Wiedźma z Chwaliszewa to rzeźba, którą w 2024 r. stworzyła Alicja Biała. Pomnik ma lustrzaną powłokę i formę przypominającą sylwetkę kobiety. Trwające właśnie konsultacje społeczne mają pomóc ustalić, gdzie pomnik powinien stanąć, jaki napis powinien pojawić się na tablicy informacyjnej oraz w jaki sposób zorganizować jego odsłonięcie.
Celem konsultacji jest zebranie opinii na temat estetyki i symboliki pomnika, jego lokalizacji w przestrzeni miejskiej oraz propozycji dotyczących treści informacyjnej i formy uroczystości odsłonięcia monumentu. Zebrane głosy mieszkańców trafią do Zespołu ds. wznoszenia pomników działającego przy Urzędzie Miasta Poznania.
Pomnik Wiedźmy nie podoba się wszystkim mieszkańcom. Część poznańskich polityków wyraża się krytycznie wobec stawiania rzeźby wiedźmie. Pomnik nie jest jednak dziełem przypadku, ale przypomina o historycznym wydarzeniu.
Alicja Biała stworzyła rzeźbę, która ma kobiecą sylwetkę i wysokość wynoszącą 166 cm, czyli tyle, ile przeciętny wzrost kobiety w Polsce. Rzeźba została wykonana ze stali i częściowo poddana trawieniu kwasem. Wypolerowana powierzchnia sprawia, że rzeźba zyskała lustrzaną powierzchnię i można się w niej przejrzeć.
Docelowa lokalizacja pomnika nie jest jeszcze znana, pierwsze plany zakładają, że stanie na działce w Parku Stare Koryto Warty na Chwaliszewie w Poznaniu. To właśnie w tamtym miejscu w 1511 r, doszło do jednego z pierwszych udokumentowanych procesów o uprawianie czarów, w wyniku którego pewna kobieta została oskarżona o zatrucie wody używanej do produkcji piwa. Oskarżoną skazano na śmierć poprzez spalenie na stosie.
Inicjatorką pomysłu upamiętnienia tej kobiety jest Ewa Łowżył, poznańska artystka i aktywistka, dla której historia wiedźmy jest nie tylko opowieścią o tragicznych wydarzeniach sprzed lat, ale również opowieścią o strachu przed nieznanym oraz o społecznych mechanizmach pozwalających zrobić z kobiety ofiarę. Pomnik, w założeniu działaczki, upamiętnić ma nie tylko wiedźmę, ale również inne kobiety doświadczające przemocy.
Ta kobieta była nie tylko ofiarą fantasmagorii, ale i okrucieństwa sąsiadów, którzy wspólnie ustawili ten stos. To historia o tym jak łatwo wzbudzić w zwykłych, na co dzień porządnych ludziach, pociąg do okrucieństwa. Jak strach przed nieznanym infekuje społeczeństwo, jak łatwo z kobiety zrobić ofiarę – mówiła Ewa Łowżył podczas Malta Festival w 2024 r.
Projekt ten stał się dla mnie okazją do zgłębienia naszej zbiorowej historii i jej wpływu na współczesne postrzeganie kobiet. Wiedźma z Chwaliszewa to symbol zarówno krzywdy, jak i siły. W swojej pracy starałam się uchwycić tę dualność, aby przypomnieć o mocy, jaką kobiety niosły i nadal niosą przez wieki, mimo przeciwności – tłumaczy Alicja Biała.
We wtorek, 6 maja między godziną 17:30 a 19:30 w Pawilonie Nowej Gazowni oraz na terenie Parku Stare Koryto Warty zorganizowane zostanie spotkanie informacyjne z elementami debaty. Podczas niego mieszkańcy będą mogli zapoznać się z proponowaną formą pomnika, porozmawiać z inicjatorkami projektu oraz z działaczkami i ekspertkami związanymi z organizacjami feministycznymi, działającymi w naszym mieście.
źródło: UM Poznań
Czytaj też: Poznań | Rzeźba | Miasto | Kultura | Sztuka | whiteMAD na Instagramie
