Przed II wojną światową społeczność żydowska w Holandii liczyła około 140 tysięcy osób. Były tam one obecne od wieków, prowadząc rozmaite przedsiębiorstwa oraz uczestnicząc w życiu społecznym i kulturalnym kraju. Po straszliwych czasach niemieckiej okupacji i systematycznych deportacjach, z tej ogromnej grupy ludzi przetrwało zaledwie kilkanaście tysięcy. Ofiary zagłady upamiętnia Narodowy Pomnik Imion Ofiar Holokaustu w Amsterdamie.
Monument powstał w ścisłym centrum Amsterdamu, w dawnej dzielnicy żydowskiej Jodenbuurt. Narodowy Pomnik Imion Ofiar Holokaustu odsłonięto 19 września 2021 roku w obecności m.in. króla Willema-Alexandra. Budowla powstała jako wyraz hołdu dla ponad 102 tysięcy ofiar zagłady – w większości Żydów, ale też Sinti i Romów zamordowanych podczas niemieckiej okupacji w latach 1940-1945. Większość osób zginęła w Auschwitz i Sobiborze. Pomnik wybudowano z inicjatywy Holenderskiego Komitetu Oświęcimskiego. Teren, na którym powstał, od samego początku był tematem sporów. Sąsiedzi i instytucje publiczne długo dywagowali, czy nowoczesny i emocjonalnie obciążony obiekt pasuje do tej części miasta. Ostatecznie zdecydowano się na kompromis, który pozwolił nadać budowli szczególny charakter, będący syntezą pamięci i nowoczesnej formy jej wyrazu.
Autorem projektu pomnika jest znany u ceniony na całym świecie architekt Daniel Libeskind, który od lat podejmuje się tworzenia miejsc pamięci i muzeów związanych z tragedią połowy XX wieku. Jego amsterdamski projekt nie przypomina klasycznego pomnika. Jest to przestrzeń, do której się wchodzi, którą się przemierza, i która uruchamia nie tylko intelekt, lecz także zmysły. Całość przypomina ciasny, surowy, wypełniony cichym ciężarem imion zapisanych na cegłach labirynt. Cztery stalowe belki zawieszone nad ścianami tworzą hebrajskie litery składające się na słowo לזכר – „lizkor”, czyli „ku pamięci”. Lustra umieszczone powyżej odbijają otoczenie, tworząc wrażenie zanurzenia w przeszłości, która współistnieje z teraźniejszością.
Na ponad 102 tysiącach cegieł wypisano imię, nazwisko, datę urodzenia oraz wiek w chwili śmierci każdej z ofiar. Była to świadoma decyzja artystyczna i etyczna, mająca przywrócić jednostkową tożsamość tym, których zredukowano do numerów w obozach zagłady. Alfabet cegieł nie jest przypadkowy i układa się w coś, co przypomina rozrzuconą księgę pamięci, zamkniętą w geometrycznej przestrzeni. Osobną częścią kompozycji jest Ściana 1000 Imion. To fragment pomnika, gdzie pozostawiono puste cegły dla ofiar, których tożsamości być może zostaną odkryte w przyszłości. Ściana symbolizuje niepełność naszej wiedzy i ciągłość procesu pamięci. Pomnik nie zamyka historii, lecz otwiera ją na kolejne pokolenia.
Elementem wartym podkreślenia jest także surowy materiał, z którego powstała budowla. Cegły zostały podarowane przez cegielnię Rodruza w Rossum. Ich barwa przywołuje skojarzenia z krwią, ziemią, domem, a także z trwałością. Połączone z lustrzaną stalą tworzą kontrast między tym, co fizyczne i dotykalne, a tym, co ulotne i refleksyjne. Pomnik Holokaustu w Amsterdamie ma wiele wymiarów. Artyzm i wymowna symbolika przenikają się z chęcią i potrzebą ciągłej edukacji. Miejsce to jest licznie odwiedzane przez wycieczki szkolne, grupy zorganizowane, a także osoby prywatne. Każda wizyta to okazja do poznania osobistych historii ofiar i ocalałych, których głos wciąż wybrzmiewa w ramach działań prowadzonych przez Holenderski Komitet Oświęcimski.
_
Niech nie zmyli Cię profilowe zdjęcie redaktora. Nikt nie zhakował naszej strony! Marka LEGO zachęciła nas do uczczenia Dnia Dziecka w wyjątkowy sposób. Zmieniliśmy zdjęcia profilowe naszych redaktorów, dzięki którym przenieśliśmy się do błogiego czasu dzieciństwa 😊. Urozmaiceniem jest też kursor w wersji desktopowej, który na kilka dni zmienił się w klocek LEGO. Taka wersja strony będzie nam towarzyszyć do 1 czerwca. W tym roku marka LEGO z okazji Dnia Dziecka przygotowała specjalną akcję z platformą Slowhop, w ramach której wypełniła 21 domów w całej Polsce zestawami klocków LEGO i chętnym dała możliwość spędzenia w nich weekendu z kreatywną zabawą. Więcej o tej akcji pisaliśmy TUTAJ i TUTAJ.
PS. a jeśli szukasz pomysłu na zestaw klocków LEGO do kreatywnej zabawy to sprawdź nasze propozycje TUTAJ. To dobre pomysły na prezent, nie tylko z okazji Dnia Dziecka!
_
Źródło: holocaustnamenmonument.nl, libeskind.com
Czytaj też: Podróże | Holandia | Amsterdam | Ciekawostki | Pomnik
