Powszechny system kaucyjny ma zostać wprowadzony w Polsce w 2023 roku, ale ustawa, która go wprowadzi będzie miała długie vacatio legis. Okres przejściowy na stworzenie systemu będzie trwać minimum dwa lata. Oznacza to, że realnie z dobrodziejstw systemu skorzystamy najwcześniej w 2025 roku. Jednak jak mówi stare powiedzenie: lepiej późno niż wcale!
Czym jest powszechny system kaucyjny?
Jest to funkcjonalny system, który umożliwia zwracanie opakowań nadających się do recyklingu. W tym wypadku mowa o puszkach, a także szklanych i plastikowych butelkach bez okazywania paragonu. Ma on objąć jednorazowe i wielorazowe butelki szklane o pojemności do 1,5 litra, butelki z tworzyw sztucznych do 3 litrów oraz puszki aluminiowe do 1 litra. System ten sprawdził się już w wielu krajach Europy Zachodniej. Jego efekty są na tyle zadowalające, że w ślad za nimi, na taki kroj zdecydowało się wiele krajów na świecie w tym między innymi Nowa Zelandia.
Jak system będzie działał w Polsce?
O projekcie ustawy wprowadzającej powszechny system kaucyjny w Polsce poinformował jako pierwszy wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba. Według wiceministra system ma objąć jednorazowe i wielorazowe butelki szklane o pojemności do 1,5 litra, butelki z tworzyw sztucznych do 3 litrów oraz puszki aluminiowe do 1 litra. Jak zapowiedział Jacek Ozdoba system będzie powszechny, co oznacza, że będzie obowiązywał na terenie całej Polski – zarówno w dużych miastach, jak i na wsiach. Będzie to system bezparagonowy, co oznaczać będzie, że zwracając puszkę czy butelkę, nie trzeba będzie okazać dowodu zakupu. Taki zapis w projekcie ustawy sprawi, że nie będziemy musili oddawać opakowań w tym samym sklepie, w którym je nabyliśmy. W ustawie ma zostać zapisana zasada, w której sklepy do 100 metrów powierzchni będą mogły wejść do systemu dobrowolnie. W przypadku większych placówek handlowych będzie to już obowiązkowe. Narazie nie jest znana kwota kaucji, jednak jak zapowiada wiceminister, będzie to konsultowane z przedstawicielami różnych środowisk.
Żeby system działał sprawnie, powinien być dostępny i zrozumiały dla konsumenta. Stąd między innymi postulat jednej kwoty kaucji na wszystkie opakowania. Zapowiedź uregulowania tej kwestii w ramach rozporządzenia jest ważną i cenną zmianą. Równie pozytywnie oceniamy wskazanie, że system kaucyjny powinien być jeden, powszechnie obowiązujący – komentuje Anna Sapota, wiceprezes ds. Public Affairs dla Europy Północno-Wschodniej w grupie TOMRA produkującej recyklomaty.
Czy wprowadzenie systemu doprowadzi do wzrostu cen?
Nie, przynajmniej w teorii. Taki system nie uderzy w producentów, ani w dystrybutorów – a co za tym idzie, nie uderzy także w konsumentów. Ma on wprowadzić obieg zamknięty opakowań, który umożliwi ponowne wykorzystanie surowców do produkcji. O wzroście kosztów tak mówił Jacek Ozdoba: „system kaucyjny nie jest kosztem, tylko jest elementem związanym z opakowaniem. Mówienie o jakimkolwiek wzroście cen jest absolutnie chybione”.
Po co powszechny system kaucyjny?
Powszechny system kaucyjny ma być rozwiązaniem trzech bardzo ważnych problemów z punktu widzenia ochrony środowiska. Po pierwsze taki system pozwoli na rozszerzenie obiegu zamkniętego dla kolejnych rodzajów opakowań. Pozwoli to na lepsze wykorzystaniu recyklatu (odzyskanego z recyklingu surowca). Po drugie powszechność działania systemu i fakt bezparagonowych zwrotów znacznie ułatwi konsumentom zwrot opakowań. Trzeci argument to fakt, że zwracanie opakowań stanie się po prostu ekonomicznie opłacalne, a to może rozwiązać problem zaśmiecenia miast.
źródło: PAP / https://www.pap.pl
zdjęcia: unsplash.com
Czytaj też: Opakowania | Ciekawostki | Ekologia | whiteMAD na Instagramie |
