To nowy zabytek na terenie województwa śląskiego. Wieża wodna w Orzeszu znajduje się przy ulicy Dworcowej. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach podjął decyzję o wpisie budynku do rejestru zabytków.
Decyzja o wpisie do rejestru ogłoszona została 12 stycznia 2023 r. Projekt budowy wieży ciśnień wodociągu kolejowego w Orzeszu powstał ok. 1913 r. Opracowano go we wrocławskiej firmie braci Huber. Już w latach 1853–1857 Towarzystwo Kolei Wilhelma zbudowało linię kolejową z miejscowości Nędza przez Rydułtowy, Orzesze, Ligotę (obecnie Katowice Ligota) do huty „lda” z odgałęzieniem Orzesze – Jaśkowice – Łaziska – kopalnia „Waleska”.
Już w 1857 r. stacja kolejowa w Orzesze miała charakter stacji węzłowej. Nowy wodociąg kolejowy zbudowano na stacji w 1913 r. Składał się z ujęcia wody na potoku Gostynka, przepompowni i wieży ciśnień.
Budowa wodociągu na stacji Orzesze związana była z modernizacją linii Katowice Ligota – Orzesze oraz Orzesze – Żory. Prace modernizacyjne linii były podjęte w celu wprowadzenia na nie pociągów pośpiesznych relacji Katowice – Orzesze – Buhumin – Wiedeń. Z powodu wybuchu I wojny światowej planów tych nie zrealizowano. Wodociągową wieżę ciśnień zbudowano w nowoczesnej żelbetowo-betonowej konstrukcji wprowadzając do niej zbiornik wody stalowy, nitowany typu Brokhausa, mieszczący maksimum 225 m3 wody (praktycznie 200 m3 wody). Projektowała ją i budowała firma posiadająca duże doświadczenie we wznoszeniu konstrukcji żelbetowych (budowli technicznych, mostów, przemysłowych hal produkcyjnych).
Nowoczesna konstrukcja nie skrywa materiału i technologii wykonania, eksponuje wręcz swą przemysłową funkcję. Zyskała historyzujący wystrój architektoniczny, nawiązujący do klasycznych wzorców ikonograficznych ale w ujęciu niemalże modernistycznym. Przedmiotowy budynek wieży ciśnień został wzniesiony w drugiej dekadzie XX w. Oddano go do użytku ok. 1930 r. Obiekt do 2014 r. stanowił własność PKP, następnie został przekazany Gminie Orzesze.
źródło: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach
Czytaj też: Katowice | Zabytek | Cegła | Ciekawostki | whiteMAD na Instagramie
