zadaszeniami czy hotele dla owadów. Drobne formy architektoniczne na terenie inwestycji planuje się wykonać w formie minimalistycznej ale z użyciem elementów drewnianych. Drewniane siedziska z wysokim oparciem i wizualnie połączonym zadaszeniem będą u góry wyposażone w autonomiczne panele fotowoltaiczne. Instalacja wyposażona w wbudowane mikroinwertery pozwoli na zasilanie oprawy oświetleniowej wbudowanej w siedzisko.
Trasą edukacyjną dostaniemy się także do szklarni eksperymentalnej i ogrodu permakulturowego zlokalizowanych przy głównej osi całego założenia. Aleja rekreacyjna pozwala z kolei aktywnym fizycznie użytkownikom przemieszczać się w szybszym tempie. Przecięcia alej pokazują, że obie formy obserwacji przyrody zawsze mogą się dopełniać.
Z układu komunikacyjnego dwóch przecinających się alej parkowych wynikają kształty niecek bioretencyjnych pomiędzy nimi. Zagłębione i wypełnione wielowarstwową strukturą dna zbierają wodę opadową powoli filtrując ją i odprowadzając do gruntu dzięki czemu ograniczają spływ powierzchniowy w czasie nawalnego deszczu. Są jedną z głównych atrakcji przyrodniczych parku a ich nasadzenia stanowią rodzime gatunki traw i roślin dwuliściennych, dostosowane do zmiennych poziomów wody i występujące naturalnie na brzegach rzek.
Tereny zielone stanowiące główną część projektowanego parku stanowią łąki kwietne oddzielone od nawierzchni parkingowej zielenią izolującą w postaci średniowysokich traw i krzewów. Dzięki swojej bioróżnorodności dają schronienie owadom i wraz z ogrodami deszczowymi i nieckami bioretencyjnymi stanowią sposób adaptacji terenów zielonych do przyszłych zmian klimatu. Na łąkach w pobliżu wody i upraw permakulturowych zlokalizowano wolnostojące hotele dla owadów.
Ze względu na stopień izolacyjności i ochrony przed hałasem zastosowano gradację roślinności. Najbliżej ulicy Połczyńskiej do wysokości zbiornika retencyjnego łąki kwietne wzbogacono o nasadzenia paproci i bluszczy oraz przewidziano dodatkowe nasadzenia drzew. Kolejną część stanowią łąki posiadające rezerwę terenową do samoistnego wysiewu roślin. Najbardziej oddalona część od trasy szybkiego ruchu samochodowego to strefa rekreacyjna z obszernym trawnikiem pozwalającym na organizację warsztatów, koncertów plenerowych, ćwiczeń grupowych czy pikników. W sąsiedztwie trawnika rekreacyjnego w północnej części działki znajduje się strefa odpoczynku w postaci drewnianej, ażurowej pergoli wystawienniczej. Pergolę ujęto na schematycznej wizualizacji znajdującej się na planszy.
INSTALACJE FOTOWOLTAICZNE ZASILĄ PARKING P+R PRZY POŁCZYŃSKIEJ
Zastosowane w koncepcji systemy fotowoltaiczne są niezwykle istotnym aspektem projektu. Schemat działania został pokazany na planszy i obejmuje dwie niezależne mikro-instalacje każda o mocy nieprzekraczającej 50 kW.
Najistotniejszym elementem instalacji fotowoltaicznych są modułowe zadaszenia miejsc postojowych. Pojedynczy moduł stanowi połać skierowaną w stronę południową pod kątem 35 stopni, co przy tej szerokości geograficznej jest najbardziej korzystnym ustawieniem. Połać o konstrukcji szkieletowej, drewnianej wsparta jest potężnym wspornikiem w kształcie zbliżonym do litery V wykonanym z drewna klejonego. Dolna część połaci zakończona jest barierą przeciwśniegową z wbudowanym korytempodgrzewanym pozwalającym na bezpieczne odprowadzenie wody poza miejsca postojowe. Zadaszenia dają przyjemny cień w ciągu dnia, natomiast po zmroku oświetlają parking poprzez wbudowane oprawy oświetleniowe.
Na połaci zadaszeń zainstalowane są panele fotowoltaiczne, monokrystaliczne wytwarzające moc ~300- 320 W każdy. Daje to łączną moc jednego modułu zadaszenia na poziomie ~15 kW.
Zadaszenia znajdujące się bliżej ulicy Połczyńskiej na zachód od budynku składają się z trzech modułów co daję moc ~45 kW i stanowi pierwszą mikro-instalację. Jest ona przyłączona na oddzielnym obwodzie do centralnego inwertera znajdującego się w budynku.
Drugi obwód składa się z dwóch modułów zadaszeń znajdujących się bliżej północnej części działki generujących moc ~30 kW, paneli znajdujących się na zadaszeniach stacji doładowań pojazdów elektrycznych (~9 kW) oraz paneli na dachu budynku (~8 kW). Łącznie druga mikro-instalacja produkuje moc ~47 kW.
Część energii planuje się gromadzić w bateriach magazynu energii elektrycznej znajdującego się w budynku, z bezpośrednim dostępem od strony południowo – zachodniej. Powierzchnia przeznaczona na magazyn oraz względy ekonomiczne nie pozwolą na gromadzenie tu całej wytworzonej energii. Szacuję się, że zapotrzebowanie na prąd dla budynku zostanie zapewnione z energii magazynowanej. Pozostała nadwyżka będzie sprzedawana do miejskiej sieci elektroenergetycznej i odbierana w momenciezapotrzebowania.
Dopuszcza się wykorzystywanie prądu pobieranego z sieci na potrzeby oświetlenia parkingu, natomiast będzie to wymagało szczegółowej analizy kosztów Analiza wykaże czy bardziej ekonomiczne będzie prowadzenie instalacji po terenie czy może jednak inwestycja w latarnie z autonomicznym zasilaniem fotowoltaicznym. W obu przypadkach oprawy planuję się wykonać jako LED-owe, energooszczędne – zgodnie z wnioskami przedstawionymi w audycie energetycznym przedłożonym przez Zamawiającego.
Poza typowymi oprawami miejskimi, wysokimi proponuje się oprawy nieco niższe ok. 3-4m w rejonie ciągów pieszych na parkingu. Kolejnym typem oświetlenia są niskie oprawy przewidziane jako oświetlenie parku wokół parkingu – te planuje się zasilać w sposób autonomiczny. Dodatkowymi źródłami światła na terenie inwestycji będą oprawy wbudowane w siedziska (zasilanie autonomiczne) oraz w zadaszenia związane z instalacjami fotowoltaicznymi.
Bieżące nadwyżki prądu mogą być wykorzystane na potrzeby funkcjonowania stacji doładowań pojazdów elektrycznych. Poza samochodami przewiduje się ładowanie rowerów, deskorolek, hulajnóg elektrycznych itd. Obok stacji doładowań przewidziano parking dla regularnych rowerów i innych jednośladów.
Geometrię zadaszenie stacji doładowań pojazdów elektrycznych zaprojektowano analogicznie do bryły budynku gdzie jedna z połaci o łagodnym spadku pokryta jest zielenią, a druga skierowana w kierunku południowym pod kątem 35 stopni zabudowana jest panelami fotowoltaicznymi. W przeciwieństwie do łąki kwietnej na budynku, zadaszenia pokryte są zielenią ekstensywną. W obu przypadkach roślinność wpływa korzystnie na działanie systemów fotowoltaicznych. W tym przypadku konstrukcję zadaszenia również przewidziano jako drewnianą, podpartą masywnymi słupami typu V z drewna klejonego. Duże rozpiętości pozwalają na sytuowanie dwóch miejsc postojowych w wygodnych odstępach.
Zgodnie z wytycznymi Zamawiającego realizacja zadaszenia stacji doładowań planowana jest dwuetapowo. Pierwszy moduł przewiduje dwie stacje, każda obsługująca po dwa stanowiska. Kolejny etap pozwala na wybudowanie kolejnych trzech stacji (sześciu stanowisk).
Wszystkie instalacje wstępnie zakładają standardowe rozmiary paneli monokrystalicznych o wymiarach 100 x 170 cm, układanych w pionie lub poziomie. Przedstawiona na planszach analiza zacieniania elementów zagospodarowania terenu takich jak budynek, drzewa, latarnie itd. pokazuje pola, w których panele mogłoby pozostać całkowicie niezacienione. Taka lokalizacja zadaszeń jest najbardziej korzystna pod warunkiem przesadzenia kilku drzew istniejących. Ich niewielkie rozmiary pozwalają naprzesadzenie w sposób sprawny i niezbyt kosztowny. Jako alternatywa proponuje się przewidzieć optymalizatory w systemach fotowoltaicznych pozwalające na redukcję strat w przypadku zacienienia danego panelu. W takim układzie chwilowe zacienienia nie powodowałyby straty mocy na całym module. Szczegółowe rozwiązania zostaną ustalone po dokładniejszej analizie na późniejszym etapie projektu.
II. BUDYNEK – CENTRUM EDUKACJI ZIELONEJ INFRASTRUKTURY MIEJSKIEGO TRANSPORTU
ZAŁOŻENIA ARCHITEKTONICZNE I FUNKCJONALNO-UŻYTKOWE
Podstawą przyjętą jako główne założenia i wytyczne do projektu budynku Centrum Edukacyjnego były istniejące uwarunkowania i wytyczne Zamawiającego. Zgodnie z ustalenia obowiązującego Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego możliwa jest przebudowa obiektu istniejącego. Projekt przebudowy zakłada wykonanie nowej struktury w obrysie obecnego budynku. Planowane zmiany w geometrii dachu nie powodują zwiększenie wysokości obiektu. Elementy wyższe takie jak projektowane zadaszenie nad fasadą szklaną czy obudowana podkonstrukcja pod instalację fotowoltaiczną, zgodnie z przepisami, należy traktować jako dodatkowe, niewliczane do wysokości lub kubatury właściwej bryły.
Jednokondygnacyjny budynek mieści program założony przez Zamawiającego. Najważniejszą przestrzeń wielofunkcyjną zlokalizowano od strony południowej za fasadą szklaną. Pomieszczenie pozbawione jest podpór, co pozwala na elastyczne użytkowanie. Ścianę w głębi sali wykorzystano na zabudowę kuchenną oraz garderobą, które wyodrębniono mobilnymi parawanami, które można składać lub rozwierać w zależności od potrzeb.
Kolejnym pasem funkcjonalnym jest hol wejściowy z wiatrołapem oraz pomieszczenia pomocnicze takie jak toalety czy schowki porządkowe. Pas budynku od strony północnej stanowi zaplecze techniczne wydzielone od reszty budynku ścianą z dodatkową izolacją termiczną.
Taki układ pomieszczeń stanowi bufor cieplny dla głównej funkcji jaką jest sala wielofunkcyjna. Zimą izoluje ją od chłodu ze strony północnej. Latem jest barierą dla gorącego powietrza. Taki układ dodatkowo wspomaga brak okien od strony północnej, wschodniej i zachodniej. Jedynym przeszkleniem jest fasada od strony południowej doświetlająca główną przestrzeń użytkową.Program funkcjonalny został zaprojektowany zgodnie z wytycznymi i łączna powierzchnia użytkowa nie przekracza 141 m2.
ZAŁOŻENIA MATERIAŁOWE I KONSTRUKCYJNE – ROZWIĄZANIA PASYWNE
Przy ustalaniu założeń konstrukcyjnych, materiałowych i instalacyjnych priorytetem było wykorzystanie rozwiązań energoefektywnych i proekologicznych jak również idea gospodarki cyrkularnej. Przewiduje się zastosowanie nowej, modułowej konstrukcji drewnianej słupowo – ryglowej budynku i przykrycie stropodachem o zmiennej geometrii, rozszerzającym się ku południowej fasadzie szklanej. Fasada zaprojektowana jest w systemie aluminiowym słupowo – ryglowym z niewielką liczbą podziałów, które stanowią potencjalne mostki cieplne. System z niskoemisyjnym szkleniem trójkomorowym oraz termoizolowanymi profilami o przekroju skrzynkowym, zapewni wysoką efektywność energetyczną przegrody. Znacznie wysunięte zadaszenie nad przeszkleniem jest tak skonstruowane aby ograniczać wpadanie promieni słonecznych latem, kiedy słońce jest wysoko, a wpuszczać je zimą gdy ich kąt jest niższy. Ideę tę wspomaga bujna roślinność przed budynkiem, której częścią jest pięć niewielkich obecnie drzew planowanych do przesadzenia. Roślinność liściasta będzie stanowiła barierę dla słońca w sezonie letnim i pozwoli na ich wpadanie zimą, gdy liście już spadną. Niższa roślinność jest częścią ogrodu deszczowego przed budynkiem, który korzystnie wpływa na mikroklimat. Pozwala na gromadzenie wody deszczowej, a jej nadwyżka odprowadzana jest do zlokalizowanego obok zbiornika podziemnego.
Stropodach będzie wsparty na belkach z drewna klejonego w układzie krzyżowym, opartych na dłuższych ścianach budynku. Dzięki temu zyska się jednoprzestrzenny charakter sali wielofunkcyjnej, pozbawiony pośrednich podpór. Stropodach planuje się wykonać w technologii dachu zielonego pokrytego zielenią intensywną typu łąka kwietna. Takie rozwiązanie nie tylko poprawia termoizolacyjność przegrody skutecznie chroniąc wnętrze przed chłodem lub ciepłem, w zależności od pory roku, ale również pozwala na tymczasowe gromadzenie wody deszczowej w warstwie roślinnej, substracie i warstwie drenażowej – przed odprowadzeniem jej do projektowanego podziemnego zbiornika retencyjnego. Ponadto bujna roślinność filtruje zanieczyszczenia zawieszone w powietrzu i pozwala obniżyć temperaturę otoczenia w upalne dni. Nieprzypadkowo na dachu zielonym proponuje się hotele dla pszczół i innych owadów, dla których łąka kwietna jest świetnym schronieniem i źródłem pożywienia.
Budynek będzie zapewniał schronienie również ptakom. Ażurowa obudowa podkonstrukcji pod instalację fotowoltaiczne na dachu budynku, od strony północnej zakłada lokalizacje budek lęgowych zainstalowanych między drewnianymi elementami pionowymi. Taka orientacja względem stron świata oraz bliskość budek między sobą zapewnia idealne warunki dla lęgów jerzyków zwyczajnych, które pomagają pozbyć się uciążliwych komarów, będących ich głównym pokarmem. Projekt przewiduje, że ażurowa obudowa będzie wizualnym przedłużeniem elewacji budynku.
Ściany warstwowe i stropy o konstrukcji drewnianej zostaną zaizolowane termicznie materiałem naturalnym o znacznej grubości pozwalającej uzyskać izolacyjność na poziomie budynków pasywnych. Dwie warstwy termoizolacji dadzą wynik lepszy niż 0,15 W/m2K, tworząc szczelną przegrodę. Jedną z propozycji jest stosowanie jako termoizolacji kostek sprasowanej słomy (strawbale), stanowiących alternatywę dla standardowej wełny mineralnej.
Jako fundament projekt zakłada płytko posadowioną płytę fundamentową, która zaizolowana po obwodzie wraz z dodatkową opaską termoizolacyjną stanowi najefektywniejszy energetycznie rodzaj fundamentu. Masywny charakter płyty będzie akumulował ciepło wpadające w słoneczne dni i oddawał je późniejszą porą.
ZASTOSOWANE TECHNOLOGIE – ROZWIĄZANIA ENERGOEFEKTYWNE AKTYWNE
Założono stosowanie centralnego inteligentnego systemu zarządzania budynkiem (BMS) w ograniczonym stopniu. Prosty system będzie łączył instalacje wewnętrzne i na podstawie zebranych informacji (m.in. liczba aktualnych użytkowników, aktualne parametry temperatury, ciśnienia wilgotności i nasłonecznienia wewnątrz i na zewnątrz, pora dnia dzień tygodnia itd.) będzie koordynował działanie instalacji aby przy możliwie najniższym wydatku energetycznym osiągnąć jak najlepsze warunki wbudynku. Stopień zaawansowania systemu zostanie dobrany po bardziej szczegółowej analizie, na późniejszym etapie projektu.
Jednym z elementów sterowanych poprzez BMS są zewnętrzne żaluzje przeciwsłoneczne na fasadzie szklanej, które są dodatkową ochroną przed przegrzaniem budynku, gdy inne pasywne rozwiązania nie wystarczą.
Do ogrzewania i chłodzenia proponuje się wykorzystanie instalacji pompy ciepła z gruntowymi wymiennikami ciepła. Stosowane rozwiązania pasywne i aktywne pozwolą na całkowitą rezygnację z typowych instalacji klimatyzacji. Chłodzenie pasywne z pomp ciepła dzięki zastosowaniu ogrzewania podłogowego będzie bardzo efektowne. W upalne dni system będzie pracował w sposób aktywny z użyciem sprężarki pompy ciepła.
Energia odnawialna pompy ciepła będzie zasilać c.w.u oraz niskotemperaturową instalację ogrzewania podłogowego. Zasobnik ciepła będzie wyposażony w grzałkę elektryczną zasilaną z paneli fotowoltaicznych.
Dodatkową propozycją jest zastosowanie technologii fundamentowej płyty grzewczej, w której instalacja ogrzewania podłogowego zostanie zatopiona. Pozwoli to na uniknięcie zbędnych warstw posadzkowych, jednocześnie potęgując akumulacyjny charakter masywnego fundamentu.
W całym budynku zastosowany będzie system wentylacji mechanicznej z rekuperacją o wysokiej wydajności. Świeże powietrze będzie pobierane czerpnią terenową i prowadzone przez żwirowy wymiennik ciepła w gruncie, dodatkowo izolowany termicznie od góry. Takie rozwiązanie pozwoli na wstępne ogrzanie zimnego powietrza zimą jak również schłodzenie ciepłego powietrza latem. Ponadto powietrze zostanie uzdatnione przed wprowadzeniem do budynku. Wyrzut powietrza będzie ukryty w ażurowej obudowie na dachu.
Niezwykle istotnym aspektem jest gromadzenie i wtórne wykorzystanie wody deszczowej i roztopowej. Deszczówka z zielonego dachu budynku, jak również z zielonych zadaszeń stacji doładowań pojazdów elektrycznych będzie odprowadzana do podziemnego zbiornika retencyjnego. System zagospodarowania wody deszczowej pozwoli na jej wykorzystanie do pielęgnacji zieleni na dachu jak również wokół budynku oraz do spłukiwania toalet. Wszystkie urządzenia elektryczne będą zasilane prądem uzyskanym z instalacji fotowoltaicznych.
O architektach:
“TREKTURĘ założyliśmy we trzech w 2015 roku. Nasze doświadczenie zawodowe zdobywaliśmy w renomowanych warszawskich biurach architektonicznych pracując przy projektach o różnej skali i różnym stopniu skomplikowania. Ponad dziesięcioletnia praktyka każdego z nas pozwoliła nam poznać wszystkie etapy realizacji budowlanego procesu inwestycyjnego. Swoją pasję i zdobytą wiedzę pragniemy teraz wykorzystać przy autorskich projektach, tak aby przy wysokiej wartości estetycznej projektowanej architektury zapewnić najwyższy poziom rozwiązań funkcjonalnych i technicznych. Jednocześnie dążymy do tego aby efekt końcowy w możliwie najlepszy sposób spełniał wymagania i potrzeby Inwestora.
Obecnie TREKTURA powiększyła swoje grono o kolejnych architektów oraz szereg wykwalifikowanych projektantów branżowych, z którymi na co dzień współpracujemy przy projektach. Jako Zespół zapewniamy kompleksową obsługę inwestycji – od konsultacji przy pierwszych szkicach, przez etap projektowy w zakresie budowlanym i wykonawczym, aż po nadzory autorskie w fazie realizacyjnej. Zajmujemy się zarówno urbanistyką, architekturą o różnej skali i funkcji, jak i architekturę wnętrz. Naszą rzetelność i profesjonalizm potwierdza owocna współpraca z uznanymi pracowniami architektonicznymi, które powierzają nam wykonanie dokumentacji budowlanych i wykonawczych na podstawie swoich projektów. Wierzymy, że naszą pracę i zaangażowaniem zbudujemy podobne zaufanie również z Państwa strony.” – czytamy na stronie architektów z pracowni TREKTURA
Czytaj też: Ekologia | Architektura w Polsce | Warszawa | Zieleń | Komunikacja miejska
źródło: TREKTURA / http://www.trektura.pl
temat: Parking P+R przy Połczyńskiej
