Niedawno poznaliśmy wyniki konkursu na nowy Plac Wolności we Włocławku, położony w samym centrum miasta. Do uczestników należało zaprojektowanie zieleni w przestrzeni placu, przy jednoczesnym umieszczeniu tam podziemnego parkingu na 300 pojazdów. Zwycięzcą zostało biuro NM Architekci z Warszawy.
Plac Wolności jest jedną z najważniejszych i najbardziej ruchliwych przestrzeni miasta. Ma kształt prostokąta o wymiarach około 160×130 metrów. Usytuowany jest u zbiegu 8 ulic, w samym sercu Śródmieścia. Dawniej pośrodku placu stała cerkiew, uważana za jedną z najpiękniejszych w Królestwie Polskim, rozebrana przez władze miejskie w okresie międzywojennym. Po wojnie w miejscu gdzie niegdyś stała cerkiew pochowano kilku zastrzelonych tam czerwonoarmistów, a następnie wzniesiono pomnik żołnierza radzieckiego.
Plac Wolności we Włocławku w 1961 roku. Źródło: Wikimedia Commons
W okresie PRL w imię nowoczesności zaczęto wyburzać przedwojenne kamienice i domy parterowe w otoczeniu placu Wolności, a wznosić obiekty mające spełniać założenia modernizmu. W ten sposób przy placu stanął wieżowiec z wielkiej płyty, siedziba ZUS oraz Dom Rzemiosła. O większość starych budynków wokół placu Wolności zaczęto dbać dopiero w wolnej Polsce. W 1994 roku radziecki pomnik zmieniono na miejsce poświęcone pamięci żołnierza polskiego. W 2009 roku rozpoczęto przebudowę placu Wolności, w wyniku której zmniejszono liczbę miejsc parkingowych. Inne plany dotyczące placu nie spotkały się z aprobatą mieszkańców i zostały porzucone. Przestrzeń jednak nadal wymagała rewitalizacji.
Władze miasta niedawno ogłosiły wyniki konkursu architektonicznego na projekt jego nowego zagospodarowania. Do uczestników należała realizacja projektu uwzględniającego potrzeby mieszkańców, którzy wyrazili je poprzez przeprowadzoną ankietę. Włocławianie pragną, aby nowy plac Wolności zyskał odświeżoną aranżację przestrzeni, ale też stworzenia tam funkcjonalnego węzła przesiadkowego i podziemnego parkingu. Konkursowy projekt uwzględniać miał zachowanie istniejącego drzewostanu, zagwarantowanie dużego udziału terenów biologicznie czynnych, a także lokalizację funkcji usługowo-handlowych. Chodziło o to, by na placu można było sezonowo rozmieścić kawiarniane ogródki, stragany czy plenerowe wystawy. Parking pod placem zaplanowano na 260-300 miejsc. W siedmioosobowym jury zasiedli Ewa Kuryłowicz (przewodnicząca), Anna Pawlicka-Zabojszcz, Maria Jankowska-Olbratowska i Jolanta Stańczuk-Bromirska, a także Krzysztof Kukucki, zastępca prezydenta miasta, Tomasz Celmer z Wydziału Inwestycji oraz Paweł Żyżelewicz z Wydziału Dróg, Transportu Zbiorowego i Energii.
Na konkurs nadesłano siedem prac. Pierwsze miejsce zajęła pracownia NM Architekci z Warszawy (zespół w składzie: Zuzanna Szpocińska, Tomek Marciniewicz, Jerzy Grochulski, Konrad Matulaniec, Kinga Garus). Na drugim miejscu znalazł się projekt biura JKL (zespół w składzie: Konrad Zaborski, Łukasz Modrzejewski, Jakub Kozaczenko), którym pisaliśmy TUTAJ. Trzecie miejsce zajęła firma Planowanie Przestrzenne Kontra Dorota Fryndt-Hałaburdzin.
Pracownia NM Architekci zaprojektowała wielofunkcyjną przestrzeń, która w założeniu ma być dostępna dla wszystkich: zarówno dla starszych, jak i młodszych, bardziej i mniej zamożnych, mieszkańców i turystów, a także dla osób z niepełnosprawnościami. Węzeł przesiadkowy wraz z wjazdami do parkingu podziemnego zlokalizowano wzdłuż ul. Brzeskiej. W ramach peronu węzła przesiadkowego, zaprojektowane zostały dwa wyjścia z parkingu podziemnego, toalety, w tym dla osób z niepełnosprawnościami i pawilon kawiarniany. Pod zadaszeniem peronu przewidziane zostały biletomaty, strefa poczekalni z miejscami do wypoczynku oraz parkingi rowerowe. Na głównej osi kompozycyjnej, łączącej ul. 3-go Maja i P.O.W. zaprojektowany został dywan kwietny, a wewnątrz niego, linearna fontanna, dodatkowo potęgując osiowość założenia.
Plac Wolności we Włocławku obecnie i po rewitalizacji. Źródło: Google Maps i NM Architekci
Pomiędzy strefą węzła przesiadkowego, a najważniejszym ciągiem wzdłuż dywanu kwietnego, przewidziana została strefa buforowa, zielona, częściowo utwardzona z górkami rekreacyjnymi, ogródkami kawiarnianymi i miejscami do wypoczynku. Z uwagi na bezpośrednie sąsiedztwo drogi dla autobusów jadących w kierunkach południowych, istnieje możliwość dojazdu do tej przestrzeni foodtrucków.
Po drugiej stronie dywanu kwietnego, bezpośrednio przyległy do przestrzeni parku, zlokalizowany został ciąg 50/50 utwardzony i zielony, na którym mogły by być lokalizowane stoiska podczas np. jarmarków świątecznych lub wystawy plenerowe oraz mała architektura.
Pomnik zlokalizowany na przecięciu dwóch osi założenia oraz wielofunkcyjna platforma ze sceną, wytyczają przestrzeń poświęconą na organizowanie imprez okolicznościowych takich jak koncerty lub przedstawienia. Wschodnia część placu to w zdecydowanej większości przestrzeń biologicznie czynna, w której znajdują się naturalny plac zabaw, miejska tężnia solankowa, czytelnia miejska, strefa gier planszowych oraz przestrzeń ze zbiornikami retencyjnymi, przy których przewidziane zostały założenia ogrodów deszczowych. W ostatniej z wymienionych stref, dodatkowo wkomponowana została strefa rzeźby. Planuje się zachowanie istniejącej obecnie w przestrzeni placu, rzeźby, ale także zaproponowane zostały lokalizacje pod nowe formy artystyczne.
projekt: Zuzanna Szpocińska, Tomek Marciniewicz, Jerzy Grochulski, Konrad Matulaniec, Kinga Garus
źródło: NM Architekci (Facebook, Instagram)
Czytaj też: Place, Skwery, Parki | Meble miejskie | Zieleń | Miasto | whiteMAD na Instagramie
Tak plac wygląda obecnie:
Temat: Plac Wolności we Włocławku przejdzie prawdziwą metamorfozę.
